Όσοι φορολογούμενοι έχουν κληθεί για έλεγχο από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές, αντιμετωπίζουν την ωμή πραγματικότητα στην εφαρμογή των τεκμηρίων απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. Η Διοίκηση έρχεται σήμερα και ζητά από τα πρόσωπα αυτά να δικαιολογήσουν την προέλευση χρημάτων για δαπάνες και αγορές που έκαναν κατά το παρελθόν, όταν την περίοδο εκείνη ο νόμος τους εξαιρούσε από τις διατάξεις για τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.
Νωρίτερα, υπήρχε απαλλαγή που εφαρμοζόταν στη σύσταση ή την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου Α.Ε., στην αγορά ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου, αλλά και η πιο γνωστή απαλλαγή που αφορά την αγορά ή την ανέγερση πρώτης κατοικίας μέχρι 120 m2 την οποία εφάρμοσε σχεδόν το σύνολο του Ελληνικού λαού.
Ειδικά, όσον αφορά τα ακίνητα, σε μια προσπάθεια τόνωσης (ή καλύτερα διάσωσης) της κτηματαγοράς και του κλάδου των κατασκευών ψηφίστηκε η αναστολή των τεκμηρίων (αντικειμενικές δαπάνες) για την απόκτηση πρώτης κατοικίας αρχικά και κάθε κατοικίας στη συνέχεια, μέχρι και τις 31/12/2013.
Οι απαλλαγές αυτές καταργήθηκαν με την εφαρμογή από 01/01/2014 του ισχύων Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. Από τότε μετονομάστηκαν οι τεκμαρτές σε αντικειμενικές δαπάνες και χωρίστηκαν σε δύο κατηγορίες:
Α) Αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες: υπολογισμός εισοδήματος με βάση τη διατήρηση περιουσιακών στοιχείων όπως ακίνητα, αυτοκίνητα, δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων, σκάφη αναψυχής κ.α.
Β) Δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων: υπολογισμός εισοδήματος με βάση δαπάνες αγορών-μίσθωσης π.χ. ακινήτων ή απόκτησης μετοχών κ.α.
Η μόνη περίπτωση προσώπων που εξαιρούνται πλέον από την εφαρμογή εν γένει των τεκμηρίων είναι αυτή των φυσικών προσώπων που έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην αλλοδαπή (για τις αντικειμενικές δαπάνες) και εφόσον δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα.
Δυστυχώς, όσοι από τους ανυποψίαστους πολίτες κλήθηκαν ή θα κληθούν από τις ελεγκτικές αρχές, επειδή ενήργησαν βασιζόμενοι στις εξαιρέσεις που παρείχε η νομοθεσία κατά το παρελθόν, σήμερα καλούνται για την αγορά αυτή να αποδείξουν την πραγματική πηγή ή αιτία προέλευσης της περιουσίας που κατέχουν, διαφορετικά το χρηματικό ποσό της δαπάνης που πραγματοποίησαν θα φορολογηθεί ως εισόδημα από υπηρεσίες ελευθέρων επαγγελμάτων εντασσόμενο στη χρήση κατά την οποία επήλθε η προσαύξηση της περιουσίας (η χρήση μέσα στην οποία έγινε η δαπάνη).
Ο ελεγκτικός μηχανισμός διατηρεί στο οπλοστάσιό του, τρεις εναλλακτικούς τρόπους ελέγχου για προσδιορισμό των αδήλωτων εισοδημάτων:
α) Τον παραδοσιακό τρόπο ελέγχου κατά τον οποίο λαμβάνονται υπόψη τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων και στον οποίο οι ελεγχόμενοι φορολογούμενοι μπορούν να επικαλεστούν εισοδήματα παλαιότερων ετών για να δικαιολογήσουν τις δαπάνες που πραγματοποίησαν,
β) την εφαρμογή των έμμεσων τεχνικών ελέγχου και τέλος,
γ) σε περίπτωση ανοίγματος τραπεζικού λογαριασμού τη δικαιολόγηση της κάθε πίστωσης του λογαριασμού ξεχωριστά.
Η επιλογή και ανάπτυξη των θεμάτων γίνεται από το λογιστικό γραφείο των Κωτούλα Αργυρώς και Κωτούλα Αλεξη
