Τεράστια έλλειψη αίματος υπάρχει στο νοσοκομείο της Κοζάνης λόγω του φόβου των πολιτών να προσέλθει για αιμοδοσία αλλά και της αύξησης των κρουσμάτων από την παραλλαγή Όμικρον. Πρόκειται για ένα πανελλαδικό πρόβλημα και όχι τοπικό καθώς σε όλους τους Σταθμούς Αιμοδοσίας της χώρας η έλλειψη αίματος κυριαρχεί, με αποτέλεσμα το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και να απευθύνει έκκληση προς τους πολίτες να σπεύσουν να δώσουν αίμα.
Το πιο σημαντικό όφελος του εθελοντή αιμοδότη είναι η τεράστια προσφορά προς τον συνάνθρωπο, καθώς το αίμα δεν μπορεί να «αγοραστεί» διότι δεν υπάρχει υποκατάστατο του και δεν μπορεί να παραχθεί λόγω της μεγάλης πολυπλοκότητας του, άρα ο τρόπος της εθελοντικής αιμοδοσίας είναι αναντικατάστατος ώστε να υπάρχει επάρκεια σε αίμα. Όσον αναφορά σε αυτόν κάθ’ αυτόν τον εθελοντή, είναι ότι κάνει και ένα μίνι τσεκ απ για τουλάχιστον κάποιες λοιμώδεις νόσους που μπορεί να μεταδοθούν, καθώς και ένα βασικό τσεκ απ για την πίεση και τους παλμούς, μια συζήτηση με τον γιατρό για διάφορα θέματα υγείας που ίσως έχει και υπάρχει και μια μελέτη η οποία δείχνει πως η αιμοδοσία ίσως κάνει καλό και στο καρδιαγγειακό σύστημα. Το αίμα του αιμοδότη μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου. Με μία μόνο αιμοδοσία μπορεί κάποιος να σώσει τρείς ζωές, χωρίς να του κοστίσει τίποτα παραπάνω από λίγα λεπτά από τον χρόνο του, προσφέροντας το αίμα του ανιδιοτελώς σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη.
Η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η αιματολόγος του Σταθμού Αιμοδοσίας Κοζανης Βασιλική Γκάσταρη, είναι να πετύχει την αύξηση των αιμοδοτών της περιοχής. Η ίδια έρχεται αντιμέτωπη καθημερινά με ανθρώπους που έχουν την ανάγκη ενός εθελοντή αιμοδότη, ενός δότη μυελού των οστών, ενός δότη πλάσματος ή ενός δότη αιμοπεταλίων. «Έχουμε τεράστιο πρόβλημα, έχουν πέσει πάρα πολύ τα αποθέματα πανελλαδικά και ειδικά στον δικό μας Σταθμό. Τελειώνουν τα αποθέματα μας, είμαστε πάρα πολύ χαμηλά ακόμα και σε Α+ και Ο+» λέει χαρακτηριστικά στον «Χ». Όπως επισημαίνει, πριν την πανδημία οι αιμοληψίες ήταν λίγο περισσότερες από 3.500 φιάλες τον χρόνο ενώ τώρα συγκεντρώνονται λιγότερες από 2.500 φιάλες. Μάλιστα το 2021 φάνηκε πως ήταν χειρότερο από το 2020, καθώς οι αριθμοί και η προσφορά σε αίμα ήταν σε ακόμα χαμηλότερα ποσοστά.
Η συλλογή αίματος από τακτικούς εθελοντές αιμοδότες είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για μια ασφαλή και επαρκή παροχή αίματος στο σύστημα υγείας. «Αυτήν την στιγμή υπάρχει έλλειψη όλων των ομάδων αίματος ενώ κατά καιρούς ζητούνται συγκεκριμένες ομάδες ανάλογα με τα περιστατικά που μπορεί να τύχουν καθώς πρόσφατα υπήρχε ζήτηση σε Β+ αλλά πλέον ακόμα και οι Α+ και Ο+ οι οποίες είναι οι πιο συνηθισμένες στον πληθυσμό, επειδή αντίστοιχα και οι περισσότεροι ασθενείς είναι σε αυτές τις ομάδες, έχουν έλλειψη» τονίζει η κ. Γκάσταρη.
Είναι ένα τεράστιο θέμα καθώς πέραν του ότι ο κόσμος φοβόταν να πάει στο νοσοκομείο, ειδικά στα αρχικά στάδια της πανδημίας (ενώ το τελευταίο διάστημα φαίνεται πως πάει να ξεπεραστεί αυτό) οι ίδιοι δεν μπορούν να ενημερώσουν σωστά τον κόσμο πηγαίνοντας σε σχολεία όπως έκαναν παλαιότερα, λόγω των υγειονομικών μέτρων και των περιορισμών για την πανδημία.
«Δεν μπορούμε να καλέσουμε τον κόσμο και να του υπενθυμίσουμε ότι υπάρχει και αυτό καθώς αν το βάλεις στο μυαλό του κάθε ανθρώπου ίσως το σκεφτεί λίγο παραπάνω και αποφασίσει να πάει να δώσει αίμα, αλλιώς τον απορροφούν τα προβλήματα της καθημερινότητας του και δεν το βάζει μέσα στο πρόγραμμα του εκτός αν το δούνε από καποιον δικό του άνθρωπο καθώς πολλοί εθελοντές αιμοδότες που είναι γονείς φέρνουν και τα παιδιά τους μαζί κάτι το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό. Πιστεύω πως αν μπορούσαμε να πάμε στα δημοτικά σχολεία, να μιλήσουμε στα παιδιά και να τα φέρουμε λίγο στον χώρο να δούνε την διαδικασία αιμοδοσίας και να εξοικειωθούν με αυτήν, θα ήταν πολύ μεγάλη βοήθεια. Ευτυχώς έχουμε πολλούς νέους εθελοντές αιμοδότες, παιδιά συνειδητοποιημένα όπου μόλις κλείσουν τα 18 έρχονται να δώσουν αίμα» προσθέτει η κ. Γκάσταρη. Αν είναι κάποιος τακτικός αιμοδότης, ένας άνδρας μπορεί να δώσει τρείς φορές τον χρόνο αίμα, ενώ οι γυναίκες είναι καλύτερα να δίνουν δύο φορές ετησίως και το μικρότερο χρονικό διάστημα μεταξύ των αιμοδοσιών είναι οι τρείς μήνες.
Μεγάλη είναι η συμβολή των δυο συλλόγων αιμοδοτών της Κοζάνης που παραδοσιακά συνεργάζονται εδώ και χρόνια με την αιμοδοσία του «Μαμάτσειου» και τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα βγαίνουν εκτός του Νοσοκομείου πηγαίνοντας σε χωριά του νομού και μέσα στην πόλη σε διάφορους χώρους, σε μια προσπάθεια να μαζευτούν περισσότερες φιάλες. «Εμείς σαν αιμοδοσία Κοζάνης προσπαθούμε εντατικά με συνεργασίες με τους δύο συλλόγους μας, την Γέφυρα Ζωής και την Σταγόνα Ελπίδας που θέλω να ευχαριστήσω και δημόσια γιατί είναι εξαιρετικά ενεργοί και οι δύο» υπογραμμίζει η κ. Γκάσταρη.
Τι πρέπει να κάνει κάποιος για να γίνει εθελοντής αιμοδότης
Για να γίνει κάποιος εθελοντής αιμοδότης θα πρέπει να προσέλθει σε έναν Σταθμό Αιμοδοσίας και να κάνει μια συζήτηση με τον γιατρό του Σταθμού. Ο γιατρός θα πάρει το ιστορικό του, θα εξεταστεί και θα εξατομικευτεί εκεί η κάθε περίπτωση αιμοδότη. Σε γενικές γραμμές θα πρέπει:
Να αισθάνεται καλά.
- Να μην αισθάνεται κακουχία.
- Να μην είναι συναχωμένος ή να έχει οποιοδήποτε σύμπτωμα το οποίο παραπέμπει σε ιογενή λοίμωξη.
- Να μην έχει πόνους κάπου γιατί οποιαδήποτε φλεγμονή επίσης είναι απαγορευτική διότι αυτό περνάει στο αίμα.
- Να είναι μεταξύ 18 – 65 ετών.
- Να ζυγίζει πάνω από 50 κιλά.
- Να έχει κοιμηθεί καλά την προηγούμενη ημέρα.
- Να μην έχει καταναλώσει αλκοόλ.
- Να έχουν περάσει 4 ώρες από το τελευταίο γεύμα του το οποίο μπορεί να περιέχει σάκχαρα αλλά όχι λίπη.
Τι ισχύει για όσους έχουν περάσει COVID-19
Αν κάποιος έχει νοσήσει με Covid-19, μπορεί να δώσει αίμα αλλά πρέπει να έχουν περάσει 28 ημέρες από την ημέρα που βγήκε αρνητικός. Σημειώνεται πως ο τρόπος μετάδοσης του Covid-19 γίνεται μέσω σταγονιδίων και με έμμεση επαφή με μολυσμένες εκκρίσεις του αναπνευστικού. Μέχρι σήμερα δεν έχει καταγραφεί κρούσμα λόγω μετάγγισης αίματος. Αν κάποιος έχει εμβολιαστεί, μπορεί να δώσει αίμα εκτός αν δεν αισθάνεται καλά (Οι αιμοδότες αποκλείονται επί 4 εβδομάδες, μόνο εφόσον το εμβόλιο περιέχει ζώντες μικροοργανισμούς).
«Βλέπω ότι πολλοί άνθρωποι με χρόνιες περιπτώσεις που βρίσκονται σε αγωγή π.χ. για την πίεση αλλά είναι ρυθμισμένο το πρόβλημα, φοβούνται να έρθουν ή νομίζουν ότι δεν επιτρέπεται, ενώ κάτι τέτοιο δεν είναι απαγορευτικό και τις περισσότερες φορές μπορεί να δώσει αίμα κανονικά, αλλά οι περισσότεροι άθρωποι δεν το γνωρίζουν» τονίζει η κ.Γκάσταρη. Η Ελλάδα, έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά εθελοντών αιμοδοτών σε σύγκριση με τις αναπτυγμένες χώρες και παγκοσμίως, το 90% των ανθρώπων που μπορούν να δώσουν αίμα δεν το κάνουν λόγω φόβου, άγνοιας, λανθασμένης ή ελλειπούς πληροφόρησης. Έρευνες έχουν δείξει ότι ενώ το 75% του πληθυσμού μπορεί κάποια στιγμή της ζωής του να χρειαστεί μετάγγιση αίματος, ενώ μόνο ένα μικρό ποσοστό της τάξεως του 1,5% είναι εθελοντές αιμοδότες.
Παρουσία του Σταθμού Αιμοδοσίας στα social media για προσέλκυση νέων αιμοδοτών
Η παρουσία του σταθμού αιμοδοσίας Κοζάνης στα social media είναι μια προσπάθεια που ξεκίνησε από το προσωπικό του Σταθμού, με στόχο να προσελκύσουν νέους και σε ηλικία αιμοδότες. Ο Σταθμός διαθέτει σελίδα στο Facebook και λογαριασμό στο Instagram από τις 2 Ιανουαρίου και ήδη η ανταπόκριση και η διάδραση είναι αρκετά μεγάλη.
Τέλος η κ. Γκάσταρη στέλνει μήνυμα στον κόσμο λέγοντας πως δεν πρέπει να φοβούνται να δώσουν αίμα και πως πρέπει να το δοκιμάσουν έστω μια φορά για να δούνε πως είναι, αν τους ταιριάζει και να μην περιμένουν να αρρωστήσει κάποιος δικός τους για να δώσουν αίμα. «Οι ανάγκες σε αίμα είναι πάρα πολύ μεγάλες είτε για χρόνιους ασθενείς, είτε για ασθενείς μετά από ατυχήματα» λέει κλείνοντας και καλεί τον κόσμο αν έχει οποιαδήποτε απορία ή θέλει οποιαδήποτε διευκρίνηση, να επικοινωνήσει με την αιμοδοσία η οποία είναι ανοιχτή πάντοτε.
Θένια Βασιλειάδου xronos-kozanis.gr
