Αντιδράσεις για έργα σε 30.000 στρέμματα, περιοχές natura και βοσκοτόπια
Στο επίκεντρο της συνεδρίασης του περιφερειακού συμβουλίου Δυτικής Μακεδονίας το απόγευμα της Τρίτης βρέθηκε η «άναρχη και καταστροφική», όπως χαρακτηρίστηκε, επέκταση φωτοβολταϊκών και ανεμογεννητριών σε εκτάσεις της ΠΕ Φλώρινας και ειδικότερα στο Καϊμακτσαλάν. Το θέμα έφεραν στο Π.Σ. ύστερα από γραπτό αίτημα τους οι παρατάξεις «Πορεία Δημιουργίας – Με πίστη στις ανθρώπινες αξίες» και «Ελπίδα», με εισηγήτρια την επικεφαλής του συνδυασμού «Ελπίδα», Γεωργία Ζεμπιλιάδου.
Οι δύο παρατάξεις επεσήμαναν ότι οι κάτοικοι οκτώ οικισμών των Δήμων Φλώρινας και Αμυνταίου (Σκοπός, Αχλάδα, Μελίτη, Λόφοι, Βεύη, Κέλλη, Πέτρες και Άγιος Παντελεήμονας) βρίσκονται αντιμέτωποι με μια εκτεταμένη εγκατάσταση ΑΠΕ που ξεπερνά τα 30.000 στρέμματα, επηρεάζοντας καθαρά κτηνοτροφικούς οικισμούς και προκαλώντας απόγνωση στους επαγγελματίες κτηνοτρόφους. Οι εκτάσεις αυτές, όπως τονίστηκε, περιλαμβάνουν περιοχές Natura και πολύτιμες εκτάσεις βοσκής ενώ στη Δυτική Μακεδονία θα εγκατασταθεί το 25% των ΑΠΕ όλης της χώρας.
Στο περιφερειακό συμβούλιο τοποθετήθηκαν και κάτοικοι από τις κοινότητες που πλήττονται, περιγράφοντας την κατάσταση με μελανά χρώματα. Όπως ανέφεραν, πρόκειται για οκτώ χωριά στους πρόποδες του Καϊμακτσαλάν, σε μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, με σπάνιο οικοσύστημα και ιδιαίτερο μικροκλίμα. Επισήμαναν ωστόσο ότι πρόκειται και για μια περιοχή που έχει βιώσει στο παρελθόν περιβαλλοντικές καταστροφές, καθώς οι ίδιοι μεγάλωσαν ανάμεσα σε ορυχεία και εργοστάσια, γνωρίζοντας πολύ καλά τις συνέπειες της εξόρυξης και της καύσης του λιγνίτη.
Παράλληλα, οι κάτοικοι εξέφρασαν την έντονη ανησυχία τους για το μέλλον της περιοχής, τονίζοντας ότι στο όνομα της απολιγνιτοποίησης προχωρά μια άναρχη και ανεξέλεγκτη εγκατάσταση ΑΠΕ, που καταλαμβάνει καλλιεργήσιμες εκτάσεις, βοσκοτόπια και δασικές εκτάσεις. Όπως σημείωσαν, η πλειοψηφία των έργων χωροθετείται εντός των τριών προστατευόμενων περιοχών Natura, γεγονός που εγείρει ερωτήματα για το κατά πόσο οι συγκεκριμένες ζώνες είναι πραγματικά προστατευμένες.
Στο Καϊμακτσαλάν, πρόκειται να αναπτυχθούν 44 φωτοβολταϊκά έργα ισχύος 1.744 MW που καταλαμβάνουν περίπου 30.000 στρέμματα, 80 ανεμογεννήτριες ισχύος 365,5 MW, 19 έργα μπαταριών συνολικής ισχύος 1.122 MW, ένα υδροηλεκτρικό έργο ισχύος 0,5 MW και τέσσερις αντλησιοταμιεύσεις. Από τα 44 φωτοβολταϊκά έργα, τα 21 έχουν εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους, ενώ 10 από αυτά έχουν λάβει ήδη άδεια εγκατάστασης.
Ενδεικτικά, από τα 44 έργα φωτοβολταϊκών, τα 29 βρίσκονται σε περιοχές Natura, ενώ ανάλογη είναι η εικόνα και στα αιολικά πάρκα, με τα 18 από τα 22 να έχουν αδειοδοτηθεί μέσα σε προστατευμένες εκτάσεις.
Όπως σημειώθηκε, η γη που αφαιρείται από τις φυσικές της χρήσεις, μαζί με εκείνη που είχε ήδη δεσμευθεί από προηγούμενες αδειοδοτήσεις εγκατάστασης ΑΠΕ στο Ορυχείο Αμυνταίου, ξεπερνά το ποσοστό του 20% της ΠΕ, όταν το νόμιμο όριο είναι 1%. Ο περιφερειάρχης αναφέρθηκε αναλυτικά στην υπουργική απόφαση, επισημαίνοντας ότι η γη που αφαιρείται από τις φυσικές της χρήσεις, μαζί με την ήδη αφαιρεθείσα από προηγούμενες αδειοδοτήσεις εγκατάστασης ΑΠΕ στα ορυχεία Αμυνταίου, ξεπερνά το 20% αντί του νομίμου 1% και αφορά γη υψηλής παραγωγικότητας στο νομό Φλώρινας. Όπως σημείωσε, όταν όλα αυτά συνυπολογιστούν, δικαιολογούνται 281 μεγαβάτ. Υπενθύμισε ότι ο νόμος προβλέπει πως, αν στον ίδιο νομό έχουν ήδη γίνει εγκαταστάσεις ΑΠΕ σε γη χαμηλής παραγωγικότητας, τότε αυτή προστίθεται στον συνολικό υπολογισμό. «Εδώ λέει 281 μεγαβάτ στη Φλώρινα και είχαν ήδη γίνει 250 σε γη χαμηλής παραγωγικότητας, άρα αυτά που μένουν για γη υψηλής παραγωγικότητας είναι μόνο 31 μεγαβάτ», τόνισε, καταλήγοντας ότι «υπεύθυνοι για να πουν όχι είναι ο ΔΕΔΔΗΕ και ο ΑΔΜΗΕ».
Οι παρατάξεις έκαναν λόγο για πλήρη αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της περιοχής, χωρίς τη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών, και για περιβαλλοντική καταστροφή που θα είναι μη αναστρέψιμη.
Τονίστηκε ότι η περιοχή του Καϊμακτσαλάν κινδυνεύει να χάσει κάθε προοπτική γεωργοκτηνοτροφικής και τουριστικής ανάπτυξης, καθώς μετατρέπεται σε «εχθρικό περιβάλλον για τους κατοίκους της». Ένας τόπος με δυνατότητες εναλλακτικού τουρισμού και αγροδιατροφής, που θα μπορούσε να συνδεθεί με τη γαστρονομική παράδοση και τον ανεπτυγμένο οινοτουρισμό της περιοχής, παραδιδόταν, όπως ειπώθηκε, σε ανεξέλεγκτες ενεργειακές εγκαταστάσεις.
Έντονη ήταν και η διαμαρτυρία κατοίκων για την απουσία στήριξης καθώς όπως τόνισαν, η τοπική κοινωνία έχει μείνει μόνη της σε αυτόν τον αγώνα, διότι όποιος θέλει να υπερασπιστεί τον τόπο του αναγκάζεται να προχωρήσει σε προσφυγές, οι οποίες είναι ιδιαίτερα δαπανηρές. Οι μελέτες γίνονται τμηματικά, γεγονός που σημαίνει ότι και οι προσφυγές πρέπει να κατατίθενται για κάθε έργο ξεχωριστά, οδηγώντας τους σε οικονομικό αδιέξοδο. «Μας λένε στην ουσία ότι εμείς που μένουμε εκεί και θιγόμαστε άμεσα, δεν έχουμε το δικαίωμα να υπερασπιστούμε το σπίτι μας», σημείωσε χαρακτηριστικά κάτοικος.
Οι παρατάξεις υπογράμμισαν ότι παρά τις αρνητικές εισηγήσεις του ΟΦΥΠΕΚΑ, οι αδειοδοτήσεις συνέχιζαν να δίνονται, ενώ αρκετά έργα απαλλάσσονταν από περιβαλλοντικούς όρους μέσω Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων. Επεσήμαναν ότι «η καταστροφή θα έχει ήδη συντελεστεί» αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, σημειώνοντας ότι η καθυστέρηση στην επικαιροποίηση του Ειδικού Χωροταξικού για τις ΑΠΕ, στη νομοθέτηση νέου Περιφερειακού Χωροταξικού και στην εκπόνηση Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης οδηγούσε σε τετελεσμένα.
Για περιβαλλοντικό και κοινωνικό «έγκλημα» που απλώνεται σε ολόκληρη τη Δυτική Μακεδονία μίλησε η Γεωργία Ζεμπιλιάδου, επικεφαλής του συνδυασμού «Ελπίδα». Όπως ανέφερε, η «άνευ όρων και προϋποθέσεων εξάπλωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», ερήμην της τοπικής κοινωνίας, αλλάζει το αναπτυξιακό προφίλ της περιοχής, επηρεάζοντας τόσο το παρόν όσο και το μέλλον της.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ο επικεφαλής της παράταξης «Πορεία Δημιουργίας» Γιώργος Κασαπίδης άσκησε έντονη κριτική στην ακολουθούμενη πολιτική για την εγκατάσταση ΑΠΕ, κάνοντας λόγο για αποικιοκρατικές πρακτικές. Όπως τόνισε, συμπολίτες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το επάγγελμά τους, καθώς οι εκτάσεις τους περικυκλώθηκαν από έργα, με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε αδιέξοδο. «Συμπολίτες μας διώκονται γιατί θέλουν να κάνουν το επάγγελμά τους και τους περικύκλωσαν τα μαντριά και τις δουλειές τους και αναγκάζονται πλέον να φύγουν», σημείωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι «δεν ιδρώνει το αυτί κανενός εκ των ιθυνόντων να σταματήσει αυτή τη φεουδαρχική συμπεριφορά αυτών που έρχονται να κατακτήσουν τον τόπο μας». Ο κ. Κασαπίδης κατέληξε λέγοντας ότι «μας βλέπουν σαν πολίτες τρίτης κατηγορίας αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις».
Με την εισήγησή τους, οι παρατάξεις ζήτησαν την εφαρμογή προηγούμενης απόφασης του περιφερειακού συμβουλίου που προέβλεπε τη μη κατασκευή ΑΠΕ εντός περιοχών Natura και την προτεραιότητα του αναπτυξιακού οφέλους των τοπικών κοινωνιών έναντι του επιχειρηματικού. Επίσης, ζήτησαν τη στήριξη του αγώνα των κατοίκων με οικονομική ενίσχυση των δικαστικών προσφυγών τους, την προσφυγή της Περιφέρειας κατά των διοικητικών αποφάσεων, καθώς και την αποστολή της απόφασης στο αρμόδιο υπουργείο ώστε να παγώσουν οι αδειοδοτήσεις και οι κατασκευές μέχρι την εκδίκαση στο ΣτΕ και την κατάρτιση νέου Περιφερειακού Χωροταξικού με διαβούλευση. Τέλος, ζητήθηκε η αποστολή της απόφασης στους βουλευτές της Δυτικής Μακεδονίας και στους Έλληνες ευρωβουλευτές, ώστε το θέμα να τεθεί και στη Βουλή και στο Ευρωκοινοβούλιο.
Ο περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας, Γιώργος Αμανατίδης, τάχθηκε υπέρ της εισήγησης, επισημαίνοντας πως η Περιφέρεια βρίσκεται στο πλευρό των τοπικών κοινωνιών. «Έχουμε πει ότι όπου οι κάτοικοι διαφωνούν, εμείς είμαστε μαζί τους», ανέφερε χαρακτηριστικά, εν μέσω άλλων.
Θένια Βασιλειάδου – www.xronos-kozanis.gr
