Υπήρξαν σπουδαίοι Άνθρωποι της Διανόησης, Έλληνες Ίωνες και Ελληνίδες Ιώνισσες, που γεννήθηκαν και ξεχώρισαν κατά την αρχαιότητα στις ιωνικές πόλεις της αρχαίας ελληνικής μας Θράκης, ήτοι από τις εκβολές του Νέστου μέχρι τις εκβολές του Έβρου, δηλαδή στις μεν αρχαίες παραλιακές ιωνικές πόλεις της Θράκης μας με τις ονομασίες : Άβδηρα, (αρχαία) Δικαία, Στρύμη ή Στρύμνη, Μαρώνεια, Ορθαγορία, Δορίσκος, Μεσημβρία ή Ζώνη, Δρυς και Σάλη, στις δε αρχαίες ενδοχώριες ιωνικές πόλεις της Θράκης μας με τις ονομασίες : Μένδη, Τέμπυρα, Χαράκωμα Κρημνίδες, Σκαπτή ή Σαπτή ή Πύλη ή Ύλη, Γαληψός, Απολλωνία, Νεάπολις, Πίστυρος, Ακόντισμα.
1. Η ιωνική πόλη Άβδηρα στη Θράκη μας επιστεύετο ότι ιδρύθη υπό του Ηρακλέους εις μνήμην του υπό των ίππων του Διομήδους σπαραχθέντος εταίρου αυτού Αβδήρου (Στραβ. Ζ, 331, Απόσπ. 47 – Απολλόδ. Β, 5,8,4). Ιστορικώς μαρτυρείται (Ηροδ. Α, 168) ως οικιστής αυτής ο Τιμήσιος, εκ Κλαζομενών, ιωνικής πόλεως της Μ. Ασίας. μίας εκ των πόλεων της ιωνικής δωδεκαπόλεως. Η πόλη των Αβδήρων ήταν αποικία των Ιώνων Κλαζομενίων εκ της πόλεως των Κλαζομενών της Μικράς Ασίας. Η ίδια πόλη (Άβδηρα) έκειτο στις εκβολές του Νέστου ανατολικώς. Την πόλη μετώκησαν οι Ίωνες κάτοικοι της ιωνικής πόλεως Τέω της Μικράς Ασίας, και αυτής (Τέω) μίας εκ των πόλεων της ιωνικής δωδεκαπόλεως. Οι κάτοικοι της Τέω εγκατέλειψαν την πόλη τους για να αποφύγουν τον περσικό ζυγό (Ηρόδοτ. Α, 168), και εγκαταστάθηκαν στα Άβδηρα της Θράκης μας. Για την πόλη των Αβδήρων, όπως και για τον εξ αυτής ορμώμενο Δημόκριτο και την οικία-κατοικία αυτού πολύτιμες πληροφορίες υπάρχουν στην επιστολή του Ιπποκράτη προς τον Δημάγητο.
Από την ιωνική πόλη των Αβδήρων (652 π.Χ.) της Θράκης μας : Ο Δημόκριτος (460π.Χ.-370π.Χ.), Ίων, πατέρας της Ατομικής Ενέργειας και Φυσικής, φιλόσοφος μαθητής του Λευκίππου που ανέπτυξε περισσότερο τη θεωρία του δασκάλου του Λευκίππου. Ο Δημόκριτος υποστήριξε ότι τα άστρα είναι μικροί ήλιοι και ότι η σχέση του μήκους προς το πλάτος της οικουμένης είναι 3:2. Με το έργο του «Μικρός Διάκοσμος» ο ίδιος αναφέρεται στον άνθρωπο, ενώ με το έργο του «Περί ευθυμίης» συνιστά την ισόρροπη τάξη της ανθρώπινης ψυχής, προμηνύοντας έτσι την επικούρεια ηρεμία. Ο Πρωταγόρας ο Αβδηρίτης (490/485π.Χ.-420/415π.Χ.),Ίων, είς εκ των περιφημότερων σοφιστών, ο οποίος μνημονεύεται ως ο πρώτος των σοφιστών, εξ Αβδήρων, υπό του οποίου ελέχθη το : «Μέτρον Άνθρωπος». Ο Πρωταγόρας ο Αβδηρίτης υπήρξε ολίγον αρχαιότερος του Γοργία και του Προδίκου. Υπό τινων λέγεται μαθητής του Δημοκρίτου. Ήτο όμως 20 χρόνια πρεσβύτερος. Εγνώριζε τα δόγματα του Ηρακλείτου και των αρχαίων Ελεατών. Ο Εκαταίος εξ Αβδήρων, Ίων, φιλόσοφος και ιστορικός, συνοδεύσας τον Αλέξανδρον εις Ασία και είτα οπαδός του Πτολεμαίου του Λάγου. Ο Εκαταίος έγραψε ιστορία των βορείων λαών και άλλην ιστορίαν της Αιγύπτου. Αποδίδεται δε σ΄ αυτόν, αλλά από πολλούς αμφισβητείται, και το «Βιβλίον περί Ιουδαίων». Ανάξαρχος ο Αβδηρίτης (4ος αιών π.Χ.), Ίων φιλόσοφος, μαθητής του φιλοσόφου Μητροδώρου του Χίου. Ιπποκράτης ο Αβδηρίτης (4ος αιών π.Χ.), φιλόσοφος, συμμαθητής του πατριώτη του Ανάξανδρου, με δάσκαλό τους επί του συστήματος του Δημόκριτου τον φιλόσοφο Μητρόδωρο.
Προσέτι από την ιωνική πόλη των Αβδήρων της Θράκης μας : Ο Λεύκιππος (πρώτο μισό του 5ου αιώνα π.Χ.), Ίων, ο οποίος φέρεται καταγόμενος και εκ Μιλήτου, πρώτος επινοητής της ατομιστικής θεωρίας, φιλόσοφος και συγγραφέας του έργου : «Μέγας Διάκοσμος» (=μεγάλη διάταξη του κόσμου). Με το έργο του αυτό έρχεται σε αντίθεση με την ελεατική αναίρεση της θεωρίας της γένεσης και της φθοράς, της κίνησης και της πολλαπλότητος των όντων. Διδάσκαλοι δε αυτού μνημονεύονται ο Παρμενίδης και ο Ζήνων, μαθητής του δε ο συμπατριώτης του Δημόκριτος, ο οποίος ανέπτυξε τις αρχάς και τις θεωρίες αυτού έτι μάλλον, έτι περισσότερον. Ο Μεγακρέων, Ίων εξ Αβδήρων, ο οποίος συνεβούλευσε τους συμπολίτες του να παρουσιαστούν ως ικέτες προς τον Ξέρξη, για να μην τους επιβάλει τον διπλό φόρο τροφών δια τον στρατό του, τον οποίο (φόρο) ο Ξέρξης σχεδίαζε να επιβάλει (Ηροδοτ. Ζ, 120). Ο Νυμφόδωρος (5ος αιών π.Χ.), Ίων, εξ Αβδήρων Θράκης, επιφανής διπλωμάτης και πολιτικός της εποχής του, ορίστηκε πρόξενος των Αθηναίων και διετέλεσε άρχων του Νομισματοκοπείου Αβδήρων. Περί το 450 π. Χ. ως διπλωμάτης απέβη ισχυρός παράγων και ρυθμιστής των σχέσεων μεταξύ Θρακών, Αθηναίων και Μακεδόνων. Το 430 π.Χ. ο Νυμφόδωρος επέτυχε να απονείμουν οι Αθηναίοι στον ανεψιό του Σάδοκο, υιό της αδελφής του και του συζύγου της Σιτάλκη, βασιλέως των Θρακών, το δικαίωμα του Αθηναίου πολίτη. Ο ιστορικός Θουκυδίδης αναφερόμενος στο 431 π.Χ. (έναρξη Πελοποννησιακού πολέμου) γράφει : « Νυμφόδωρον τον Πύθεω, άνδρα Αβδηρίτην, ού είχε την αδελφή Σιτάλκης [(=τον Νυμφόδωρο από τα Άβδηρα, γιο του Πύθη, του οποίου (Νυμφοδώρου) την αδελφή είχε νυμφευθεί ο Σιτάλκης)]. Ο Πύθης ο Αβδηραίος, Ίων, πατήρ του Νυμφοδώρου (Ηροδοτ. Ζ, 137 – Θουκυδίδ. Β, 22), άρχων του Νομισματοκοπείου της πόλης των Αβδήρων. Ο Διοκλείδης εξ Αβδήρων, Ίων μηχανικός, ο οποίος κατασκεύασε την μηχανή ελέπολιν για τον Δημήτριο τον Πολιορκητή (Αθήναιος Ε. 296). Ο Βίων ο Αβδηρίτης (4ος αιών π.Χ.), Ίων, αστρονόμος και μαθηματικός, μαθητής του Δημοκρίτου. Ο Νικαίνετος, Ίων Αβδηρίτης, εξέχων εποποιός, επικός ποιητής και επιγραμματοποιός, ο οποίος έζησε στο δεύτερο μισό του 3ου αιώνα π.Χ. και στο πρώτο μισό του 2ου αιώνα π.Χ. Τα περισσότερα χρόνια της ζωής του τα έζησε στην ιωνική Σάμο. Σπουδαίο έργο του είναι ο «Λύρκος». Ο Στέφανος Βυζάντιος μνημονεύει τον Αβδηρίτη Νικαίνετο ως σπουδαίο επικό ποιητή των Αβδήρων.
2. Η ιωνική πόλη Μαρώνεια της Θράκης μας, και δη της Ροδόπης, ήταν κοντά στην πόλη Ίσμαρο που μνημονεύεται από τον Όμηρο. Αποικίστηκε τον 7ο αιώνα π.Χ. από Ίωνες αποίκους της ιωνικής Χίου, η οποία (Χίος) ήταν ιωνική αποικία των Ιώνων Αθηναίων από τον πρώτο αποικισμό (10ος αιών π.Χ.), μία από τις πόλεις της ιωνικής δωδεκαπόλεως. Κατά την παράδοση, η πόλη Μαρώνεια ιδρύθηκε παλαιότερα και ιδρυτής της θεωρείται ο ιερέας Μάρων (βλ. Οδύσσεια Ομήρου). Η ίδια πόλη εντάχθηκε τον 5ο αιώνα π.Χ. στην ιωνική Αθηναϊκή Συμμαχία. Η ίδια πόλη μνημονεύεται τον 1ο αιώνα π.Χ. και από τον Στράβωνα, πέραν του Ομήρου. Η εν λόγω πόλη κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. παρουσίαζε οικονομική ευμάρεια, διέθετε δε πολεμικές τριήρεις. Οι Ίωνες κάτοικοί της ελάτρευον τον θεό Απόλλωνα, θεό όλων των Ιώνων, τον Ασκληπιό, θεό της ιατρικής, υιό του Απόλλωνα, τον Ποσειδώνα, τον Ερμή, την Κυβέλη και τον Μάρωνα, ιερέα ιδρυτή της πόλεως Μαρώνειας της Θράκης μας.
Από την ιωνική πόλη Μαρώνεια (7ος αιών π.Χ.), αρχαία πόλη της Θράκης μας : Ο Μητροκλής (4ος αιών π.Χ.), 350 π.Χ.-280 π.Χ., Ίων, κυνικός φιλόσοφος της κυνικής φιλοσοφίας, επί Στίλπωνος. Ο Μητροκλής α) σπούδασε στο Λύκειο του Αριστοτέλη με διδάσκαλο τον Θεόφραστο, β) είναι ο πρώτος που συνέλεξε ηθικολογικές ρήσεις και ρητά, και γ) έγινε τελικά οπαδός του Κράτη του Θηβαίου, ο οποίος (Κράτης ο Θηβαίος) παντρεύτηκε την αδελφή του Μητροκλή, την Ιππαρχία. Η Ιππαρχία (4ος αιών π.Χ.), Ιώνισσα, κυνική φιλόσοφος, αδελφή του Μητροκλή, σύζ. του Κράτη του Θηβαίου (Πλούταρχος). Ο Σωτάδης, Ίων εκ Μαρωνείας Θράκης, ποιητής των ιωνικών ασμάτων, ο πρώτος γράψας άσεμνα ποιήματα, τα οποία από τον ίδιον ονομάστηκαν «Σωτάδεια». Η ύλη ελαμβάνετο από την ελληνική μυθολογία, το ύφος του ήταν αναιδές και ο ρυθμός του ιωνικός, στερούμενος ο ίδιος (Σωτάδης) ευγενείας. Έζη επί Πτολεμαίου του Φιλοκτήτου, ο οποίος ελέγετο ότι προς τιμωρία αυτού, διότι ενέπαιζε αυτόν, εσατύριζε τον γάμο αυτού με την αδελφή του, τον ενέκλεισε σε μολύβδινο κιβώτιο και τον έρριξε εις την θάλασσα (Αθήναιος ΙΔ, 620). Ο Αθηνίων, Ίων ζωγράφος, μαθητής του Κορινθίου ζωγράφου Γλαυκίωνος. Ο Ηγεσίας, Ίων Μαρωνεύς, αγροτικός συγγραφέας, ο οποίος έχει γράψει το «Περί υδάτων».
3. Η ιωνική πόλη Σαπτή ή Σκαπτή ή Ύλη ή Πύλη, η οποία ευρίσκετο προς το νότον της Θράκης μας ιδρύθηκε από Ίωνες εκ Θάσου, η οποία Θάσος είχε αποικισθεί από Ίωνες ε Σάμου.
Από την ιωνική πόλη Σαπτή ή Σκαπτή ή Ύλη ή Πύλη ήτο ο Όλορος, πατέρας του Θουκυδίδη (460/455 π.Χ.-400/399/395 π.Χ.), του μεγαλύτερου ιστορικού της αρχαιότητος. Ο Όλορος ήτο βασιλεύς της Θράκης, πενθερός (Ηρόδοτ. ΣΤ, 39) του Αθηναίου στρατηγού και πολιτικού Μιλτιάδη (554 π.Χ.- 489 π.Χ.), ο οποίος το 490 π.Χ. οδήγησε τους Αθηναίους σε νίκη επί των Περσών στην μάχη του Μαραθώνος. Ο Μιλτιάδης είχε γυναίκα την Ηγησιπύλη, κόρη του βασιλιά Ολόρου. Ο Μιλτιάδης και η Ηγησιπύλη είχαν υιό τον Κίμωνα (γεν. περίπου 510 π.Χ. – 450 π.Χ.) πολιτικό και διοικητή του Αθηναϊκού στόλου, από τον δεύτερο γάμο της, τον γάμο της με τον Μιλτιάδη. Η Ηγησιπύλη ήταν η γιαγιά του Θουκυδίδη ( 455π.Χ.-399 π.Χ.), ιστορικού, συγγραφέα του Πελοποννησιακού πολέμου (431 π.Χ.-404 π.Χ.) και στρατηγού, από τον πρώτο γάμο της Ηγησιπύλης. Άρα υπάρχουν δύο γυναίκες με το όνομα Ηγησιπύλη: α) η γιαγιά του Θουκυδίδη, άρα μητέρα Ολόρου, υιού του Ολόρου και β) η θυγατέρα Ολόρου Ηγησιπύλη, η σύζυγος του Μιλτιάδη.
- Η ιωνική πόλη Μένδη στην Θράκη μας κοντά στον Έβρο.
Από την ιωνική πόλη Μένδη παρά τω Έβρω ήτο ο Παιώνιος ή Παιόνιος, – Ίων, γλύπτης. Ο Παιώνιος ή Παιόνιος σμίλεψε κατά την 86η Ολυμπιάδα (86ους Ολυμπιακούς Αγώνες), (436 π.Χ.), το σύμπλεγμα του εμπροσθίου (ανατολικού) αετού (αετώματος) του ναού του Διός του ευρισκομένου στην Ολυμπία, το οποίο σύμπλεγμα παριστάνει τα πρόσωπα του Πέλοπα και του Οινομάχου κατά την πάλη τους (Παυσανίας Ε 20, 6), η οποία (απεικόνιση της πάλης) κατά τις ανασκαφές ανευρέθη σχεδόν ολόκληρη. Ο ίδιος (Παιόνιος ο Θράξ) υπήρξε συνεργάτης του Φειδία και του Αλκαμένη και ήταν ο κοσμήσας τον έτερον των αετών εν Ολυμπία (Παυσαν. Ε, 90). Ο ίδιος (Παιώνιος ή Παιόνιος) ειργάσθη, κατασκεύασε και άγαλμα της Νίκης, εξόχου ωραιότητος, το οποίο προσέφεραν εις την Ολυμπίαν οι υπό των Αθηναίων μετοικισθέντες Μεσσήνιοι εις την Ναύπακτον (Παυσανίας Αντ. Λ) και το οποίον αργότερον ανευρέθη εις την Ολυμπία. Σημειωτέον ότι ο Παιώνιος ή Παιόνιος) ήτο από την πόλη της Μένδης στην Θράκη παρά τω Έβρω και όχι από την πόλη Μένδη της Χαλκίδος στην Χαλκιδική. Από την Κασσάνδρα Χαλκιδικής ήτο ο Κασσανδρεύς Χαλκιδεύς Ποσείδιππος, κωμικός ποιητής. Ο Αντισθένης, Ίων, εκ Μένδης Θράκης στον Έβρο, ρήτορας, και γλύπτης, ο οποίος φιλοτέχνησε τα γλυπτά του ανατολικού αετώματος του ναού του Ολυμπίου Διός και τη γνωστή Νίκη.
- Η ιωνική πόλη Χαλκίδα (Χαλκίς-ίδος) της Θράκης μας.
Από την ιωνική πόλη Χαλκίδα της Θράκης μας ήτο ο Ξενόφιλος (4ος αιών π.Χ.), (βλέπε σελ.783, Β΄ Τόμος, Λεξικού της Ελληνικής Αρχαιολογίας, Αλέξ. Ραγκαβή), φιλόσοφος, πολιτικός, ελεγειακός ποιητής, μουσικός, θεωρητικός μουσικής, πυθαγόρειος φιλόσοφος, διδάσκαλος του Αριστοξένους, πιθανώς ο κατά Λουκιανόν (Μακροβ. ΙΗ) εκ Χαλκίδος της Θράκης καταγόμενος, σύγχρονος Διονυσίου του τυράννου Συρακουσών (397π.Χ.-343 π.Χ), την μουσικήν συγχρόνως ασκών και έτη 95 ζήσας.
6.Η ιωνική πόλη της Θράκης μας Οισύμη, παρ΄ Ομήρω δε (Ιλιάδα, 8, 304), Αισύμη, η οποία ευρίσκετο εν Ηρωνίδι Θράκης, είτα εν Μακεδονία, στις εκβολές του Στρυμόνα, μεταξύ των ποταμών Στρυμόνος και Νέστου, και η οποία αναφέρεται από τον Θουκυδίδη ως αποικία των Ιώνων Θασίων εξ Ιώνων εκ Σαμίων (Θουκυδίδη Δ. 107 – Plinios iv. N, 18).
Από την ιωνική πόλη Οισύμη ήτο η ωραία Καστιάνειρα συζ. Πριάμου, όπως και η Εκάβη.
7. Η Αρχαία Δικαία, ιωνική πόλη, υπήρχε από τον 6ο αιώνα π.Χ. και ήτο αποικία των Ιώνων της Σάμου. Οι απεικονίσεις των νομισμάτων της μαρτυρούν πως ήταν αποικία της Σάμου, καθώς είναι όμοιες με τις απεικονίσεις των της Σάμου νομισμάτων, δηλ. κάποια νομίσματα έφεραν κεφαλή του Ηρακλή και κάποια κεφαλή ταύρου. Η πόλη αυτή (Αρχαία Δικαία) αναφέρεται από τον Ηρόδοτο στην περιγραφή που δίνει στην πορεία του Περσικού Στρατού του Ξέρξη το 480 π.Χ. και εμφανίζεται ως «Δίκαια παρ΄ Άβδηρα» στους φορολογικούς καταλόγους της ιωνικής Δηλιακής συμμαχίας που έκαναν οι Αθηναίοι με πρωτεύουσα την ιωνική νήσο Δήλο, επιβάλλοντας φόρους στις συμμαχικές τους πόλεις με αντάλλαγμα την παροχή ασφάλειας, επί εχθρικών επιθέσεων. Η ίδια πόλη αναφέρεται από τον Στράβωνα και τον Πλίνιο στην ρωμαϊκή περίοδο. Τα ερείπια της εν λόγω πόλεως εντοπίζονται κοντά στο παραλιακό χωριό του Φαναρίου στο Νομό Ροδόπης, κοντά στις ακτές της λίμνης Βιστωνίδος. Πέτρινες σαρκοφάγοι, αμφίγλυφες επιτύμβιες στήλες, αγγεία και ειδώλια του 6ου και 5ου αιώνα π.Χ. ευρέθησαν στην αρχαία αυτή πόλη.
8. Η ιωνική πόλη Στρύμνη ή Στρύμη της Θράκης μας ευρίσκετο επί του Λάσσου Ποταμού. Ήταν αποικία των Ιώνων Θασίων «τοις Θασίοις ανήκουσα» (Ηρόδοτ. Ζ, 103 –Δημοσθένης), ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα π.Χ. από Θασίους εκ Σάμου, και αναφέρεται σε επιτύμβια στήλη του 450-400 π.Χ., και για την οποία αναγράφει η Σούδα και ο Αρποκρατίων.
9. Η ιωνική πόλη Βεργέπολις της Θράκης μας, ήταν αρχαία ελληνιστική πόλη των ελληνιστικών χρόνων 333 π.Χ.–146 π.Χ. Ήταν αποικία των Ιώνων εξ Αβδήρων, χρονολογουμένη στους κλασικούς χρόνους ή στους ελληνιστικούς χρόνους της οποίας (Βεργεπόλεως) ερείπια εντοπίζονται σήμερα ανάμεσα στα χωριά Βαφαίϊκα και Κουτσό, νότια της σημερινής Ξάνθης.
10. Η ιωνική πόλη Μεσημβρία της Θράκης μας α) ταυτίζεται με την Ζώνη, β) ιδρύθηκε από Ίωνες της Σαμοθράκης που είχε αποικισθεί παλαιότερα από Ίωνες της Σάμου, και αναφέρεται στους φορολογικούς καταλόγους της Αθήνας για την προστασία που της παρείχε η Αθήνα. Η Σαμοθράκη, η οποία ίδρυσε την πόλη Μεσημβρία, εφημίζετο δια την εν αυτή μυστικήν λατρείαν των χθονίων θεών, των καλουμένων Καβείρων, των οποίων τα Μυστήρια εξετιμώντο εξίσου με τα των Ελευσινίων, και ο Φίλιππος ο Μακεδών και η Ολυμπιάς και τινές των Πτολεμαίων εμυήθησαν εις αυτά ( Πλουτ. Αλέξ. Β).
11. Η ιωνική πόλη Σάλη της Θράκης μας, παραθαλάσσια πόλη αντίκρυ από την ιωνική Σαμοθράκη, εις την οποίαν ανήκε (Ηρόδοτ. Ζ, 60). Η πόλη Σάλη αναφέρεται στους φορολογικούς καταλόγους της Αθήνας για την προστασία που της παρείχε η Αθήνα και ήταν κοντά στη σημερινή Αλεξανδρούπολη.
12. Η ιωνική πόλη Γαληψός ευρίσκετο στην περιοχή της Ηδωνίδος της Θράκης μας, νυν στην Ανατολική μας Μακεδονία, η οποία πόλη (Γαληψός) κατά τον ιστορικό Θουκυδίδη ήτο αποικία των Θασίων, εξ Ιώνων εκ Σάμου, (Θουκυδίδη Δ. 107) και ανήκε στην ιωνική Συμμαχία της Δήλου.
13. Η ιωνική πόλη Φάγρος, ευρισκομένη στην περιοχή της Ηδωνίδος της Θράκης μας, έπειτα εν Μακεδονία, η οποία πόλη (Φάγρος) ιδρύθηκε από τους Ίωνες της Σάμου, και έλκει το όνομά της από τον Φάγρο, υιό του θεού Απόλλωνα και της νύμφης Οθραϊδος (Οθραϊς-ίδος).
14. Η ιωνική πόλη Απολλωνία της Θράκης μας, η οποία ιδρύθηκε από Θασίους Ίωνες εκ Σάμου.
15. Η ιωνική πόλη Ορθαγορία της Θράκης μας, η οποία (Ορθαγορία) ευρίσκετο μεταξύ της ιωνικής πόλεως Μαυρωνείας και της ιωνικής πόλεως Μεσημβρίας ή Ζώνης, κατά τον μεγάλο μας γεωγράφο Στράβωνα, και ιδρύθηκε από τους Ίωνες κατοίκους της Σαμοθράκης εκ Σάμου.
16. Η ιωνική πόλη Τέμπυρα της Θράκης μας, την οποία ίδρυσαν Ίωνες της Σαμοθράκης μας, για την οποία πόλη μετά του πολιχνίου (=μικράς πόλεως, κωμοπόλεως) ονόματι Χαρακώματος αναφέρει ο Έλλην Ίων Πόντιος γεωγράφος μας Στράβων.
17. Η ιωνική πόλη Δρυς της Θράκης μας, η οποία (Δρυς) αναφέρεται στους φορολογικούς καταλόγους της Αθήνας για την προστασία που της παρείχε η Αθήνα.
18. Η ιωνική πόλη Πίστυρο ή Πίστιρο ή Βίστιρον ή Πίστειρα της Θράκης μας, μεσόγειος επί του Νέστου ποταμού (Ηρόδοτος Ζ, 109),(Στέφανος .Βυζάντιος) (Σουίδα), την οποία ίδρυσαν Ίωνες της Θάσου εκ Σάμου. Ο Στέφανος Βυζάντιος ήτο Έλλην συγγραφέας που έζησε στα τέλη του 5ου αιώνα μ.Χ. και στις αρχές του 6ου αιώνα μ.Χ., εκτενές έργο του οποίου είναι τα «Εθνικά», αποτελούμενο από 60 βιβλία.
19. Η ιωνική πόλη Κρημνίδες της Θράκης μας, την οποία ίδρυσαν Ίωνες Σάμιοι της Θάσου.
20. Η ιωνική πόλη Νεάπολις της Θράκης μας, την οποία ίδρυσαν Θάσιοι Ίωνες εκ Σάμου.
22. Η ιωνική πόλη Ακόντισμα της Θράκης μας, την οποία ίδρυσαν Ίωνες της Θάσου, προερχόμενοι εκ Σάμου.
23. Η ιωνική πολίχνη (=μικρή πόλη, κωμόπολη) Χαράκωμα της Θράκης μας ευρίσκετο κοντά στην ιωνική πόλη Τέμπυρα, για το οποίο (Χαράκωμα) αναφέρει ο γεωγράφος μας Στράβων, και το οποίο ίδρυσαν οι Ίωνες της Σαμοθράκης, προερχόμενοι εκ Σάμου.
24. Η ιωνική πόλη Δορίσκος της Θράκης μας ευρίσκετο μεταξύ της ιωνικής πόλεως Μαυρωνείας και της ιωνικής πόλεως Μεσημβρίας ή Ζώνης, κατά τον Στράβωνα και πάλι. Ευρίσκετο κοντά στο σημερινό ομώνυμο χωριό.
25. Από την πόλη Σιλωβρία της Θράκης μας κατήγετο ο Ηρόδοτος. Ο Ηρόδοτος γεννήθηκε στην πόλη αυτή, ήταν ο πρώτος ιατρός και δάσκαλος, που μελέτησε την ανατομία του ανθρώπου και υπήρξε διδάσκαλος του Ίωνα εκ της ιωνικής νήσου μας Κώς Ιπποκράτη.
26. Η πόλη Νικόπολις της Θράκης μας, προς ταις εκβολαίς του Νέστου ποταμού. Υπάρχουν και άλλες ιωνικές πόλεις της Θράκης μας.
Η Μεσημβρία, τα Τέμπυρα η Σάλη της Θράκης πόλεις της Θράκης μας, είχαν περιέλθει εις τους Πέρσας κατά τους Περσικούς πολέμους (499 π.Χ.-479 π.Χ.).
Στην Θράκη μας, ο Ορφέας ήτο υιός του βασιλέως των Θρακών Οιάγρου και της Μούσας Καλλιόπης και έλαβε μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία. Ο Ρήσσος, βασιλεύς των Θρακών, πολέμησε στην Τροία, έγινε ο Θράκας ιππέας, σύμβολο και έμβλημα της Θράκης και θεοποιήθηκε. Ο ίδιος (Ρήσσος) δεν ήταν μόνο τραγουδιστής με την επτάχορδη λύρα του, αλλά και φίλοσοφος και εισηγητής θρησκευτικών δογμάτων και τελετών. Η μητέρα του Θεμιστοκλή, του νικητή της ναυμαχίας στη Σαλαμίνα εναντίον των Περσών (480 π.Χ.), ονόματι Αβρότονος ήταν από τη Θράκη. Ο Ιφικράτης, στρατηγός των Αθηναίων, υιός του Κόνωρα, είχε μητέρα Θρακιώτισσα. Πρώτος νομοθέτης των Θρακών ήταν ο Ζάμολξης ή Ζάμολξης, μαθητής του Πυθαγόρα, ο οποίος (Ζάλμοξης ή Ζάμολξης) λατρεύτηκε ως θεός. Ο Όλυνθος, ήτο υιός του Ηρακλή και της Βολίας, εκ του οποίου Ολύνθου ωνομάσθη Όλυνθος και είς ποταμός της Χαλκιδικής. Ο Όλυνθος επίσης, ήτο έτερος υιός του Ηρακλή, του οποίου επώνυμος ήτο η πόλις Όλυνθος (Στράβων Β). Ο Όλυνθος, υιός του Στρυμόνος, ήτο βασιλεύς της Θράκης, σπαραχθείς εις την θήραν (σε κυνήγι) υπό λέοντος (Αθήναιος Η 3). Εν Θράκη επίσης απεβίωσε η Τηλέφουσα, γυνή του Αγήνορα, μήτηρ του Κάδμου και της Ευρώπης, καθώς συνόδευε τον υιό της Κάδμον απελθόντα εις Θράκην προς αναζήτηση της υπό του Δία αρπαγείσης αδελφής του Ευρώπης ( Απολλόδωρ. Γ, 1, 1).
Προσέτι ο Τηρεύς, υιός του Άρη και της νύμφης Βιστωνίδος, βασιλεύς της Θράκης μας, βοηθήσας κατά του Λαβδάκου τον Παιδίονα, έλαβε ως σύζυγο την κόρη του Πρόκνη, μετά της οποίας απέκτησε τον υιό της Ίτυν. Ο ίδιος (Τηρεύς) ατίμασε την αδελφή της Φιλομήλα και της έκοψε την γλώσσα, για να μην αποκαλύψει την ατιμία του. Όμως η σύζυγός του Πρόκνη το έμαθε. Η Πρόκνη μαζί με την αδελφή της σκότωσε τον γιό της Ίτυν και τον προσέφερε ως γεύμα στον σύζυγό της Τηρέα. Βλέποντας οι θεοί αυτά, τους τιμώρησαν όλους. Τον Τηρέα μεταμόρφωσαν σε έποπα (=τσαλαπετεινό), την Πρόκνη σε χελιδόνα και την Φιλομήλα σε αηδόνι (Θουκυδίδης. Β, 29- Ανακρέων ΙΒ). Τον μύθον αυτόν εκμεταλλεύτηκαν πολλάκις οι αρχαίοι τραγικοί ποιητές.
Β. Στην Ανατολική Θράκη άκμασαν κατά την αρχαιότητα ελληνικές πόλεις που «γέννησαν» σπουδαίους Έλληνες :
1. Από την πόλη Σηστό της Θρακικής Χερσονήσου, βασίλισσας της οποίας υπήρξε η Όσσα, συζ. του Σίθωνος, υιού του Ποσειδώνος : Η Ηρώ, εκ Σηστού, ιέρεια της Αφροδίτης, την οποία αγαπούσε ο Λέανδρος, Ίων νεανίας, εκ της ιωνικής πόλεως της Αβύδου Μικράς Ασίας, την οποία (Άβυδο) αποίκησαν οι Ίωνες Αθηναίοι το 1000 π.Χ. και η οποία (Άβυδος ειρίσκετο πόλεως στην απέναντι παραλία του Ελληπόντου, στην ακτή δηλ. της Μ. Ασίας, ακριβώς απέναντι από την Σηστό. Οδηγούμενος δε υπό λυχνού, τον οποίον άναβε η Ηρώ κάθε νύκτα, κολυμπώντας ο Λέανδρος στον πορθμό έφθανε στην αντίπερα όχθη, δηλ. της Σηστού και συναντιόταν με την αγαπημένη του. Αλλ΄ τρικυμμιώδη νύχτα ο λυχνός έσβησε, και ο Λέανδρος παρασυρόμενος εκ του ρεύματος επνίγη. Ιδούσα δε το πρωί το πτώμα του η Ηρώ ερρίφθη και αυτή εις τα κύματα. Ήτο η υπόθεσις αυτή μικρό έπος του Μουσαίου, με τίτλον : «τα καθ΄ Ηρώ και Λέανδρον» εις 340 στίχους, το οποίο εμιμήθη ο Οβίδιος (Her. XVII,19). Ο Μουσαίος ήτο υιός του Ορφέα ή του Εύμολπου, ποιητής και μάντης και εισήγαγε τα Ελευσίνια Μυστήρια. Ο Μουσαίος, ο επικαλούμενος Γραμματικός, πριν τον 6 αιώνα μ.Χ. Το έπος του υπήρξε θελκτικό ποίημα και για την ευφράδεια της γλώσσας και για το βάθος του αισθήματος και για τη χάρη της μορφής του.
2. Από την πόλη Καρδία της Θρακικής Χερσονήσου (νυν Καλλιπόλεως) κατήγετο ο Απολλωνίδης, οπαδός του Φιλίππου (Δημοσθένης). Επίσης ο Ευμένης ο Καρδιανός, ο οποίος γεννήθηκε το 351 π.Χ. και ήταν αρχιγραμματέας του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ικανός στρατηγός, του οποίου (Ευμένου) την πολιτεία έγραψε ο Πλούταρχος.
3. Η ιωνική πόλη Αίνος, η οποία α) ευρίσκετο στην ανατολική ακτή των εκβολών του Έβρου, κοντά στη λιμνοθάλασσα Στεντορίδα, β) ονομαζόταν αρχικά Πολυόμβρια ή Πολτυόμβρια, από το όνομα του Πόλτυος, μυθικού βασιλιά της Θράκης και οικιστή της πόλεως, ο οποίος (Πόλτυς -υος) ήτο υιός του Ποσειδώνα, βασιλεύς της Αίνου εν Θράκη, εφιλοξένησε τον Ηρακλή επιστρέφοντα εκ της Τροίας (Απολλόδωρος Β, 5,9), γ) έλαβε τον 6ο αιώνα π.Χ.το όνομα (η) Αίνος, δ) ιδρύθηκε από Ίωνες εκ Σαμοθράκης και ε) έγινε μέλος της Α΄ Αθηναϊκής συμμαχίας.
4. Η πόλη Μήδεια της Ανατολικής Θράκης, στα παράλια του Ευξείνου Πόντου, ευρίσκετο όχι μακράν της νυν Κωνσταντινουπόλεως και έφερε το όνομα της θυγατρός του Αιήτη, βασιλιά της Κολχίδος, Μήδεια. Η Μήδεια, κόρη του Αιήτη, βοήθησε τον Ιάσονα στην αρπαγή του χρυσόμαλλου δέρατος, έγινε σύζυγός του και τον ακολούθησε στην Ελλάδα. Ο Ιάσων εν Κορίνθω ηθέλησε να νυμφευθεί την θυγατέρα του Κρέοντα, βασιλέα της Κορίνθου, Γλαύκη ή Κρέουσα. Η φιλέκδικος Μήδεια εφόνευσε την νύμφην Γλαύκην, δίδουσα σ΄ αυτήν ένδυμα και διάδημα (=βασιλικό στεφάνι) δηλητηριασμένα. Προσέτι εφόνευσε και τον Κρέοντα. Επίσης εφόνευσε και τα ίδια τα τέκνα της, που απέκτησε με τον Ιάσονα, για να τον τιμωρήσει, ήτοι τον Μέρμερον και τον Φέρητα, (τέκνα) ταφέντα εις το Ηραίον της Κορίνθου. Η Μήδεια έφυγεν εν Αθήναις επί φτερωτού άρματος. Ο Ιάσων απέθανεν κοιμηθείς εις τον Ισθμόν εντός του κύτους της καταστραφείσης Αργούς.
5. Η πόλη το Πτελεόν της Θρακικής Χερσονήσου, κοντά στην πόλη Καρδία.
6. Η πόλη, η Ραιδεστός, της Ανατολικής Θράκης, με αρχαία ονομασία το Ραιδεστόν, ήταν παραθαλάσσια πόλη στην Προποντίδα, η πριν Βισάνθη ονομαζομένη (Πτολ.), νυν Ραιδεστός.
7. Η πόλη Αγαθόπολις της Ανατολικής Θράκης, που ευρίσκετο στα παράλια του Ευξείνου Πόντου.
8. Η πόλη Αγχίαλος της Ανατολικής Θράκης που ευρίσκετο και αυτή στα παράλια του Ευξείνου Πόντου.
9. Η πόλη Άνθεια της Ανατολικής Θράκης. Ανθεία : επώνυμο της Αφροδίτης (Ησύχ.) και της Ήρας (Παυς. ΗΒ, 22,1).
10. Η πόλη Ελαιούντα της Θρακικής Χερσονήσου.
11. Η πόλη Μάδυτος της Θρακικής Χερσονήσου
12. Η πόλη Αλωπεκόννησος της Θρακικής Χερσονήσου.
13. Η πόλη Πάκτυα της Θρακικής Χερσονήσου.
14. Η πόλη Αγορά της Θρακικής Χερσονήσου.
15. Η πόλη Καλλίπολις της Θρακικής Χερσονήσου.
16. Η πόλη Σήρρειον της Θράκης.
- Η πόλη Δάρδανος της Θρακικής Χερσονήσου.
18. Η πόλη Περκωτή της Θρακικής Χερσονήσου.
- Η πόλη Ροίτειον της Θρακικής Χερσονήσου.
Οι αρχαίες ελληνικές πόλεις της Ανατολικής Θράκης δεν είναι μόνον αυτές.
Προσθετικά στοιχεία σε προγενέστερα ανηρτημένα συναφή άρθρα μου :
Ο Καλλίνος, Ίων ο Εφέσιος (7ος αιών π.Χ.), λυρικός ποιητής.
Ο Κόϊντος εκ Σμύρνης Ίων, 4ος αιών π.Χ., επικός ποιητής.
Ο Αγασίας (1ος αιών π.Χ.), Ίων εξ Εφέσου, γλύπτης.
Ο Αρχίλοχος(7οςαιώνπ.Χ.) λυρικός ποιητής από την Πάρο.
Ο Βίων εκ Σμύρνης Μ. Ασίας (2ος-1ος αιών π.Χ.), βουκολικός ποιητής.
Ο Σώστρατος, πιθανώς εκ Χίου, γλύπτης, ζων περί το 300 π.Χ., μαθητής του Σκυώνα. Εποίησεν αξιόλογο χάλκινο άγαλμα της Αθηνάς εν Αλιφήρα Αρκαδίας (Παυσανίας ΣΤ. 2. Α. 26).
Ο Στρεψιάδης, ολυμπιονίκης-ισθμιονίκης υμνούμενος υπό του Πινδάρου (Ισθμ. Ζ).
Ο Δείνων, συγγραφέας ιστορίας Περσών, Ίων επί Φιλίππου του Μακεδόνος.
Βιβλιογραφία:
1. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Τόμος Β, Αρχαϊκοί χρόνοι, Τόμος Γ1 Κλασσικός Ελληνισμός (1), Τόμος Γ2 Κλασσικός Ελληνισμός (2), Τόμος Δ Μέγας Αλέξανδρος – Ελλην. Χρόνοι, Τόμος Ε Ελλην. Χρόνοι, Τόμος ΣΤ Ρωμαϊκοί Χρόνοι.
2. Λεξικό της Ελληνικής Αρχαιολογίας, Τόμοι Α-Β, Αλεξάνδρου Ραγκαβή, 1888.
3. Οι Δρόμοι των Ελλήνων – Κείμενα των Βλάση Αγτσίδη, Γεωργίου Γιακουμή, Αλεξάνδρου Κιτρόεφ, Κώστα Λούκερη, Κυριακής Πετράκη, Αναστασίου Τάμη.
4. Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας των Αναστασίου Στέφου, Εμμανουήλ Στεργιούλη και Γεωργίας Χαριτίδου.
5. Χρονολογία της Ελλ. Αρχαιότητος 776 π.Χ.-394 μ.Χ. του Ροβήρη Μανθούλη.
6. Ιστορία των Αρχαίων Χρόνων ως το 30π.Χ. των Λ.Τσακτσίρα και Μ. Τιβερίου.
7. Ιστορία των Αρχαίων Χρόνων ως τα146πΧ. της Αθηνάς Καλογεροπούλου 1975.
8. Λεξικό Τεγόπουλου-Φυτράκη.
24-1-2025
