Του Αποστόλη Τσιμπανάκου, ιδρυτή της ΚOΙΝΣΕΠ «Terra Pindus» και εμπνευστή του Pindus Trail ([email protected])
Τα οφέλη της πεζοπορίας, είναι σε μεγάλο ποσοστό γνώριμα στη διεθνή κοινότητα των περιπατητών. Δεν υπάρχει πιο αγνός τρόπος να χαρείς τη φύση και να πλησιάσεις τους ανθρώπους που κατοικούν κοντά της. Στην εποχή μας η τάση για απόδραση στη φύση γίνεται όλο και πιο έντονη και οδηγεί τον άνθρωπο να αφήνει τακτικά τον αστικό ιστό και να αποζητά στιγμές εκτόνωσης και αναψυχής μακριά από τις πόλεις και το άγχος της καθημερινότητας. Φυσικά η πεζοπορία δεν είναι ο μόνος λόγος ή τρόπος, που οι άνθρωποι αφήνουν τις πόλεις και παίρνουν τα βουνά.
Υπάρχουν αμέτρητα υπαίθρια σπορ και αναζητήσεις. Άλλα, είναι φιλικά με το ελάχιστο αποτύπωμα στο περιβάλλον και άλλα όχι τόσο. Κάποια ενισχύουν σταδιακά το πνεύμα του ανθρώπου και άλλα τη ματαιοδοξία του. Είναι άγνωστο πόσα ακόμη σπορ θα επινοηθούν για απόδραση και εκτόνωση εκεί έξω.. Είναι δύο ορισμοί, που αλλοιώνουν την οπτική και τα κίνητρα για επισκέψεις στη μητέρα φύση και σε βάθος χρόνου φθείρουν, τόσο στο οικοσύστημα, όσο και τη σχέση μας με αυτό.
Η οικολογία προσδιορίζει τον τρόπο προσέγγισης, αλλά τι είναι οικολογία στις μέρες μας;
Πραγματικά, αν κάθε άνθρωπος είχε τη διάθεση να κινείται με υπεραστικές συγκοινωνίες και έπειτα πεζός μέσα από οριοθετημένα μονοπάτια ή σε ράχες και γιδόστρατες, αγγίζοντας όσο το δυνατόν λιγότερα, θα μιλούσαμε για μια φιλική προσέγγιση, για βήμα κοντά στη γνώση και τη σοφία των ορεσίβιων με τη διαφορά ότι η επιβίωση μας πλέον δεν κρίνεται από το επόμενο αγώι.
Δεν κάνουμε διαχωρισμό, ούτε υπάρχει κριτική διάθεση. Είναι προτροπή σε μια ιδέα, που μας θέλει να “γινόμαστε μέρος της φύσης” όσο διαρκεί το ταξίδι μας. Θέμα μας είναι να αναφέρουμε τα οφέλη, που προσφέρει η ορεινή πεζοπορία μεγάλων αποστάσεων, που ιδανικά εξελίσσεται σε περισσότερο χρόνο από ότι συνηθίζουμε να αφιερώνουμε και επιτυγχάνεται μόνον κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Σαφώς απαιτεί θέληση, πόρους, μελέτη, κατάλληλο εξοπλισμό, έναν καλό φίλο-η, υπομονή, κουράγιο και πίστη, όπως κάθε τι που σχεδιάζουμε για να πετύχει.
Φυσικά στη σύγχρονη εποχή θεωρείται πολυτέλεια να αφήσεις σπίτι, δουλειά, φίλους και συνήθειες, προκειμένου να βρεθείς απομονωμένος-η σε ένα μονοπάτι, που θα σου κρατήσει το ενδιαφέρον για μερικές εβδομάδες, ίσως και μήνες, πόσο μάλλον να διατηρείς τη φυσική και πνευματική σου κατάσταση σε ικανά επίπεδα. Όμως όλα γίνονται αν το αποφασίσεις και αυτό το μαρτυρούν χιλιάδες λάτρεις των ορεινών διασχίσεων, που ταξιδεύουν αδιάκοπα σε όλο τον πλανήτη διευρύνοντας τους ορίζοντες τους, πεζοπορώντας στα βουνά.
Διευρύνοντας τις εμπειρίες, είναι εύκολο να καταλάβεις πως δεν κατακτάς το βουνό, παρά αποκτάς σεβασμό για αυτό που σου χαρίζεται απλόχερα και ανησυχείς μη χαθεί αυτό από εσένα κι εσύ από αυτό. Δεν είναι απαραίτητα ελιτισμός ή αναχωρητισμός, είναι ανάγκη για βιώματα, ίσως μια προσομοίωση στην υπαίθρια διαβίωση, που λίγο πολύ όλοι έχουν φαντασιωθεί.
Αν και τα δύο τους ωθούν τον άνθρωπο μερικές φορές στα άκρα, μπορούμε να πούμε πως διαφέρει το πιο ψηλά με το πιο πέρα. Διαφέρει η ορειβασία
κερδίζοντας υψόμετρο σε εκτεθειμένο τερέν από την περιπλάνηση στα δάση, τις κοιλάδες, τα χωριά και τα οροπέδια. Όπως και να πας οι συγκινήσεις είναι δυνατές και στις δύο εκδοχές με τη διαφορά να μένει στο χρόνο και τη διάθεση που έχει ο καθένας.Μπορούμε να το δούμε πολύπλευρα.. Υγεία, ευεξία και επιμόρφωση είναι κάποια από τα ατομικά οφέλη, που μας χαρίζονται όταν βρισκόμαστε συχνά στο βουνό, έστω και ελάχιστα αναζητώντας το στόχο ή απλά ξοδεύοντας εποικοδομητικά το χρόνο μας. Διασχίζοντας όμως για μέρες τα βουνά, είτε το επιδιώκεις είτε όχι, ζεις μια διαλογιστική εμπειρία!
Μέρα με τη μέρα, κάθε ανάσα, κάθε βήμα, κάθε σταγόνα ιδρώτα, σε βάζει σε συχνότητα διαλογιστικής διάθεσης. Το ολοήμερο βάδην μας μεταφέρει σε μια αρχέτυπη διάσταση του χωροχρόνου, ενώ μεταρρυθμίζει τα κίνητρα μας τακτικά, φανερώνοντας γεγονότα και εικόνες, που αφορούν την ιστορία του ανθρώπου και τις φυσικές διεργασίες του περιβάλλοντος, ενισχύοντας τις διδαχές και τις ενστικτώδεις αντιδράσεις.
Η έκθεση σε ορεινές πεζοπορικές διασχίσεις, βοηθά στην αυτοβελτίωση του ανθρώπου και παράγει ψυχικά αποθέματα, γίνεται αφαιρετικός καθαρίζοντας τη σκέψη ή και αντιστρόφως. Τις πρώτες ημέρες ο πεζοπόρος καταφέρνει να ταξινομεί, να σκιαγραφεί την ψυχοσύνθεση του, διανύοντας αποστάσεις στο φυσικό του περιβάλλον, ενώ ανακαλύπτει δυνατότητες και αδυναμίες.
Στα επόμενα βήματα ρυθμίζει τις προτεραιότητες και θέτει στόχους, που άλλοτε οδηγούν στην εξιλέωση και άλλοτε σε μια ανώτερη δύναμη, που επιδρά ποικιλοτρόπως θετικά στην ψυχολογία του. Η μύηση φέρνει κέφι για συντροφικότητα, εξωστρέφεια, αλλά και τάσεις μοναχισμού ακόμη και ασκητισμού. Κάπου υπάρχει το μέτρο. που όμως;
Στο τελικό στάδιο μύησης, αν αυτό υπάρχει, θα μπορούσαμε να πούμε, πως φέρνει τη γνώση με ψήγματα μιμητισμού της ίδιας της φύσης, προκαλώντας τον υπέρμετρο θαυμασμό σε βαθμό λατρείας. Εδώ παλεύει η χαρά με τον πόνο. Σε αυτό το σημείο μπορείς να γίνεις Θεός ή Διάβολος. Αυτή η στενή επαφή θα ήταν καλό να γίνεται, υπολογίζοντας παράλληλα την επανένταξη του αφοσιωμένου περιηγητή-φυσιολάτρη στον κύκλο της αστικής κοινωνίας, από όπου προήλθε ή την προετοιμασία του για μετοίκηση σε κάποιο σημείο της υπαίθρου, εφόσον αυτό αναγνωρίζει πλέον ως “σπίτι” του.
Αδιάψευστο γεγονός είναι, πως όσο μακριά κι απομονωμένα αν βρεθείς θα διαπιστώσεις ότι ο μόνος σου αντίπαλος είναι το είδος σου και ο ίδιος σου ο εαυτός, ενώ η φύση ρυθμίζει τα πάντα γύρω με σύστημα, ακόμη κι όταν ξεσπά. Οι άμυνες, όπως και η δύναμη, που χρησιμοποιεί ο πεζοπόρος κατά τη διάρκεια μιας πολυήμερης προσπάθειας στα ανοιχτά πεδία των βουνών, προκαλεί αυθόρμητα τη διάθεση για επίλυση προβλημάτων ορατών και αοράτων, καθώς αυτό ακριβώς κάνει εκείνη τη στιγμή, σε μια άλλη κλίμακα βαδίζοντας ολημερίς και ανιχνεύοντας.
Τα επίπεδα γνώσης είναι αυξανόμενα και σταδιακά εξυπηρετούν στη κατάλληλη ερμηνεία της φύσης, που εναλλάσσεται κατά μήκος μιας μεγάλης διαδρομής, ιδιαιτέρως όταν αυτή καλύπτεται ιδανικά σε ρυθμούς περιήγησης και υπάρχει η διάθεση παρατήρησης.
Πεζοπορώντας για μέρες στα βουνά, μεταφέρεις και καταναλώνεις τα απαραίτητα για το σώμα, δίνοντας χώρο στην αφαιρετικότητα. Δεν σε νοιάζει με τι θα γεμίσεις τον κενό χρόνο. Δεν υπάρχει κενός χρόνος εκεί έξω. Διαχειρίζεσαι με σύνεση τα αποθέματα δύναμης, ψυχικού σθένους και διατροφικών πόρων, ενώ σε πολλές περιπτώσεις μετράς ακόμη και τα λόγια σου αν τύχει και συναντήσεις άνθρωπο. Θα σου κάνει εντύπωση, όταν διαπιστώσεις πως κάθισες κι άκουσες άνθρωπο δίχως να διακόψεις ή να συμπληρώσεις κάτι έξυπνο.
Όταν ταξιδεύεις πεζός κατασκηνωτής από τόπο σε τόπο, μπορείς να σκηνοθετείς καθημερινά το ντεκόρ του χώρου παραμονής σου ή απλά να αδιαφορείς για την αισθητική και να αναζητάς το νερό, το απάνεμο σημείο για το αντίσκηνο σου, βασικές παροχές για ασφαλή υπαίθρια παραμονή ή ένα ξενώνα αν υπάρχει εκεί γύρω.
Είναι ανεξάντλητη η ανάλυση, όταν μιλάμε για τα οφέλη της πολυήμερης πεζοπορίας προς τον πεζοπόρο. Συνοπτικά όμως, μπορούμε να αναφέρουμε τα οφέλη στις τοπικές κοινωνίες που υποδέχονται πεζούς επισκέπτες και όχι πούλμαν και ΙΧ οχήματα κατακλύζοντας και ρυπαίνοντας το μέρος.
Η διέλευση πεζών μέσα από το δάσος ή ένα χωριό γίνεται συνήθως σε ζεύγη και σπανιότερα σε μικρές ομάδες 3-6 ατόμων, όπως στο παρελθόν σε καιρό ειρήνης. Οι επισκέπτες δεν καταφθάνουν μαζικά πιέζοντας το σύστημα για γρήγορη εξυπηρέτηση, εμπορευματοποίηση και τουριστική τυποποίηση.
Τα μεγάλα μονοπάτια, δεν αγαπιούνται τυχαία από όλο τον κόσμο και σύντομα γίνονται θεσμός. Ενισχύουν το ηθικό, την τοπική οικονομία, όπως και τη συμπεριφορά μας μέσα από τις ζεύξεις και τα μπολιάσματα, που κρίνονται πλέον απαραίτητα για τη θετική μετάβαση της ορεινής κοινωνίας μας και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των ανθρώπων που αντλούν αποθέματα απ` τη φύση. Είναι συμπαντικός κανόνας πως ότι δίνουμε, παίρνουμε. Με αγάπη και σεβασμό προς τη φύση και τον φιλήσυχο άνθρωπο της υπαίθρου, μπορούμε να πορευόμαστε!
Με τις καλύτερες ευχές για το 2023!
