Ολοκληρώνεται σήμερα το τετραήμερο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την επικοινωνία της βιωσιμότητας στη Δυτική Μακεδονία
Στην Κοζάνη βρέθηκαν τις τελευταίες μέρες 25 φοιτητές και φοιτήτριες του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, συμμετέχοντας στο 1ο Τετραήμερο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στην Επικοινωνία της Βιωσιμότητας και της Πράσινης Μετάβασης. Μέσα από διαλέξεις, επισκέψεις σε χώρους έργων, masterclasses και συζητήσεις με φορείς της περιοχής, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά τη νέα ταυτότητα της Δυτικής Μακεδονίας, σε μια εποχή μεγάλων αλλαγών.
Το πρόγραμμα, που ξεκίνησε την Τετάρτη 9 Απριλίου και ολοκληρώνεται σήμερα, συνδύασε τη θεωρητική κατάρτιση με την εμπειρική παρατήρηση, δίνοντας στους φοιτητές τα εφόδια να κατανοήσουν τις επικοινωνιακές προκλήσεις της πράσινης μετάβασης αλλά και την τοπική της διάσταση. Η μετάβαση από τον λιγνίτη σε ένα βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο δεν αποτελεί μόνο τεχνικό ή πολιτικό ζήτημα, αλλά μια βαθιά κοινωνική και πολιτισμική διαδικασία, όπως αναδείχθηκε μέσα από το πρόγραμμα.
Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν παρουσιάσεις και masterclasses από ειδικούς στον χώρο της βιωσιμότητας, της επικοινωνίας και των ΜΜΕ, να πάρουν μέρος σε ομάδες εργασίας και να καταγράψουν τη δική τους οπτική μέσα από δημοσιογραφικές ασκήσεις. Ανάμεσα στις θεματικές που αναπτύχθηκαν ήταν η κλιματική δικαιοσύνη, η απολιγνιτοποίηση, η βιώσιμη κινητικότητα και η κυκλική οικονομία, με το πρόγραμμα να περιλαμβάνει και επίσκεψη στο πεδίο, δίνοντας στους φοιτητές την ευκαιρία να δουν από κοντά όψεις της πράσινης μετάβασης στην πράξη.
Ο φοιτητής Παναγιώτης Νικολάου χαρακτήρισε τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα ως μια πολύτιμη εμπειρία, που έδωσε την ευκαιρία σε φοιτητές και νέους επαγγελματίες να έρθουν σε επαφή με ανθρώπους που σπουδάζουν ή εργάζονται στον χώρο της δημοσιογραφίας και της επικοινωνίας. «Αυτό που μας έδεσε ήταν η κοινή μας ανάγκη να μάθουμε πώς να επικοινωνούμε σύνθετα ζητήματα, όπως η βιωσιμότητα, θέματα που αφορούν τον καθένα μας, τόσο ως πολίτες όσο και με την ιδιότητα του δημοσιογράφου ή του επικοινωνιολόγου», ανέφερε.
Αυτό που βρήκε ιδιαίτερα ενδιαφέρον ήταν ο βιωματικός χαρακτήρας του προγράμματος, αλλά και το γεγονός ότι οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα να επισκεφθούν σημεία καίριου ενδιαφέροντος. «Είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε ανθρώπους που βιώνουν την απολιγνιτοποίηση από πρώτο χέρι, όπως οι εργαζόμενοι στο λιγνιτικό κέντρο», τόνισε.
Όπως επεσήμανε, αυτό που του προκάλεσε εντύπωση είναι ότι πολλές από τις εξελίξεις στην περιοχή ακολουθούν ένα συγκεκριμένο σχέδιο. «Κάποιος που δεν έχει άμεση σχέση με την απολιγνιτοποίηση ή δεν διαβάζει πέρα από τα προφανή, μπορεί να νομίζει ότι τα πράγματα γίνονται τυχαία, όμως στην πραγματικότητα είναι αποτέλεσμα αποφάσεων και σχεδιασμών. Εκεί θεωρώ ότι είναι και ο δικός μας ρόλος: να επικοινωνήσουμε τις διαδικασίες και τις διεργασίες της μετάβασης προς πιο βιώσιμες λύσεις», κατέληξε.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η κεντρική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή, με βασικό ομιλητή τον Δρ. Κώστα Δελλή εκ μέρους της Συμμαχίας Αριστείας για την Έρευνα και την Καινοτομία στην Αειφορία (AE4RIA), ενώ ακολούθησε συζήτηση με τη συμμετοχή του Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας Γιώργου Αμανατίδη, του προέδρου της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης Λευτέρη Ιωαννίδη, του διευθύνοντος συμβούλου της ΑΝΚΟ Τάσου Σιδηρόπουλου και του Κώστα Σιαμπανόπουλου από τον Σύνδεσμο Επενδυτών Φωτοβολταϊκών. Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος Αλεξία Καλαϊτζή.
Μια εκ των φοιτητριών, η Δανιέλα Γεωργιάδη, σημείωσε πως της έκανε ιδιαίτερη εντύπωση η επίσκεψη στην ΕΠΑΔΥΜ, καθώς έμαθε πολλά για τη διαδικασία της ανακύκλωσης. «Ήξερα πως γίνεται η ανακύκλωση, αλλά έμαθα πράγματα που δεν ήξερα και μου έκαναν μεγάλη εντύπωση», ανέφερε χαρακτηριστικά. Ξεχωριστή εμπειρία για την ίδια αποτέλεσε και η επίσκεψη στο Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και στο Σύμπλεγμα Φωτοβολταϊκών Σταθμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας της εταιρείας ΜΕΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, εντός του πρώην Λιγνιτικού Πεδίου στο Αμύνταιο.
«Ήταν τεράστια η έκταση των φωτοβολταϊκών. Όταν τα είδαμε στον χάρτη, είδαμε κάτι κουκίδες και είπαμε ότι είναι μια καλή αρχή, αλλά όταν πήγαμε και τα είδαμε από κοντά, ήταν ατελείωτα. Ήταν πολύ πρωτόγνωρο. Ήξερα την Κοζάνη αλλά είδα και μια άλλη πλευρά της. Αυτή που αλλάζει και βρίσκεται στην πράσινη μετάβαση. Μου έδωσε ελπίδα για το μέλλον της Ελλάδας», ανέφερε.
Τόνισε ωστόσο ότι η μετάβαση, αν και απαραίτητη, δεν θα έπρεπε να γίνεται τόσο γρήγορα και τόσο βίαια, επισημαίνοντας και την αρνητική της πλευρά: την απώλεια θέσεων εργασίας. «Πήγαμε στη ΔΕΗ και ρωτούσαμε πού είναι οι υπόλοιποι εργαζόμενοι και δεν πήραμε απαντήσεις. Με κάνει να σκέφτομαι όλους αυτούς τους ανθρώπους, που οι περισσότεροι ήταν σε προχωρημένη ηλικία, που ξαφνικά έμειναν χωρίς δουλειά και πρέπει να ανταγωνιστούν τα νέα παιδιά με πολλά πτυχία και δεξιότητες και να είναι ανταγωνιστικοί στην αγορά εργασίας. Αυτό μου φάνηκε εξωπραγματικό. Εκεί λίγο απελπίστηκα, αλλά ελπίζω στο μέλλον να υπάρξει επαγγελματική αποκατάσταση για αυτούς τους ανθρώπους».
Καταλήγοντας, εξέφρασε την αισιοδοξία της για την πορεία της μετάβασης, τονίζοντας: «Αν το δούμε καλύτερα στο μέλλον, πιστεύω ότι η μετάβαση θα είναι πιο επικερδής και για το περιβάλλον και για εμάς τους ίδιους».
Στο ίδιο κλίμα κινήθηκε και η Frida Walter, Γερμανίδα φοιτήτρια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η οποία μιλώντας για την εμπειρία της ανέφερε πως εντυπωσιάστηκε από την επίσκεψή τους στα λιγνιτωρυχεία. «Ήδη είχα επαφή με λιγνιτωρυχεία. Δεν μεγάλωσα κοντά σε ένα, αλλά έκανα το προπτυχιακό μου σε μια περιοχή με λιγνιτωρυχεία στη Γερμανία και εκεί έβλεπα τα εργοστάσια έξω από το παράθυρό μου. Δεν είχα επισκεφθεί όμως ποτέ ένα από κοντά, οπότε ήταν πολύ ενδιαφέρον να δω ακριβώς πώς είναι και εκτίμησα και τις τεχνικές εξηγήσεις που μας έδωσαν, ήταν κατανοητές και τώρα έχω μια ιδέα για το πώς παράγεται η ενέργεια μέσω λιγνίτη».
Αναφέρθηκε επίσης στα φωτοβολταϊκά πάνελ και στον τρόπο που αλληλεπιδρούν με το φυσικό περιβάλλον, αλλά και στην εμπειρία της από την επίσκεψη στην ΕΠΑΔΥΜ, σημειώνοντας πως της έκανε εντύπωση η κατασκευή του εργοστασίου και οι διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους ξεχωρίζονται τα ανακυκλώσιμα υλικά. «Μακάρι να το είχαμε και εμείς αυτό. Δεν το είχα ούτε στην Ελβετία που έμενα για ένα χρόνο για να δουλέψω, ούτε στη Γερμανία από όπου κατάγομαι, αλλά ούτε και στη Θεσσαλονίκη που σπουδάζω» ανέφερε χαρακτηριστικά, μιλώντας για τους πολλούς και διαφορετικούς κάδους ανακύκλωσης.
Οι φοιτητές, μέσα από την καθημερινή επαφή τους με την τοπική κοινωνία και τα έργα στην περιοχή, κλήθηκαν να αναστοχαστούν πάνω στη σχέση δημοσιογραφίας και κοινωνικής αλλαγής. «Η πιο ουσιαστική γνώση, τελικά, βρίσκεται εκεί έξω», όπως σημείωσε ένας από τους συμμετέχοντες.
Το πρόγραμμα διοργανώθηκε από το Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, με επιστημονικά υπεύθυνη την αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιωάννα Κωσταρέλλα. Μέγας χορηγός ήταν η ΔΕΗ, ενώ την πρωτοβουλία στήριξαν η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, η Εταιρεία Τουρισμού, ο Δήμος Κοζάνης και η ΔΙΑΔΥΜΑ.
Η Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού, Πολιτισμού και Περιβάλλοντος, Πολυτίμη Φαρμάκη, στην ομιλία της προς τους φοιτητές στάθηκε στους στόχους της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας στους τρεις πυλώνες της μετάβασης: το περιβάλλον, τον τουρισμό και τον πολιτισμό. Παρουσίασε, από τη σκοπιά της δημοσιογραφίας, τον τρόπο με τον οποίο η Περιφέρεια διαχειρίζεται τα συγκεκριμένα ζητήματα, ως μια περιοχή που βρίσκεται στο επίκεντρο της πράσινης μετάβασης.
Ανέδειξε το πώς έχει επηρεάσει η κλιματική αλλαγή και το πώς ξεκίνησε η προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περιβαλλοντική προστασία, εξηγώντας τι σήμαινε αυτό για μια περιοχή που εξαρτιόταν επί δεκαετίες από τον λιγνίτη. Έδωσε εικόνα για το τι έχει αλλάξει στη μετάβαση, πώς διαχειρίζεται η Περιφέρεια τη νέα πραγματικότητα και πώς αλλάζει σταδιακά το παραγωγικό μοντέλο.
«Κυρίως θέλουμε να δούμε πώς αυτά τα παιδιά μπορούν να γίνουν η φωνή της περιφέρειας, γιατί αυτοί είναι που θα εκπροσωπήσουν την αγρότισσα από την Κοζάνη που θέλει να μιλήσει για το πώς θα προβάλλει τον αγροτικό τομέα, αυτοί θα είναι η φωνή όλων αυτών που χάνουν τη δουλειά τους, αλλά και όλου του προγράμματος της μετάβασης και πώς μπορούν να το μετουσιώσουν με τη γνώση που θα τους δώσουμε. Η μετάβαση είναι μια αλυσίδα. Αν ένας κρίκος δεν λειτουργήσει σωστά, δεν θα λειτουργήσει τίποτα σωστά», σημείωσε.
Με θετικό πρόσημο και σημαντική εμπειρία αποχωρούν σήμερα από την Κοζάνη οι φοιτητές, που είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά τις προκλήσεις αλλά και τις προοπτικές της περιοχής στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης. Η συμμετοχή τους και η σύνδεση με την τοπική κοινωνία ανέδειξε τη σημασία της βιωματικής μάθησης και της ενεργού εμπλοκής των νέων ανθρώπων στις μεγάλες αλλαγές της εποχής μας. Όπως σημείωσαν οι ίδιοι, το τετραήμερο αυτό δεν ήταν απλώς ένα πρόγραμμα, αλλά μια εμπειρία με βαθύτερο αποτύπωμα, που ενίσχυσε την κατανόηση, την ενσυναίσθηση και τη διάθεση να γίνουν οι ίδιοι φορείς αλλαγής.
Θένια Βασιλειάδου – www.xronos-kozanis.gr
