Αλλάζει ο τρόπος εκλογής των Προέδρων και των Τοπικών Συμβουλίων στις δημοτικές ενότητες, όπως προβλέπει ο νόμος 5043/2023 που ψηφίστηκε την Μεγάλη Τρίτη. Οι αλλαγές περιγράφονται αναλυτικά στο άρθρο 18 του νόμου και διατυπώνεται ρητά πως αυτές θα ισχύσουν από τις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές, δηλαδή από φέτος τον Οκτώβρη.
Τα μέλη των Τοπικών Συμβουλίων, καθορίζονται ανάλογα με τον πληθυσμό ως εξής:
- Ο Δημοτικές Ενότητες έως 200 μόνιμους κατοίκους θα διοικούνται από τον Πρόεδρο
- Με μόνιμο πληθυσμό από 201 κατοίκους έως 2000 διοικούνται από τον Πρόεδρο και τριμελές συμβούλιο
- Από 2001 έως 10000 κατοίκους, Πρόεδρος και πενταμελές συμβούλιο
- Από 10001 έως 50000 κατοίκους, Πρόεδρος και 11μελές συμβούλιο
- Από 50001 και άνω, Πρόεδρος και 15μελές συμβούλιο
Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα, οι Δημοτικές Ενότητες που είχαν πληθυσμό έως 300 κατοίκους, διοικούνταν μόνο από τον Πρόεδρο.
Όσον αφορά στον τρόπο εκλογής του Προέδρου, Πρόεδρος εκλέγεται ο πρώτος σε σταυρούς προτίμησης υποψήφιος του συνδυασμού που συγκέντρωσε κατά τον α’ γύρο στη δημοτική κοινότητα την απόλυτη ή σχετική πλειοψηφία του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων. Οι λοιποί υποψήφιοι, του ίδιου συνδυασμού, κατά τη σειρά των σταυρών που έλαβαν, λογίζονται ως αναπληρωματικοί.
Την αντίθεσή της στη ρύθμιση έχει εκφράσει η Συντονιστική Επιτροπή Δικτύου Κοινοτήτων Ελλάδος, καθώς ζητά να επανέλθει η ξεχωριστή κάλπη για την ανάδειξη των προέδρων και των συμβουλίων των κοινοτήτων. Με το άρθρο 37 πρόεδρος δημοτικής κοινότητας με πληθυσμό έως 300 κατοίκους και τα συμβούλια των δημοτικών κοινοτήτων με πληθυσμό από 301 έως 2000 κατοίκους θα εκλέγονται σύμφωνα με τα εκλογικά αποτελέσματα της συγκεκριμένης δημοτικής κοινότητας, ανεξάρτητα αν είναι μέρος του συνδυασμού του επιτυχόντος δημάρχου ή όχι.
Πως κατανέμονται οι έδρες
Οι έδρες των συμβούλων κατανέμονται αναλογικά στους συνδυασμούς που έλαβαν μέρος στις εκλογές στη συγκεκριμένη δημοτική κοινότητα και σύμφωνα με τον αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν σε αυτήν. Πρόεδρος του τριμελούς συμβουλίου είναι ο σύμβουλος του πρώτου κατά σειρά συνδυασμού στη δημοτική κοινότητα που έλαβε τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης.
Στις δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό από 2001 κατοίκους και άνω στις οποίες συγκροτούνται (ανάλογα με τον μόνιμο πληθυσμό κάθε δημοτικής κοινότητας) πενταμελή, ενδεκαμελή και δεκαπενταμελή συμβούλια, πρόεδρος ορίζεται ο πρώτος σε σταυρούς σύμβουλος του συνδυασμού του δημάρχου, καθώς σύμφωνα με την νομοθεσία ο συνδυασμός του δημάρχου λαμβάνει τα 3/5 του συμβουλίου αυτών των δημοτικών κοινοτήτων.
Ειδική ρύθμιση για την εκλογή προέδρου συμβουλίου κοινότητας άνω των 300 κατοίκων με ισχύ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 που λήγει η δημοτική περίοδος που διανύουμε περιέχεται στο άρθρο 10.
Η διάταξη συνιστά συμμόρφωση με απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο έκρινε ως αντισυνταγματικές διατάξεις σχετικά με τον τρόπο ανάδειξης του προέδρου των δημοτικών κοινοτήτων άνω των 300 κατοίκων με ορισμό του συμβούλου του πρώτου κατά σειρά συνδυασμού.
Με τη νέα διάταξη επανέρχονται σε ισχύ οι ρυθμίσεις που προβλέπουν την εκλογή του προέδρου της δημοτικής κοινότητας από το σύνολο των μελών του συμβουλίου μεταξύ των δύο πρώτων συμβούλων των δύο πρώτων κατά σειρά εκλογής συνδυασμών.
Αυτό σημαίνει ότι σε όσες κοινότητες άνω των 300 κατοίκων ο πρόεδρος δεν εκλέχτηκε σε συνδυασμό που συγκέντρωσε ποσοστό μεγαλύτερο του 50%, θα πρέπει να γίνει ειδική συνεδρίαση του συμβουλίου κοινότητας για να εκλεγεί εκ νέου ο πρόεδρός του.
Κατερίνα Κοζιάκη – με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ
