Τα τελευταία χρόνια όλοι έχουμε ακούσει ή διαβάσει για τα superfoods (υπερτροφές στα ελληνικά) και τις ευεργετικές τους ιδιότητες στην υγεία. Τα superfoods, όρος που δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένος, είναι μία ομάδα τροφών που είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά (βιταμίνες, αντιοξειδωτικά, ιχνοστοιχεία, μέταλλα κ.α.) και στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής θεωρείται ότι μπορούν να προσφέρουν ιδιαίτερα οφέλη στην υγεία και να παρέχουν ενέργεια και ευεξία στον ανθρώπινο οργανισμό.
Ποια είναι όμως τα superfoods; Όλοι λίγο πολύ έχουμε ακούσει για το Goji Berry, τους σπόρους Chia, την κινόα, και άλλα εισαγόμενα προϊόντα που βρίσκονται στην κορυφή της λίστας των superfoods.
Ωστόσο, η ελληνική γη είναι γεμάτη από τρόφιμα-υπερτροφές, που τα καταναλώνουμε καθημερινά χωρίς πολλές φορές να γνωρίζουμε την υψηλή διατροφική τους αξία. Μερικά από αυτά είναι:
• τα αμύγδαλα, που είναι πηγή βιταμίνης Ε και περιέχουν μαγνήσιο κάλιο, ασβέστιο, φώσφορο και πολυακόρεστα λιπαρά.
• το ελαιόλαδο, που είναι πλούσιο σε βιταμίνη Ε, μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και αντιοξειδωτικές ουσίες που δρουν ευεργετικά στη λειτουργία του στομάχου και του καρδιαγγειακού συστήματος.
• το τσάι του βουνού, γνωστό για την αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση του.
• το ρόδι, που περιέχει βιταμίνες C και K, φολικό οξύ, κάλιο και αντιοξειδωτικές ουσίες.
• ο κρόκος Κοζάνης, το χρυσάφι της ελληνικής γης, θεωρείται ωφέλιμος για το καρδιαγγειακό και το πεπτικό σύστημα και έχει αντιμικροβιακή δράση.
• το μέλι, περιέχει μεγάλο ποσοστό αντιοξειδωτικών ουσιών και έχει αντιμικροβιακή και αντιφλεγμονώδη δράση.
Επίσης, η μαστίχα Χίου, το αυγοτάραχο Μεσολογγίου, ο δίκταμος, η κάππαρη, η σταφίδα, τα κράνα, το ταχίνι, τα κριθαροκούλουρο, αποτελούν μαζί με πολλά άλλα τρόφιμα τα ελληνικά superfoods που δεν πρέπει να αγνοούμε. Αντιθέτως μπορούμε πολύ εύκολα να τα ενσωματώσουμε στην καθημερινή μας διατροφή ακόμα και με έξυπνους συνδυασμούς όπως τσάι του βουνού με μέλι, σαλάτα με κριθαροκούλουρο και ελαιόλαδο, ταχίνι με μέλι κτλ.
Είναι αλήθεια τελικά ότι τα superfoods βελτιώνουν την υγεία μας; Μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση των superfoods, πάντα στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής, μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα στην ανθρώπινη υγεία. Συγκεκριμένα, συμβάλουν στην πρόληψη των καρδιαγγειακών, νευροεκφυλιστικών και άλλων νοσημάτων, αλλά επίσης ενισχύουν το ανοσοποιητικό και προστατεύουν το γαστρεντερικό σύστημα του οργανισμού, λόγω των αντιμικροβιακών και αντιοξειδωτικών τους ιδιοτήτων.
Πάντα βέβαια πρέπει να συμβουλευόμαστε έναν ειδικό, καθώς κάποια από τα superfoods δεν πρέπει να καταναλώνονται σε συγκεκριμένες καταστάσεις υγείας, όπως η εγκυμοσύνη, αλλά και κάποιες ασθένειες όπως η υπέρταση, ο διαβήτης κ.α.
Ωστόσο, η ίδια η «ελκυστική» ονομασία των superfoods (υπερ-τροφές) καθώς και οι ευεργετικές ιδιότητες που τους αποδίδονται μπορεί να μας παρασύρουν σε υπερβολική κατανάλωση. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα να παραμερίζονται άλλες τροφές που είναι εξίσου ωφέλιμες και απλά δεν κατατάσσονται, ακόμη, στις λεγόμενες υπερτροφές. Άλλωστε, όπως προαναφέρθηκε, υπάρχουν πολυάριθμα προϊόντα της ελληνικής γης, υψηλής θρεπτικής αξίας με εξαιρετικές ιδιότητες για τον ανθρώπινο οργανισμό, που αξίζει να ανακαλύψουμε και ας μην βρίσκονται στις «επίσημες» λίστες των superfoods.
Η Βούλα Αγραφιώτη είναι M.Sc. Γεωπόνος Επιστήμης και Τεχνολογίας τροφίμων Α.Π.Θ., Πιστοποιημένη Εκπαιδευτής ΕΦΕΤ