Έντονη αντίδραση των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας και προειδοποίηση για καθυστερήσεις
Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να παραπέμψει την Ελλάδα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης φέρνει ξανά στο προσκήνιο χρόνιες εκκρεμότητες στον τομέα της πολιτικής αεροπορίας και ειδικότερα στη συμμόρφωση της χώρας με τις απαιτήσεις για την πλοήγηση βάσει επιδόσεων στους αερολιμένες. Η παραπομπή αφορά τη μη εφαρμογή του εκτελεστικού κανονισμού 2018/1048, ο οποίος προβλέπει την κατάρτιση και δημοσίευση συγκεκριμένων διαδικασιών προσέγγισης με σύγχρονες τεχνολογίες πλοήγησης.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ελλάδα δεν έχει υλοποιήσει τις απαιτούμενες διαδικασίες PBN σε 44 διαδρόμους, παρά το γεγονός ότι η σχετική προθεσμία έληξε τον Δεκέμβριο του 2020. Οι απαντήσεις των ελληνικών αρχών τόσο στην προειδοποιητική επιστολή του Απριλίου 2024 όσο και στην αιτιολογημένη γνώμη του Δεκεμβρίου 2024 κρίθηκαν ανεπαρκείς, καθώς δεν συνοδεύτηκαν από επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για την εφαρμογή των διαδικασιών ή για την ουσιαστική πρόοδο διορθωτικών μέτρων. Παρότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι έγιναν προσπάθειες, εκτιμά ότι αυτές δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις και γι’ αυτό προχώρησε στο επόμενο στάδιο της διαδικασίας επί παραβάσει.
Τι είναι το PBN και γιατί έχει σημασία
Η πλοήγηση βάσει επιδόσεων, γνωστή διεθνώς ως PBN, αποτελεί ένα σύγχρονο πλαίσιο αεροναυτιλίας που βασίζεται στις πραγματικές δυνατότητες πλοήγησης των αεροσκαφών και όχι αποκλειστικά στη θέση επίγειων ραδιοβοηθημάτων. Στην πράξη, το PBN επιτρέπει στα αεροσκάφη να ακολουθούν πιο ακριβείς και προβλέψιμες διαδρομές, αξιοποιώντας δορυφορικά συστήματα πλοήγησης και προηγμένα συστήματα υπολογισμού τροχιάς.
Οι διαδικασίες προσέγγισης PBN προσφέρουν, μεταξύ άλλων, κατακόρυφη καθοδήγηση στους χειριστές, βελτιώνοντας την ασφάλεια κατά την προσγείωση, ιδιαίτερα σε συνθήκες χαμηλής ορατότητας ή σε αεροδρόμια με δύσκολα γεωγραφικά χαρακτηριστικά. Παράλληλα, συμβάλλουν στη μείωση των καθυστερήσεων, στην καλύτερη αξιοποίηση του εναέριου χώρου και στη μείωση της κατανάλωσης καυσίμων και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Για τον λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταστήσει την εφαρμογή τους υποχρεωτική σε όλα τα κράτη μέλη.
Η θέση των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας
Μετά την παραπομπή της Ελλάδας, η επαγγελματική ένωση των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας προχώρησε σε εκτενή δημόσια παρέμβαση, αποδίδοντας την εξέλιξη σε διαχρονικά προβλήματα και σε σοβαρές διοικητικές αστοχίες στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας. Όπως υποστηρίζουν, η σημερινή διοίκηση, σχεδόν δύο χρόνια μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, όχι μόνο δεν έχει επιλύσει τα προβλήματα που παρέλαβε, αλλά έχει δημιουργήσει νέα, επιβραδύνοντας περαιτέρω την προσαρμογή στις ευρωπαϊκές απαιτήσεις.
Οι ελεγκτές συνδέουν την παραπομπή για τις διαδικασίες PBN και με άλλες ευρωπαϊκές εκκρεμότητες, όπως τη μη πλήρη συμμόρφωση με τον κανονισμό 2017/373 που αφορά, μεταξύ άλλων, τα συστήματα επιτήρησης και την αναγνώριση αεροσκαφών. Στην ανακοίνωσή τους επισημαίνουν ότι οι προειδοποιήσεις τους τα προηγούμενα χρόνια δεν ελήφθησαν υπόψη και ότι δεν συμμετείχαν ουσιαστικά στον σχεδιασμό των δράσεων που παρουσιάστηκαν από τη διοίκηση της ΥΠΑ ως σχέδιο συμμόρφωσης.
Καθυστερήσεις, έργα και επιπτώσεις
Στην κριτική τους, οι ελεγκτές αναφέρονται σε καθυστερήσεις σε διαγωνισμούς και προμήθειες, σε ζητήματα χρηματοδότησης κρίσιμων συστημάτων και σε προβλήματα στις υποδομές των επιχειρησιακών χώρων. Υποστηρίζουν ότι η απόσταση ανάμεσα στις επίσημες ανακοινώσεις της διοίκησης και στην πραγματική κατάσταση είναι μεγάλη, με αποτέλεσμα να πλήττεται τόσο η αξιοπιστία της ΥΠΑ όσο και η συνολική εικόνα της χώρας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στο ενδεχόμενο επιπτώσεων στη λειτουργία της εναέριας κυκλοφορίας τα επόμενα χρόνια. Οι ελεγκτές προειδοποιούν ότι, υπό τις παρούσες συνθήκες, δεν προτίθενται να προσφέρουν υπερεργασία την καλοκαιρινή περίοδο του 2026. Όπως σημειώνουν, αυτό ενδέχεται να οδηγήσει σε αδυναμία υποστήριξης των αυξημένων χωρητικοτήτων που είχαν επιτευχθεί τα προηγούμενα καλοκαίρια και σε σημαντική αύξηση των καθυστερήσεων, με άμεσο αντίκτυπο στο επιβατικό κοινό και στον τουρισμό.
Η παραπομπή της Ελλάδας στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης λειτουργεί πλέον ως σαφής προειδοποίηση ότι τα περιθώρια ανοχής έχουν εξαντληθεί. Το επόμενο διάστημα θα κρίνει αν η χώρα θα καταφέρει να καλύψει το χαμένο έδαφος, να επιταχύνει την εφαρμογή των απαιτούμενων διαδικασιών PBN και να αποφύγει περαιτέρω κυρώσεις, σε έναν τομέα όπου η ασφάλεια και η αξιοπιστία δεν επιδέχονται εκπτώσεις.
Σωκράτης Μουτίδης – www.xronos-kozanis.gr
