Λιγότερες οι αθλήτριες από τους αθλητές
Η Δυτική Μακεδονία είναι μια περιοχή με σημαντική παράδοση στον αθλητισμό που έχει βγάλει αρκετούς αθλητές που διακρίθηκαν σε πανελλαδικό και διεθνές επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων Ολυμπιονικών και πρωταθλητών. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τα στοιχεία του e-Kouros, καταγράφει το χαμηλότερο ποσοστό αθλητικού δυναμικού στη χώρα, με μόνο 2,1% των αθλητών των σωματείων να προέρχονται από την περιοχή.
Παράλληλα, η συμμετοχή των γυναικών στον αθλητισμό παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, καθώς οι αθλήτριες καταλαμβάνουν μόνο το 26,4% του συνόλου των αθλητών σε σύγκριση με το 73,6% των ανδρών ενώ η Δυτική Μακεδονία δεν διαθέτει κανένα σωματείο ΑμεΑ.
Το e-Kouros, μια ψηφιακή πλατφόρμα του Υπουργείου Αθλητισμού, αποσκοπεί στην καταγραφή και παρακολούθηση όλων των στοιχείων του αθλητισμού στην Ελλάδα, προσφέροντας μια ολοκληρωμένη βάση δεδομένων για την ανάλυση της αθλητικής δραστηριότητας ανά περιοχή. Το σύστημα αυτό ενσωματώνει πληροφορίες για τις αθλητικές υποδομές, τα σωματεία και τις διαδικασίες πιστοποίησης των αθλητικών φορέων. Παρόλο που το e-Kouros δεν είναι το μόνο εργαλείο για την ανάπτυξη του αθλητισμού, η εφαρμογή του αναμένεται να προσφέρει νέες δυνατότητες για την καλύτερη διαχείριση των αθλητικών δεδομένων και να υποστηρίξει στρατηγικές ανάπτυξης σε περιοχές με περιορισμένη αθλητική δραστηριότητα, όπως η Δυτική Μακεδονία.
Πιο συγκεκριμένα, στη Δυτική Μακεδονία καταγράφηκαν το 2023, 190 αθλητικά σωματεία, (με ποσοστό 2,9%. Χαμηλότερα είναι μόνο η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων με 2,7% και η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου με 2,6%) που φιλοξενούν 8.065 αθλητές και 134 προπονητές δεδομένα που καταδεικνύουν ότι, παρά την ισχυρή αθλητική παράδοση, η περιοχή εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις στο να ανταγωνιστεί άλλες περιοχές με μεγαλύτερη αθλητική δραστηριότητα και καλύτερες υποδομές. Η Δυτική Μακεδονία έχει 169 αθλητικά σωματεία σε μια μόνο ομοσπονδία (Ε.Π.Ο., Ε.Ο.Κ., Σ.Ε.Γ.Α.Σ. κλπ.) και 21 πολυαθλητικά σωματεία. Το ποσοστό των αθλητών σε σχέση με τον πληθυσμό της Δυτικής Μακεδονίας είναι 3,17% με βάση τα στοιχεία του 2023 που ο πληθυσμός ήταν 254.595 σύμφωνα με την απογραφή του 2021 από την ΕΛΣΤΑΤ.
Μόλις το 4% του πληθυσμού της χώρας μας διαθέτει ενεργό αθλητικό δελτίο, με τη Δυτική Μακεδονία να υστερεί σημαντικά, σε αντίθεση με άλλες περιοχές της Ελλάδας που παρουσιάζουν σημαντικά υψηλότερα ποσοστά όπως όλες οι νησιωτικές περιφέρειες που βρίσκονται πάνω από τον πανελλαδικό μέσο όρο. Η περιοχή μας αν και παραδοσιακά δεν θεωρείται από τις πιο αναπτυγμένες αθλητικά περιοχές της χώρας, έχει δείξει ότι διαθέτει τις δυνατότητες για περαιτέρω ανάπτυξη. Διαχρονικά έχει παράγει κορυφαίους αθλητές και έχει διακριθεί σε διάφορους τομείς, με πιο πρόσφατα παραδείγματα αθλητών που έχουν εκπροσωπήσει την Ελλάδα, όπως ο Μίλτος Τεντόγλου, ο Παναγιώτης Μακρυγιάννης και ο Απόστολος Τεληκωστόγλου. Η συμβολή αυτών των αθλητών αναδεικνύει την αξία της περιοχής στον ελληνικό αθλητισμό, παρά τις περιορισμένες υποδομές και την περιορισμένη συμμετοχή στον αθλητισμό σε σύγκριση με άλλες περιοχές.
Ωστόσο, η περιορισμένη αναλογία αθλητών και προπονητών σε σχέση με τον πληθυσμό της περιοχής καθιστά επιτακτική την ανάγκη για ενίσχυση των υποδομών και τη δημιουργία νέων ευκαιριών για τη νεολαία της Δυτικής Μακεδονίας. Επίσης, η συμμετοχή των γυναικών στον αθλητισμό παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, καθώς οι αθλήτριες καταλαμβάνουν μόνο το 26,4% του συνόλου των αθλητών σε σύγκριση με το 73,6% των ανδρών. Το γεγονός αυτό εντείνει την ανάγκη για στρατηγικές που θα προωθήσουν την ισότητα των φύλων στον αθλητισμό και θα ενισχύσουν τη συμμετοχή των γυναικών στις αθλητικές δραστηριότητες.
Αξιοσημείωτο είναι ότι, σύμφωνα με τα δεδομένα του 2023, πάνω από 4 στα 10 σωματεία ΑμεΑ δραστηριοποιούνται στην Αττική, ενώ τα 3 στα 4 σωματεία περιορίζονται μόνο σε τρεις περιφέρειες (Αττική, Κεντρική Μακεδονία και Κρήτη), με τη Δυτική Μακεδονία να μην διαθέτει κανένα σωματείο ΑμεΑ. Σε πανελλαδικό επίπεδο, τα ποσοστά αθλητικού δυναμικού πριν την ενηλικίωση είναι πολύ χαμηλά αλλά η δραστηριότητα έως την ηλικία των 55 ετών είναι υψηλότατη. Η αναλογία αθλητών και αθλητριών ΑμεΑ που είναι τρεις προς μία, είναι παρόμοια με αυτήν των μη ΑμεΑ Ομοσπονδιών, κάτι που εντείνει την ανάγκη για στρατηγικές που θα προωθήσουν τη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία στον αθλητισμό.
Επίσης, σε πανελλαδικό επίπεδο, τουλάχιστον 1 στα 3 σωματεία καλλιεργεί μόνο ή και ποδόσφαιρο, οι πιο δημοφιλείς συνδυασμοί αθλημάτων στα πολυαθλητικά σωματεία αφορούν στο μπάσκετ, μαζί με ποδόσφαιρο ή βόλεϊ και σχεδόν τα μισά σωματεία της χώρας εδρεύουν ή δραστηριοποιούνται σε μόνο δύο περιφέρειες, στην Αττική και την Κεντρική Μακεδονία. Απέχουμε πολύ από την ισομερή συμμετοχή ανδρών και γυναικών στην αγωνιστική αθλητική δραστηριότητα, καθώς η αναλογία είναι τρεις προς μια. Περισσότεροι από 6 στους 10 άνδρες παίζουν ποδόσφαιρο ή μπάσκετ, ενώ στην πλειονότητα των γυναικών οι επιλογές εκτείνονται σε πέντε αθλήματα (βόλεϊ, μπάσκετ, υγρός στίβος, κλασσικός αθλητισμός και γυμναστική). Η «αλυσίδα» της αθλητικής ενασχόλησης διαταράσσεται στις ηλικίες 16-18 ετών, δηλαδή όταν τα παιδιά πηγαίνουν στο Λύκειο, ενόψει της προετοιμασίας τους για την εισαγωγή στα ΑΕΙ.
Η Δυτική Μακεδονία ανήκει σε αρκετές αθλητικές ομοσπονδίες και έχει αθλητικά σωματεία που δραστηριοποιούνται σε διάφορα αθλήματα, από το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ μέχρι πιο εξειδικευμένα αθλήματα όπως η πυγμαχία και το σκάκι. Παρά την περιορισμένη εκπροσώπηση σε σύγκριση με άλλες περιοχές της χώρας, όπως η Αττική ή η Κεντρική Μακεδονία, η περιοχή διατηρεί μια σταθερή παρουσία στον ελληνικό αθλητισμό, που μπορεί να ενισχυθεί με στρατηγικές παρέμβασης.
Συγκεκριμένα συμμετέχουν 3.817 αθλητές στην Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (Ε.Π.Ο.), 1.718 αθλητές στην Ελληνική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης (Ε.Ο.Κ.), 332 αθλητές στην Ελληνική Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης (Ε.Ο.ΠΕ.), 368 αθλητές στον Σύνδεσμο Ελληνικών Γυμναστικών Αθλητικών Σωματείων(Σ.Ε.Γ.Α.Σ.), 196 αθλητές στη Σκοπευτική Ομοσπονδία Ελλάδας(ΣΚ.Ο.Ε.), 10 αθλητές στην Ελληνική Γυμναστική Ομοσπονδία (Ε.Γ.Ο.), 144 αθλητές στην Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία (Ε.Σ.Ο.), 28 αθλητές στην Ελληνική Ομοσπονδία Καράτε (Ε.Ο.Κ.), 328 αθλητές στην Ομοσπονδία Χειροσφαίρισης Ελλάδος (Ο.Χ.Ε.), 23 αθλητές στην Αθλητική Ομοσπονδία ΤΑΕ ΚΒΟΝ ΝΤΟ Ελλάδος (Α.Ο.Τ.Ε.), 84 αθλητές στην Ελληνική Ομοσπονδία Τζούντο (Ε.Ο.Τ.), 4 αθλητές στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Κικ Μπόξινγκ (Π.Ο.Κ.), 47 αθλητές στην Ελληνική Ομοσπονδία Ταε Κβον Ντο (ΕΛ.Ο.Τ.), 111 αθλητές στην Ελληνική Φίλαθλη Ομοσπονδία Αντισφαίρισης (Ε.Φ.Ο.Α.), 100 αθλητές στην Ελληνική Ομοσπονδία Πάλης (Ε.Ο.Π.), 60 αθλητές στην Ελληνική Φίλαθλος Ερασιτεχνική Ομοσπονδία Ζιου Ζίτσου (Ε.Φ.Ε.Ο.Ζ.Ζ.), 11 αθλητές στην Ελληνική Ομοσπονδία Ποδηλασίας (Ε.Ο.Π.), 173 αθλητές στην Ελληνική Ομοσπονδία Ξιφασκίας (Ε.Ο.Ξ.), 10 αθλητές στην Ελληνική Ομοσπονδία Άρσης Βαρών (Ε.Ο.Α.Β.), 120 αθλητές στην Ελληνική Κωπηλατική Ομοσπονδία Φίλαθλων Ναυτικών Σωματείων (Ε.Κ.ΟΦ.Ν.Σ.), 27 αθλητές στην Ελληνική Αεραθλητική Ομοσπονδία (ΕΛ.Α.Ο.), 18 αθλητές στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματικής Διάπλασης και Φιτνες (Π.Ο.Σ.Δ.), 121 αθλητές στην Ελληνική Ομοσπονδία Χειμερινών Αθλημάτων (Ε.Ο.Χ.Α.), 79 αθλητές Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας – Αναρρίχησης (Ε.Ο.Ο.Α.), 115 αθλητές στην Ελληνική Ομοσπονδία Υποβρύχιας Δραστηριότητας και Αθλητικής Αλιείας (Ε.Ο.Υ.Δ.Α.), 12 αθλητές στην Αθλητική Μοτοσυκλετιστική Ομοσπονδία Ελλάδας (Α.ΜΟΤ.Ο.Ε.) και 9 αθλητές στην Ελληνική Ομοσπονδία Θαλάσσιου Σκι (Ε.Ο.Θ.Σκι).
Τα δεδομένα αυτά αναδεικνύουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η περιοχή, αλλά ταυτόχρονα δείχνουν ότι υπάρχουν ευκαιρίες για ανάπτυξη, αρκεί να εφαρμοστούν σωστές πολιτικές και να γίνει συντονισμένη προσπάθεια για ενίσχυση των υποδομών και της συμμετοχής. Η αναβάθμιση των αθλητικών εγκαταστάσεων, η υποστήριξη των σωματείων και η ενίσχυση της συμμετοχής της νεολαίας και των γυναικών στον αθλητισμό είναι οι τομείς που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή.
Θένια Βασιλειάδου – www.xronos-kozanis.gr
