Λιγότερος γραφειοκρατικός φόρτος, αυξημένη στήριξη στους μικρούς αγρότες και απλούστερες περιβαλλοντικές υποχρεώσεις
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία για την απλούστευση των απαιτήσεων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), με στόχο τη μείωση των διοικητικών και κανονιστικών βαρών για τους αγρότες κατά την τρέχουσα προγραμματική περίοδο. Η συμφωνία, που επιτεύχθηκε τη Δευτέρα μεταξύ των διαπραγματευτών του Κοινοβουλίου και της Δανικής Προεδρίας του Συμβουλίου, δίνει περισσότερη ευελιξία στους γεωργούς και διευκολύνει την εφαρμογή των περιβαλλοντικών κανόνων.
Στο πεδίο της προστασίας του περιβάλλοντος, οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν ρύθμιση που θα επιτρέπει στις εκτάσεις που θεωρούνται καλλιεργήσιμες την 1η Ιανουαρίου 2026 να διατηρούν αυτό το καθεστώς ακόμη κι αν δεν έχουν οργωθεί, σπαρεί ή καλλιεργηθεί εκ νέου. Ο στόχος είναι να αποφευχθεί το ακριβό και χρονοβόρο όργωμα κάθε πέντε έως επτά χρόνια, το οποίο επιβαρύνει τη βιοποικιλότητα και αυξάνει το κόστος για τους παραγωγούς.
Παράλληλα, συμφωνήθηκε ότι οι αγρότες που διαθέτουν πιστοποίηση βιολογικής καλλιέργειας θα θεωρούνται αυτομάτως συμμορφωμένοι με ορισμένες από τις απαιτήσεις που σχετίζονται με τη διατήρηση της γης σε καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση (GAEC), για τα τμήματα των εκμεταλλεύσεών τους που είναι βιολογικά ή υπό μετατροπή. Τα κράτη μέλη θα μπορούν, ωστόσο, να περιορίζουν αυτή την απλούστευση αν κρίνουν ότι οι έλεγχοι δημιουργούν υπερβολικό διοικητικό φόρτο.
Σημαντική αλλαγή αποτελεί και η υιοθέτηση της αρχής του «μόνο μία φορά» στους ελέγχους, σύμφωνα με την οποία οι αγρότες δεν θα υπόκεινται σε περισσότερους από έναν επίσημο επιτόπιο έλεγχο κάθε έτος. Η ρύθμιση αυτή, που υπερασπίστηκαν οι ευρωβουλευτές, αποσκοπεί στη μείωση των επαναλαμβανόμενων επιθεωρήσεων και της συνακόλουθης γραφειοκρατίας.
Οι διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πέτυχαν επίσης την αύξηση των ανώτατων ορίων ενίσχυσης για τους μικρούς γεωργούς. Συγκεκριμένα, η ετήσια στήριξη μπορεί να φτάνει έως τα 3.000 ευρώ, έναντι των 2.500 που είχε προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ η εφάπαξ ενίσχυση για επιχειρηματική ανάπτυξη ανεβαίνει στα 75.000 ευρώ από τα 50.000 ευρώ που προτάθηκαν αρχικά.
Ο εισηγητής Αντρέ Ροντρίγκες (S&D, Πορτογαλία) δήλωσε ότι «το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απέδειξε πως είναι δυνατό να γίνει η ΚΑΠ πιο δίκαιη, πιο σαφής και πιο κοντά στους ανθρώπους που εργάζονται καθημερινά στη γη. Η συμφωνία αυτή προσφέρει περισσότερη στήριξη στους αγρότες, πιο αποδοτικούς κανόνες για τις εθνικές αρχές και καθαρότερες περιβαλλοντικές κατευθύνσεις, ώστε να ενθαρρύνονται οι καλές πρακτικές αντί να τιμωρούνται με σύγχυση και γραφειοκρατία». Όπως πρόσθεσε, οι νέοι κανόνες θα τεθούν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2026 και θα αφορούν περισσότερους από εννέα εκατομμύρια αγρότες σε όλη την Ευρώπη.
Η προκαταρκτική συμφωνία θα πρέπει τώρα να εγκριθεί επισήμως τόσο από το Συμβούλιο όσο και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτού τεθεί σε ισχύ. Η πρωτοβουλία εντάσσεται στη γενικότερη στρατηγική της Επιτροπής για την απλούστευση της ΚΑΠ, η οποία παρουσιάστηκε στις 14 Μαΐου 2025, ακολουθώντας τις συστάσεις του στρατηγικού διαλόγου για το μέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας.
Η απλούστευση των ευρωπαϊκών κανονισμών αποτελεί πάγια προτεραιότητα του Κοινοβουλίου, το οποίο έχει κατ’ επανάληψη ζητήσει την αναθεώρηση του ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου ώστε να μειωθούν οι διοικητικές απαιτήσεις για τις επιχειρήσεις και τους παραγωγούς. Οι λεγόμενες «ομοσπονδιακές» (omnibus) προτάσεις της Επιτροπής, που κατατέθηκαν από τον Φεβρουάριο του 2025, στοχεύουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της ευημερίας και της επενδυτικής ικανότητας της ΕΕ, με το Κοινοβούλιο να έχει ήδη εγκρίνει ορισμένες εξ αυτών με κατεπείγουσα διαδικασία.
Σωκράτης Μουτίδης – www.xronos-kozanis.gr
