Ανάλυση του Green Tank που υπολογίζει τους πρώτους τομεακούς προϋπολογισμούς άνθρακα με βάση τις προβλέψεις του ΕΣΕΚ δείχνει ότι την πενταετία 2026-2030 η Ελλάδα θα επιβαρύνει την ατμόσφαιρα με 257 εκατ. τόνους CO2eq μειώνοντας τις εκπομπές της κατά 145 εκατ. τόνους (-36%) συγκριτικά με την περίοδο 2018-2022. Σημαντική η συμβολή της παραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας, αλλά και της βιομηχανίας στη μείωση των εκπομπών. Οπισθοδρόμηση στον τομέα των μεταφορών.
Σύμφωνα με τον εθνικό Κλιματικό Νόμο, η χώρα οφείλει ως το τέλος του 2024 να καταρτίσει προϋπολογισμούς άνθρακα για επτά τομείς της οικονομίας: 1) παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας & θερμότητας, 2) μεταφορές, 3) βιομηχανία, 4) κτίρια, 5) γεωργία και κτηνοτροφία, 6) απόβλητα και δραστηριότητες χρήσης γης, 7) αλλαγή χρήσεων γης & δασοπονίας (LULUCF). Ενισχύοντας την κλιματική πολιτική της χώρας, οι προϋπολογισμοί άνθρακα θα ορίσουν τις μέγιστες ποσότητες εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που επιτρέπεται να εκπέμψουν οι συγκεκριμένοι τομείς την πενταετία 2026-2030.
Με στόχο να συμβάλει στον δημόσιο διάλογο που προβλέπει και ο εθνικός Κλιματικός Νόμος, η ανάλυση που παρουσιάζεται στο ενημερωτικό σημείωμα με τίτλο «Τομεακοί προϋπολογισμοί άνθρακα & ΕΣΕΚ: η εθνική κλιματική πολιτική στο επίκεντρο» αναπτύσσει και εφαρμόζει μια μεθοδολογία υπολογισμού των επτά τομεακών προϋπολογισμών άνθρακα για την περίοδο 2026-2030. Η ανάλυση βασίζεται στις προβλέψεις της τελευταίας δημόσιας διαθέσιμης εκδοχής του ΕΣΕΚ που κατατέθηκε σε δημόσια διαβούλευση τον Αύγουστο 2024.
Τα βασικότερα ευρήματα της ανάλυσης συνοψίζονται ως εξής:
- Αθροιστικά, την πενταετία 2026-2030 η Ελλάδα θα επιβαρύνει την ατμόσφαιρα με 257 εκατ. τόνους CO2eq μειώνοντας τις εκπομπές της κατά 145 εκατ. τόνους (-36%) συγκριτικά με την περίοδο 2018-2022.
- Το 83% αυτής της μείωσης θα προέλθει από τους τομείς της παραγωγής ηλεκτρισμού & θερμότητας (-90 Mt CO2eq) και της βιομηχανίας (-31 Mt CO2eq) που ήταν οι πιο ρυπογόνοι την περίοδο 2018-2022.
- Ο τομέας των κτιρίων θα συμβάλει λιγότερο στη μείωση αυτή με -11.7 Mt CO2eq. Ακόμα μικρότερες συνεισφορές θα έχουν οι τομείς της γεωργίας-κτηνοτροφίας (-7.5 Mt CO2eq) και των LULUCF (-6.3 Mt CO2eq), ενώ αμελητέα θα είναι η πρόοδος στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων (-1.1 Mt CO2eq).
- Οπισθοδρόμηση θα σημειωθεί στον τομέα των μεταφορών (+3.1 Mt CO2eq), ο οποίος θα είναι με διαφορά ο πιο ρυπογόνος τομέας με 105 Mt CO2eq την πενταετία 2026-2030, κατέχοντας μερίδιο σχεδόν 41% του συνολικού προϋπολογισμού άνθρακα της χώρας.
«Οι μεταφορές αναδεικνύονται στον μεγάλο ‘ασθενή’ της εθνικής κλιματικής πολιτικής. Είναι αναγκαίο να επανασχεδιαστούν τα σχετικά μέτρα και οι πολιτικές του ΕΣΕΚ ακολουθώντας το παράδειγμα χωρών όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, οι οποίες έθεσαν τον πήχη της κλιματικής φιλοδοξίας για τις μεταφορές πολύ ψηλότερα. Η ταχύτερη απανθρακοποίηση του τομέα των μεταφορών, όχι μόνο θα βελτιώσει τις κλιματικές επιδόσεις της χώρας, αλλά θα θωρακίσει αποτελεσματικότερα και τους πολίτες απέναντι στις οικονομικές συνέπειες του νέου Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών για τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές που έρχεται το 2027.», δήλωσε ο Νίκος Μάντζαρης, αναλυτής ενεργειακής πολιτικής και συνιδρυτής του Green Tank.
