Η εξεταστική επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού στην Ελλάδα, συζήτησε το πρωί της Πέμπτης στις Βρυξέλλες με τους δημοσιογράφους που έχουν καταγγείλει την παρακολούθησή τους. Το θέμα κυριάρχησε στη συνεδρίαση, στην οποία πραγματοποιήθηκε ανταλλαγή απόψεων και ερωτήσεις ευρωβουλευτών όλων των πολιτικών ομάδων. Η επιτροπή ασχολήθηκε με το κατά πόσο παραβιάζονται οι συνθήκες και τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την χρήση του κακόβουλου λογισμικού. Στη συνεδρίαση κλήθηκαν και μίλησαν οι δημοσιογράφοι Θανάσης Κουκάκης, Σταύρος Μαλιχούδης και Ελίζα Τριανταφύλλου, οι οποίοι μίλησαν για το ιστορικό των παρακολουθήσεών τους.
Ο Θανάσης Κουκάκης είπε πως η παρακολούθησή του συμπίπτει με την δημοσίευση δημοσιογραφικών ερευνών του στους Financial Times που αφορούσαν το κατά πόσο η ελληνική κυβέρνηση νομοθετώντας «κατά έναν ιδιαίτερο τρόπο, ευνοεί το οικονομικό έγκλημα», όπως χαρακτηριστικά είπε. Μιλώντας για τις έρευνες αυτές, ανέφερε πως μία από αυτές κατέδειξε πως η ελληνική κυβέρνηση τροποποίησε το Νοέμβρη του 2019 τον Ποινικό Κώδικα και απαγόρευσε στους Έλληνες Εισαγγελείς όταν διαπιστώνουν απάτη σε τραπεζικά στελέχη, να προχωρούν απευθείας σε ποινικές διώξεις. Προκειμένου να ασκηθεί δίωξη θα πρέπει το Διοικητικό Συμβούλιο της τράπεζάς του να καταθέσει μήνυση.
«Τα δημοσιεύματα αυτά προκάλεσαν την αντίδραση της Κυβέρνησης το 2020 και έστειλε επιστολή διαμαρτυρίας στην διεύθυνση της εφημερίδας, η οποία στήριξε τους δημοσιογράφους γιατί είχαμε τεκμηριωμένο ρεπορτάζ. Το καλοκαίρι του 2020 η Κυβέρνηση επικαλούμενη λόγους εθνικής ασφάλειας, αποφάσισε να με θέσει υπό παρακολούθηση με τη συμβατική τεχνολογία. Το κινητό μου από την 1η Ιουνίου του 2020 άρχισε να συμπεριφέρεται περίεργα, είτε τελείωνε η μπαταρία του γρήγορα είτε όταν καλούσα κάποιον έβγαινε απευθείας η γραμμή και δεν ακουγόταν ο χαρακτηριστικός ήχος πριν ανοίξει η άλλη πλευρά την σύνδεση. Όταν η εταιρεία service του κινητού μου, διαβεβαίωσε πως δεν έχω κάποιο τεχνικό θέμα, τότε άρχισα να αναζητώ αν είμαι υπό παρακολούθηση και ενημερώθηκα από πηγή μου πως η ΕΥΠ όντως το έχει πράξει (…) Στις 12 Ιουλίου 2021 δέχθηκα ένα sms που παρέπεμπε σε μια ιστοσελίδα με ένα τραπεζικό θέμα και ήταν η ημέρα που μολύνθηκε το κινητό μου με το Predator (…) Αν δεν ήταν η δική σας Επιτροπή να ελέγξει το κινητό του Νίκου Ανδρουλάκη και να αναδειχθεί το θέμα, τότε εγώ θα ήμουν απλά μια τυχαία υπόθεση που αφορά παρακολουθήσεις μεταξύ ιδιωτών» ανέφερε χαρακτηριστικά στην Επιτροπή ο Θανάσης Κουκάκης.
«Η δική μου παρακολούθηση αποκαλύφθηκε το Νοέμβρη του 2021 από την Εφημερίδα των Συντακτών. Το ζήτημα που προκύπτει με το σήμα που αφορά εμένα, είναι ότι ενώ η ΕΥΠ αναφέρεται στην παρακολούθησή μου για καθαρά δημοσιογραφικές αναφορές, όπως τι θέματα δουλεύω, τι πληροφορίες έχω, τι πηγές έχω κ.α. (…) Η Κυβέρνηση μέσω εμού, ζητά στοιχεία για θέματα που δουλεύω για το προσφυγικό (παιδί 12 ετών) και το τι προτίθεμαι να γράψω μελλοντικά. Την περίοδο εκείνη εργαζόμουν σε μεγάλο Γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων, το οποίο απέστειλε στην Κυβέρνηση δυο επιστολές και η Κυβέρνηση αναγκάστηκε να απαντήσει διαψεύδοντας κατηγορηματικά παρακολουθήσεις δημοσιογράφων και πως αν αυτό συνέβαινε θα ήταν απαράδεκτο. Όταν οι επιστολές είχαν σταλεί ο Θανάσης Κουκάκης ήδη παρακολουθούνταν άρα ο κ. Γεραπετρίτης που υπέγραφε είχε ήδη διαψευστεί. Είναι λοιπόν πολύ προβληματικό να έχεις τεθεί υπό παρακολούθηση από την κυβέρνηση της χώρας που ζεις και εργάζεσαι» ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο δημοσιογράφος Σταύρος Μαλιχούδης.
«Ασχολήθηκα πρώτη φορά με το Predator τον Ιανουάριο του 2022 και έως σήμερα η ελληνική Κυβέρνηση δεν έχει ασχοληθεί να ελέγξει πραγματικά την εταιρεία που εμπορεύεται το συγκεκριμένο λογισμικό και έχει έδρα την Ελλάδα. Το θέμα της έρευνας θα πρέπει να είναι ποιος διαχειρίζεται ένα τόσο ισχυρό λογισμικό που μπορεί να παρακολουθεί μιας και πρόκειται για ιδιωτική εταιρεία, η οποία την περίοδο που παρακολουθούσε τον Θανάση Κουκάκη διπλασίασε το προσωπικό της (…) Έχει χαθεί και συνεχίζεται να χάνεται πολύτιμος χρόνος στο να ελεγχθεί η εταιρεία και οι επικοινωνίες της, προκειμένου να αποκαλυφθεί ποιος είναι ο πελάτης αν δεν είναι η ελληνική κυβέρνηση και οι υπηρεσίες της» ανέφερε, μεταξύ άλλων, στην τοποθέτησή της η Ελίζα Τριανταφύλλου.
Οι Ευρωβουλευτές μέλη της επιτροπής, έθεσαν αμέσως μετά τις ερωτήσεις τους προς τους τρεις Έλληνες δημοσιογράφους, τους οποίους συνεχάρησαν για την δημοσιογραφική δουλειά που κάνουν. Η Ολλανδή Ευρωβουλευτής των Renew T Veld, άφησε αιχμές για την διαδικασία της έρευνας που γίνεται από τις ελληνικές αρχές, τονίζοντας πως πρώτα έπρεπε να ελεγχθεί η εταιρεία κάτι που δεν έχει γίνει. «Κανένας δημοσιογράφος σε δημοκρατική χώρα δεν θα πρέπει να βλέπει τα δικαιώματά του να παραβιάζονται πόσο μάλλον εσείς που είστε δημοσιογράφοι» είπε ο Ισπανός ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Juan Ignacio Zoido Alvarez. Ο Αυστριακός Ευρωβουλευτής των Σοσιαλδημοκρατών Hannes Heide, πρότεινε να επισκεφθούν την Ελλάδα τα μέλη της επιτροπής και απόρησε που δεν μπορεί ο ευρωβουλευτής Νίκος Ανδρουλάκης να βρεθεί στην διαδικασία. Η Πολωνή Ευρωβουλευτής των Renew Roza Thun Und Hohenstein εξέφρασε την λύπη της για αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα και είπε πως θυμίζουν τις παρακολουθήσεις στην αντιπολίτευση που έγιναν στην Πολωνία. Η Βελγίδα Saskia Brcmont των Πρασίνων, ευχαρίστησε τους τρεις δημοσιογράφους για τις πληροφορίες που έδωσαν και διαφώτισαν το έργο της επιτροπής και μίλησε για σκάνδαλο μεγάλου εύρους και απειλή της ελευθερίας του τύπου και της έκφρασης. Ο Ευρωβουλευτής των Αριστερών Στέλιος Κούλογλου, ενημέρωσε την επιτροπή για το οξύμωρο πως ο αρμόδιος Εισαγγελέας Αρείου Πάγου κάνει έρευνα για τους λόγους που διέρρευσαν οι παρακολουθήσεις και όχι για τις παρακολουθήσεις.
Στο δεύτερο μέρος, οι ευρωβουλευτές συνομίλησαν με Έλληνες αξιωματούχους, οι οποίοι τόνισαν τους σοβαρούς περιορισμούς που τους επιβάλλει ο νόμος όσον αφορά τη δημοσιοποίηση εμπιστευτικών πληροφοριών, και ότι δεν πρέπει να επηρεάσουν τις εν εξελίξει έρευνες και την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης μέσω δημόσιων παρατηρήσεων σχετικά με τα ζητήματα αυτά. Ο Αθανάσιος Στάβερης (Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης) περιέγραψε την εθνική στρατηγική ασφάλειας και το χρονοδιάγραμματης κυβέρνησης, καθώς και τις προσπάθειες για την ενσωμάτωση της νομοθεσίας της ΕΕ για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο (για παράδειγμα την οδηγία NIS2) στο εθνικό δίκαιο. Ο Πάνος Αλεξανδρής (Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Δικαιοσύνης) εξέφρασε την ικανοποίησή του για το έργο της επιτροπής και τόνισε τα δικαιώματα στην ιδιωτική ζωή, την οικογενειακή ζωή και την προστασία των δεδομένων που προβλέπονται από την ελληνική νομοθεσία. Τόνισε επίσης τον ρόλο της ανεξάρτητης Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) στη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ιδιωτικής ζωής. Τέλος, ο Πρόεδρος της ΑΔΑΕ Χρήστος Ράμμος μίλησε για τον εποπτικό ρόλο της Αρχής και τους νομικούς περιορισμούς που αντιμετωπίζει όσον αφορά τις εισαγγελικές διώξεις.
Σωκράτης Μουτίδης – www.xronos-kozanis.gr
