Επενδύσεις, εμβληματικού χαρακτήρα, που μπορούν να απορροφήσουν ένα μεγάλο ποσοστό του εργατικού δυναμικού της Δυτικής Μακεδονίας, αναφέρονται στο τελικό Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης.
Οι σχετικές δράσεις συνολικού ύψους άνω των 3δις ευρώ καταγράφονται ως εξής):
Δυτική Μακεδονία
Καθαρή ενέργεια
Κατασκευάζονται ηδη φωτοβολταϊκοί σταθμοί από τη ΔΕΗ (230MW, προϋπολογισμού επένδυσης εκατόν τριάντα τρία (133) εκατ. ευρώ) και από την ΕΛΠΕ Α.Ε. (204MW, προϋπολογισμού επένδυσης εκατόν τριάντα (130) εκατ. ευρώ) και προωθείται νέα επένδυση από τη ΔΕΗ (σε διάφορα στάδια ωρίμανσης) επιπλέον 1.9 GW. Οι επενδύσεις αυτές θα συνεισφέρουν στη μερική αντικατάσταση λιγνιτικής ισχύος εξυπηρετώντας ταυτόχρονα τους στόχους του ΕΣΕΚ, ενώ, εκτός από την εισροή κεφαλαίων και την επανεκκίνηση της τοπικής οικονομίας, αναμένεται να συμβάλουν καθοριστικά στην προσέλκυση συναφών επενδύσεων.
Για παράδειγμα, η κατασκευή φωτοβολταϊκών σταθμών παρέχει τη δυνατότητα ανάπτυξης δραστηριοτήτων στο χώρο των ανταλλακτικών αλλά και της έρευνας και ανάπτυξης μονάδων υδρογόνου που θα συνδέονται με τις ΑΠΕ για τον οποίο έχει ήδη εκφραστεί επενδυτικό ενδιαφέρον:
- Από τον Απρίλιο του 2020 έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον για συμμετοχή σε επένδυση ύψους περίπου ενός
(1) δισεκ. ευρώ για την κατασκευή μονάδας παραγωγής πράσινου υδρογόνου μέσω ΑΠΕ (υπό συζήτηση από πολλούς ενεργειακούς ομίλους),
- Μέσω του έργου White Dragon σχεδιάζονται επενδύσεις ύψους περίπου δυόμιση (2,5) δισεκ. ευρώ σε ηλεκτρολύτες 1.5GW με εκτιμώμενες 5.000 άμεσες θέσεις εργασίας. Το έργο αυτό το οποίο προετοιμάζεται από τέσσερις χώρες, μία εκ των οποίων είναι και η χώρα μας, ανταγωνίζεται 7 ακόμα έργα που προωθεί η κορυφαία στον τομέα αυτό Ευρωπαϊκή Οργάνωση Hydrogen Europe Industry στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για το Καθαρό Υδρογόνο.
Επιπλέον, ο Όμιλος Eunice φέρεται να σχεδιάζει επένδυση διακοσίων ογδόντα (280) εκατ. ευρώ για την κατασκευή μονάδας αποθήκευσης ενέργειας 250MW.
Η δεύτερη εμβληματική επένδυση στην καθαρή ενέργεια αφορά στο Πεδίο Ενεργειακής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΠΕΝΕΤ). Το ΠΕΝΕΤ θα αποτελεί χώρο συνεργασίας και διασύνδεσης των ερευνητικών φορέων (Πανεπιστήμιο και ΕΚΕΤΑ) με ερευνητικές ομάδες μεγάλων επιχειρήσεων για την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών σε ένα χώρο πρόσφορο για επενδύσεις όπως η ηλεκτροκίνηση, τα εναλλακτικά καύσιμα και το υδρογόνο, οι τεχνολογίες αποθήκευσης κ.α. Παράλληλα, θα λειτουργεί ως θερμοκοιτίδα για νεοφυείς επιχειρήσεις μέσω των οποίων θα αξιοποιούνται τα ερευνητικά αποτελέσματα που παράγονται στο Πανεπιστήμιο. Με τη λειτουργία του ΠΕΝΕΤ αναμένεται σημαντική αναβάθμιση του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας κυίως σε διεθνές επίπεδο, με την προσέλκυση νέων ερευνητών και φοιτητών από το εξωτερικό καθώς και ενίσχυση του επιστημονικού τουρισμού στην περιοχή με τη φιλοξενία διεθνών συνεδρίων και επιστημονικών – επιχειρηματικών συναντήσεων.
Τέλος, σημειώνεται ότι η ΔΕΗ, λόγω της μακροχρόνιας δραστηριότητάς της στην περιοχή, διαθέτει πολλές κτηριακές υποδομές και μηχανολογικές εγκαταστάσεις οι οποίες θα αποσυρθούν ή θα αξιοποιηθούν σε άλλες χρήσεις. Η εφαρμογή πρακτικών κυκλικής οικονομίας από τους αναδόχους των έργων της απόσυρσης, εκτός από τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, θα συνεισφέρει και στην ενίσχυση της απασχόλησης.
Βιομηχανία, βιοτεχνία και εμπόριο
Σχεδιάζεται η δημιουργία βιομηχανικού πάρκου ηλεκτροκίνησης, ως ενός κεντρικού πυλώνα για τη βιομηχανική ανάπτυξη στην περιοχή. Ήδη υπάρχει ενδιαφέρον από διεθνή όμιλο για την κατασκευή εργοστασίου μπαταριών συνολικής επένδυσης περίπου διακοσίων (200) εκατ. που θα μπορούσε να δημιουργήσει έως εξακόσιες (600) συνολικές μόνιμες θέσεις εργασίας. Παράλληλα, το βιομηχανικό πάρκο αναμένεται να προσελκύσει μονάδες κατασκευής πρώτων υλών ή φορτιστών. Ήδη υπάρχει εκπεφρασμένο επενδυτικό ενδιαφέρον για ανάλογες επενδύσεις, όπως για παράδειγμα η επένδυση άνω των πέντε εκατ. ευρώ από εταιρεία που δραστηριοποιείται στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας για την κατασκευή ενός εργοστασίου παραγωγής τμημάτων ή ανταλλακτικών αυτοκινήτων.
Έξυπνη αγροτική παραγωγή
Εκδηλώνεται μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη έξυπνων μονάδων παραγωγής με έμφαση σε εναλλακτικές μορφές καλλιέργειας (π.χ. υδροπονία). Για παράδειγμα, υπάρχει εκπεφρασμένο ενδιαφέρον από διεθνή εταιρία στον κλάδο των τροφίμων για την κατασκευή μεγάλης μονάδας υδροπονίας. Η επένδυση η οποία εκτιμάται σε περίπου εκατό (100) εκατ. ευρώ αναμένεται να δημιουργήσει έως τετρακόσιες (400) άμεσες θέσεις εργασίας κατά τη λειτουργία της. Επίσης, βρίσκονται υπό συζήτηση επενδύσεις για την κατασκευή μονάδας παραγωγής, επεξεργασίας και μεταποίησης αγροτικών προϊόντων (εκτιμώμενη επένδυση 44 εκατ. ευρώ με τη δημιουργία έως 100 άμεσων θέσεων κατά τη λειτουργία) και μονάδας συσκευασίας και μεταποίησης φρούτων και λαχανικών (εκτιμώμενη επένδυση 13 εκατ. ευρώ με τη δημιουργία έως 75 άμεσες θέσεις κατά τη λειτουργία)
Βιώσιμος τουρισμός
Προωθείται η δημιουργία ενός οικοσυστήματος οινικού τουρισμού στα πρότυπα της Βόρειας Ιταλίας αξιοποιώντας τις μεγάλες δυνατότητες των οινοποιητικών επιχειρήσεων ιδίως της περιοχής του Αμυνταίου, με θετικές επιπτώσεις στις καλλιέργειες, τη μεταποίηση, το εμπόριο και, ταυτόχρονα, τοβ τουρισμός, δεδομένου ότι οι περισσότερες μονάδες είναι επισκέψιμες. Ήδη υπάρχει εκπεφρασμένο ενδιαφέρον από ηγετική εταιρία του κλάδου για την υλοποίηση επένδυσης ύψους τριών (3) εκατ. ευρώ η οποία αναμένεται να δημιουργήσει αρκετές θέσεις εργασίας σε καταλύματα και χώρους εστίασης. Το ενδιαφέρον συνδυάζει επίσης άλλες επενδύσεις π.χ. κατασκευή μονάδας ανακύκλωσης υπολειμμάτων και μονάδας
παλαίωσης ύψους άνω των τρεισήμισι (3,5) εκατ. ευρώ. Το συγκεκριμένο ενδιαφέρον μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους και άλλες εταιρίες που ασχολούνται με την οινοποιία στην περιοχή.
Άλλες επενδύσεις
Προωθείται η δημιουργία υπερσύγχρονης κλινικής αποκατάστασης, με στόχο την ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού. Η επένδυση αναμένεται να αποτελέσει έναυσμα για την αναβάθμιση όμορων ιατρικών εγκαταστάσεων και την ενδυνάμωση της συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας (π.χ. στον τομέα των κλινικών μελετών). Παράλληλα, το έργο μπορεί να αναβαθμίσει την ευρύτερη περιοχή ενισχύοντας την τουριστική της ταυτότητα (ιατρικός τουρισμός).
Τέλος, θα πρέπει να τονισθεί η σημασία διατήρησης και προώθησης της βιομηχανικής κληρονομιάς της Δυτικής Μακεδονίας στο πλαίσιο της διαφοροποίησης του τουριστικού της προφίλ. Στο θέμα αυτό σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει η ΔΕΗ. Αντίστοιχα, η διατήρηση και η αξιοποίηση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, μέσω ειδικά σχεδιασμένων, προγραμμάτων θα ενισχύσει σημαντικά τον κλάδο του τουρισμού και τις επιχειρήσεις που συνδέονται άμεσα και έμμεσα με αυτόν.
