Για την υλοποίηση του προγράμματος,πρωταρχικό βήμα αποτελεί η προσέλκυση και προώθηση ενός οικοσυστήματος επενδύσεων γύρω από τους πυλώνες του οράματος για κάθε περιοχή. Οι επενδύσεις αυτές θα προωθηθούν τόσο από ιδιωτικούς, όσο και δημόσιους φορείς, αλλά και μέσω σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ).
Στο master plan έχουν ληφθεί υπόψη και αναλυθεί κυρίως επενδύσεις ιδιωτικού τομέα με βάση το εκπεφρασμένο ενδιαφέρον και αναμένεται η κατάρτιση ενδεικτικού καταλόγου δημοσίων επενδύσεων εντός του Οκτωβρίου 2020.
Oι ενδεικτικές εμβληματικές δράσεις
Δυτική Μακεδονία
Καθαρή ενέργεια
Έμφαση δίνεται στην κατασκευή φωτοβολταϊκών πάρκων, με εκπεφρασμένο ενδιαφέρον για την κατασκευή ~2GW, εκ των οποίων ~0.4GWβρίσκονται υπό κατασκευή. Συγκεκριμένα:
•Η ΔΕΗ έχει ήδη υπό κατασκευή 230MW, σε επένδυση ύψους περίπου εκατόν τριάντατριών (133) εκατομμυρίων ευρώ
•Τα ΕΛΠΕ έχουν υπό κατασκευή 204MW, σε επένδυση ύψους περίπου εκατόντριάντα (130) εκατομμυρίων ευρώ.
•Η ΔΕΗ ενδιαφέρεται για 1.7GW επιπλέον που βρίσκονται υπό ανάπτυξη.Η εγκατάσταση της συγκεκριμένης ισχύος θα συνεισφέρει στην αντικατάσταση της λιγνιτικής ισχύος και στη μετάβαση προς την «πράσινη ενέργεια»,σύμφωνα με τους στόχους του ΕΣΕΚ.
Παράλληλα, ο στόχος των εμβληματικών επενδύσεων, πέρα από την εισροή κεφαλαίων και την επανεκκίνηση της τοπικής οικονομίας, είναι να αποτελέσουν κέντρο (φάρο)προσέλκυσης συναφών επενδύσεων. Για παράδειγμα, η κατασκευή φωτοβολταϊκών πάρκων παρέχει τη δυνατότητα δημιουργίας εργοστασίου ανταλλακτικών ή την έρευνα και ανάπτυξη μονάδων υδρογόνου που θα συνδέονται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και για το οποίο έχει εκφραστεί επενδυτικό ενδιαφέρον:
•Από τον Απρίλιο 2020 η Solaris Bus & Coach έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για επένδυση περίπου ενός (1) δισεκατομμυρίου ευρώ σε μονάδα παραγωγής πράσινου υδρογόνου μέσω ΑΠΕ.
•Το White Dragon project που επιχειρεί επενδύσεις δυόμιση (2,5) δισεκατομμυρίων ευρώ σε ηλεκτρολύτες 1.5GW και εκτιμά 5.000άμεσες θέσεις εργασίας. Το έργο αυτό σχεδιάζεται από 4 χώρες, μία εκ των οποίων και η Ελλάδα. Ανταγωνίζεται για χρηματοδότηση άλλα 7 έργα στο πλαίσιο του Hydrogen Europe.
Επιπλέον και σε συνάρτηση με την αύξηση της παραγόμενης ισχύος, η Eunice φέρεται να ενδιαφέρεται για επένδυση διακοσίων ογδόντα εκατομμυρίων ευρώ για μονάδα αποθήκευσης ενέργειας 250MW.
Η δεύτερη εμβληματική επένδυση στην καθαρή ενέργεια αφορά στο Πεδίο Ενεργειακής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΠΕΝΕΤ) σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, με ενδεικτικούς τομείς εξειδίκευσης την ηλεκτροκίνηση, το υδρογόνο και εναλλακτικά καύσιμα. Το ΠΕΝΕΤ συνεισφέρει στην έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών σε ένα χώρο πρόσφορο για επενδύσεις και θα συμβάλει στην άρτια κατάρτιση του νέου εργατικού δυναμικού.
Βιομηχανία, βιοτεχνία και εμπόριο
Σχεδιάζεται να δημιουργηθεί βιομηχανικό πάρκο ηλεκτροκίνησης, ως ο κεντρικός πυλώνας της βιομηχανίας στην περιοχή, με στόχο την ανταγωνιστική τοποθέτηση της Ελλάδας στην ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης. Αυτή τη στιγμή, υπάρχει ενδιαφέρον από πανεθνικό όμιλο για την κατασκευή εργοστασίου μπαταριών συνολικής επένδυσης περίπου διακοσίων (200) εκατομμυρίων που θα μπορούσε να δημιουργήσει έως εξακόσιες (600)συνολικές θέσεις κατά τη λειτουργία.
Παράλληλα, το βιομηχανικό πάρκο ηλεκτροκίνησης θα μπορούσε να προσελκύσει μονάδες κατασκευής πρώτων υλών ή φορτιστών για τους αυτοκινητόδρομους. Ήδη υπάρχει εκπεφρασμένο επενδυτικό ενδιαφέρον για συγγενείς επενδύσεις, όπως για παράδειγμα για εργοστάσιο παραγωγής μερών ή ανταλλακτικών αυτοκινήτων με ενδιαφέρον από διεθνή εταιρία στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας για επένδυση πέντε εκατομμυρίων τριακοσίων χιλιάδων ευρώ(5,3 εκατ.)
Έξυπνη αγροτική παραγωγή
Ανάπτυξη έξυπνων αγροτικών μονάδων παραγωγής τελευταίας τεχνολογίας με έμφαση σε εναλλακτικές μορφές καλλιέργειας (π.χ. υδροπονία) και πολλαπλό εκπεφρασμένο επενδυτικό ενδιαφέρον. Για παράδειγμα, υπάρχει ενδιαφέρον από διεθνή εταιρία στον κλάδο των τροφίμων για υδροπονία. Η επένδυση εκτιμάται σε περίπου εκατό (100) εκατομμυρίων ευρώ και θα μπορούσε να δημιουργήσει έως τετρακόσιες (400)άμεσες θέσεις κατά τη λειτουργία.
Βιώσιμος τουρισμός
Δημιουργία οικοσυστήματος οινικού τουρισμού στα πρότυπα της Βόρειας Ιταλίας. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ενδιαφέρον από ηγετική εταιρία στην οινοποιία για επένδυση ύψους τριών (3) εκατομμυρίων ευρώ και είκοσι (20)θέσεις εργασίας σε καταλύματα και χώρους εστίασης. Το ενδιαφέρον συνδυάζει επενδύσεις σε μονάδα ανακύκλωσης υπολειμμάτων και μονάδα παλαίωσης για επιπλέον τρία εκατομμύρια εξακόσιες χιλιάδες ευρώ (3,6 εκατ.) και 20 θέσεις εργασίας. Το συγκεκριμένο ενδιαφέρον μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο και για τις υπόλοιπες εταιρίες που ασχολούνται με την οινοποιία στην περιοχή, ούτως ώστε να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους.
Άλλες επενδύσεις
Δημιουργία υπερσύγχρονης κλινικής αποκατάστασης,με στόχο την ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού στη Δ. Μακεδονία. Η επένδυση αναμένεται να δώσει έναυσμα για αναβάθμιση όμορων ιατρικών εγκαταστάσεων και να αποτελέσει κοιτίδα για κλινικές μελέτες σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δ. Μακεδονίας.Ταυτόχρονα, μπορεί να αναβαθμίσει την ευρύτερη περιοχή αφήνοντας ένα σημαντικό τουριστικό αποτύπωμα.
Eπιγραμματικά:
1. Φωτοβολταϊκά πάρκα 2 Γιγαβάτ από τη ΔΕΗ και τα Ελληνικά Πετρέλαια. Υπό κατασκευή βρίσκονται συστήματα 230 MW ύψους 133 εκ. ευρώ από την πρώτη και 204 MW ύψους 130 εκ. ευρώ από τη δεύτερη.
2. Μονάδα παραγωγής «πράσινου» υδρογόνου μέσω Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ύψους 1 δις ευρώ από την Solaris Bus & Coach.
3. Μονάδα αποθήκευσης ενέργειας 250 Μεγαβάτ, ύψους 280 εκ. ευρώ από τη Eunice.
4. Εργοστάσιο παραγωγής μπαταριών ύψους 200 εκ. ευρώ με 600 θέσεις εργασίας. Την επενδυτική πρόταση έχει κάνει πανεθνικός όμιλος.
5. Εργοστάσιο παραγωγής μερών και ανταλλακτικών αυτοκινήτων από διεθνή αυτοκινητοβιομηχανία ύψους 5,3 εκ. ευρώ.
6. Μονάδα παραγωγής ντομάτας με τη χρήση της υδροπονίας ύψους 100 εκ. ευρώ και 400 θέσεις εργασίας από διεθνή εταιρία στο χώρο των τροφίμων. Υπάρχει πολλαπλό επενδυτικό ενδιαφέρον και μεταξύ άλλων συγκαταλέγεται και διεθνής εταιρία τροφίμων.
7. Οικοσύστημα οινικού τουρισμού στα πρότυπα της Βόρειας Ιταλίας. Υπάρχει ενδιαφέρον από ηγετική εταιρία στην οινοποιία. Το ύψος της επένδυσης ανέρχεται στα 25 εκ. ευρώ.
8. Δημιουργία υπερσύγχρονης κλινικής αποκατάστασης ύψους 60 εκ. ευρώ, με στόχο την ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού στη Μακεδονία.
9. Κέντρο έρευνας καθαρής ενέργειας ύψους 50 – 60 εκ. ευρώ μέσω ΣΔΙΤ του Πανεπιστημίου Δ. Μακεδονίας και ιδιωτών επενδυτών. Οι εκτιμώμενες θέσεις εργασίας είναι 2.200.
10. Δημιουργία μονάδας διαχείρισης αποβλήτων
11. Κέντρο επεξεργασίας βιομάζας
Επενδύσεις δημοσίων έργων
Παράλληλα με τις επενδύσεις ιδιωτικού τομέα καταρτίζονται προτάσεις και σχεδιασμοί για την υλοποίηση ενός εκτεταμένου προγράμματος δημοσίων έργων, με έμφαση στις υποδομές, τα οποία θα αναμορφώσουν τις επηρεαζόμενες περιοχές. Τα έργα αυτά συμπεριλαμβάνουν μεταξύ άλλων την ολοκλήρωση των οδικών διασυνδέσεων, την ενίσχυση και επανενεργοποίηση του σιδηροδρομικού δικτύου,την εισαγωγή φυσικού αερίου και την ανάπτυξη δικτύων, την ενίσχυση των υποδομών τηλεθέρμανσης,την εγκατάσταση ευρυζωνικού δικτύου υπερ-υψηλών ταχυτήτων και δικτύου κινητής τηλεφωνίας πέμπτης γενιάς (5G)κ.λπ..
Τα συγκεκριμένα έργα θα προσφέρουν πολλές θέσεις εργασίας κατά τη διάρκεια της κατασκευαστικής περιόδου των εμβληματικών επενδυτικών έργων, καθώς αποτελούν σημαντικό προαπαιτούμενο για την υλοποίησή τους. Το πρώτο βήμα, ωστόσο, αποτελεί η υλοποίηση ενός προγράμματος αποκαταστάσεων των εδαφών στις ζώνες απολιγνιτοποίησης, στο οποίο θα απασχοληθεί σημαντικό μέρος του ανθρώπινου δυναμικού. Για τη χρηματοδότηση του εν λόγω προγράμματος θα κινητοποιηθούν πόροι ύψους ~€ 0,3δισ.από το νέο Ταμείο Ανάκαμψης.
