Μια συνέντευξη του Θεολόγου Θεοφύλακτου Μεταλλίδη στη Λαμπροπούλου Βάια.
Ο Θεοφύλακτος Μεταλλίδης έχει σπουδάσει Θεολογία και είναι και ψάλτης του Ι. Ναού Αγίου Νικολάου Λιβαδερού Κοζάνης. Ο κ.Μεταλλίδης θα μας μιλήσει για την Μ. Εβδομάδα, την άποψή του για τις κλειστές εκκλησίες τις Άγιες αυτές ημέρες και τη σχέση της πανδημίας με τη θρησκεία.
-κ. Μεταλλίδη θα μπορούσατε να μας μιλήσετε για τα πρώτα βήματά σας στην ψαλτική τέχνη και τί σας οδήγησε στην απόφασή σας να σπουδάσατε Θεολογία;
Τα πρώτα μου ερεθίσματα στην Βυζαντινή μουσική τα έλαβα όντας παιδί όχι πάνω από 12 ετών. Άλλωστε κάθε Κυριακή πηγαίναμε στην εκκλησία όλη η οικογένεια. Εγώ και ο μικρότερος αδερφός μου βοηθούσαμε στο Άγιο Βήμα. Αργότερα με την προτροπή του παππού μου άρχισαμε τα δυό αδέρφια να ανεβαίνουμε στο αναλόγιο (ψαλτήρι) στην ενορία της Αγίας Αικατερίνης Άνω Πόλης στην Θεσαλλονίκη από την οποία και κατάγομαι. Εκεί επάνω κάθε Κυριακή κοντά στον δάσκαλο μου τότε Γκάκο Εμμανουήλ μαθητή του αείμνηστου Χρύσανθου Θεοδοσόπουλου,ξεκίνησα να δημιουργώ τις πρώτες μουσικές βάσεις στην βυζαντινή ψαλτική τέχνη. Δεν θα ξεχάσω με πόση χαρά και ανυπομονησία τα απογεύματα του Σαββάτου πηγαίναμε για μάθημα στην αίθουσα της εκκλησίας . Αν και ήμασταν μια παρέα από 4 τότε παιδιά,κοντά στο παιχνίδι και την παιδική ανεμελιά ακούγαμε με προσοχή τον δάσκαλό να μας μαθαίνει όλα αυτά που σήμερα γνωρίζω γύρω από την βυζαντινή μουσική.
Προερχόμενος από ένα οικογενειακό περιβάλλον μπολιασμένο με Χριστό και με βαθιά αληθινή πίστη σε Αυτόν, νομίζω ότι ο Θεός ευλόγησε να σπουδάσω την Ακαδημαϊκή Θεολογία. Επίτηδες χρησιμοποιώ τον όρο ακαδημαϊκή βέβαια, γιατί είναι άλλο πράγμα αυτή η Θεολογία των θρανίων και των βιβλίων και άλλο η Θεολογία των «του Χριστού μυστηρίων…» την οποία την ζούμε μόνο μέσα από την προσευχή και τα Άγια μυστήρια.
–Ποιό είναι το μήνυμα της Μ.Εβδομάδας, της Σταύρωσης και της Ανάστασης του Ιησού;
Ξέρετε αγαπητή κα Λαμπροπούλου, μηνύματα ο Θεός μας στέλνει συνέχεια. Κάθε μας ανάσα είναι δώρο Θεού αλλά είναι και ένα μήνυμα. Ένα μήνυμα αγάπης του Δημιουργού προς το τελειότερο δημιούργημά του τον άνθρωπο. Έτσι ο Θεός μας λέει ότι είναι παρών, δίπλα μας και μας αγκαλιάζει. Αυτή ειδικά η περίοδος που τώρα διανύουμε, έτσι όπως δύσκολα την διανύουμε έχει και από ένα ξεχωριστό μήνυμα για τον καθένα από εμάς πιστεύω.
Σκέφτομαι ότι τον Χριστό κάθε μέρα τον σταυρώνουμε με την συμπεριφορά μας, με την κακία μας, με το μίσος μας, την ιδιοτέλειά μας και άλλα πολλά. Επιτρέψτε μου να σας αναφέρω αυτό. Μου έκανε εντύπωση κάτι που είχα διαβάσει σε ένα δημοσίευμα, ότι σε έναν χώρο συγκέντρωσης πιστών άλλου δόγματος μοίραζαν στο τέλος ένα σαν αναμνηστικό που έλεγε : «Θέλεις να μάθεις ποιος σταύρωσε τον Χριστό; Η απάντηση στην πίσω πλευρά.» και γυρνώντας αυτό το αναμνηστικό στην πίσω πλευρά είχε ένα μικρό καθρεφτάκι κολλημένο και έτσι έπαιρνες την απάντηση στο ερώτημα. Έβλεπες τον εαυτό σου.
Αλλά όπως ο Εσταυρωμένος Χριστός δεν έμεινε στον σταυρό αλλά Ανέστη, έτσι και εμείς με όσα λάθη και αν έχουμε, με όσες αμαρτίες και αν γεμίσαμε την ψυχή μας, δεν θα μείνουμε κάτω γονατισμένοι, ηττημένοι, αλλά θα κοιτάξουμε ψηλά και πιάνοντας το απλωμένο χέρι Του, θα σηκωθούμε, θα αναστηθούμε.
-Οι πιστοί λαμβάνουν τα πραγματικά μηνύματα του Πάσχα που δίνει η ορθόδοξη Χριστιανική πίστη;Μπορούν να λάβουν το μήνυμα της Αναστάσεως και χωρίς να γίνονται οι θρησκευτικές ακολουθίες;
Από την επιστήμη γνωρίζουμε ότι υπάρχει ο πομπός που στέλνει το μήνυμα και ο δέκτης που το δέχεται. Τα μηνύματα υπάρχουν, εμείς είναι το θέμα τί αντιλαμβανόμαστε από αυτά. Πώς τα μηνύματα τα αποκωδικοποιούμε όπως λέμε. Ποιό είναι το μέσο εκείνο που χρησιμοποιούμε για να αντιληφθούμε αυτό που ζούμε, είτε λέγεται ζωή, είτε λέγετε Μ. Εβδομάδα ,Σταύρωση, Ανάσταση. Όπως λοιπόν παντού χρειάζεται το κατάλληλο μέσο για να βοηθήσει στην σωστή και όχι στρεβλή ανάλυση και επιτρέψτε μου τον όρο «μετάφραση» του μηνύματος, έτσι και στα πνευματικά θέματα ένας από του πολλούς τρόπους αποκωδικοποίησης των μηνυμάτων (γιατί υπάρχουν και άλλοι) είναι και η Εκκλησία με τα Άγια Μυστήρια .
Μιλάω για Εκκλησία, ούτε για Αρχιερείς, ιερείς, πολυελαίους, άμφια, αυτά πρέπει να υπάρχουν για να υποβοηθούν να λειτουργήσει η εκκλησία αλλά δεν είναι η ουσία. Η ουσία στην Εκκλησία είναι ο Χριστός και εμείς.
Τί είναι όμως εκκλησία; Αν ρωτάτε εμένα κα Λαμπροπούλου θα σας πω …Λέει ο ίδιος ο Χριστός… «ὅπου είναι δύο ἤ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τό ἐμόν ὄνομα, ἐκεῖ εἰμι ἐν μέσῳ αὐτῶν». Τι σημαίνει αυτό; Αυτό σημαίνει πως η παρουσία του Κυρίου στο ναό που συνάζεται η Εκκλησία είναι πραγματική, η ιερότητα του χώρου είναι δεδομένη και η σπουδαιότητά του μεγάλη.Αλλά όχι μόνο αυτό.Ξέρετε τα πρωτοχριστιανικά χρόνια οι χριστιανοί δεν συγκεντρώνονταν να δοξάσουν τον Θεό σε μέρη όπως έχουμε εμείς σήμερα τους ναούς μας, με ανέσεις, με κλιματιστικά, με μικρόφωνα, με φώτα, με καλοριφέρ, με χαλιά στρωμένα και δεν ξέρω τί άλλο. Συναθροίζονταν όπου μπορούσαν, όπου έβρισκαν. Δεν τους ενδιέφερε το πού και ξέρετε γιατί; Μαζεύονταν για τον πιο σημαντικό λόγο από όλους τους λόγους. Για τον Χριστό. Αυτός είναι που μας συγκεντρώνει. Θέλουμε να είμαστε εκεί όπου είναι και αυτός.
Και που κατοικεί ο Θεός; Λέει ο απόστολος Παύλος: Ο Θεός ο ποιήσας τον κόσμον και πάντα τα εν αυτώ, ούτως ουρανού και γης Κύριος υπάρχων ουκ εν χειροποιήτοις ναοίς κατοικεί, ουδέ υπό χειρών ανθρώπων θεραπεύεται προσδεόμενος τινός (Πραξ.17:24). Ο Θεός είναι πνεύμα δεν έχει ανάγκη να κατοικεί σε χειροποίητους ναούς. Είναι «πανταχού παρών και τα πάντα πληρών» Βεβαίως ο χριστιανισμός όρισε συγκεκριμένους τόπους συνάντησης των πιστών, τους οποίους καταχρηστικά τους ονόμασε ναούς. Όμως σε καμιά περίπτωση δεν θεώρησε ότι αυτοί είναι κατοικία του Θεού, αλλά χώροι που συνάζεται και στεγάζεται η Εκκλησία, το σύνολο των πιστών, της οποίας το όνομα παράγεται από το ρήμα εκκαλέω – ω, δηλαδή συνάζω. Πολλοί πιστοί ονομάζουν το ναούς εκκλησίες, εννοώντας βέβαια τον χώρο που συνάζεται η Εκκλησία.
Εμείς σήμερα που πάμε στην Εκκλησία, αναρωτηθήκαμε ποτέ για ποιό λόγο πάμε; Συγχωρέστε με, αλλά ταπεινά πιστεύω ότι πάμε για όλα τα άλλα εκτός από τον Χριστό. Και ξέρετε γιατί; Θα σας πω ένα απλό παράδειγμα. Ρωτήστε κάποιον που πήγε να εκκλησιαστεί να σας πει πως πέρασε, πώς ήταν, Ξέρετε τί θα σας απαντήσει. Καλά ήταν μωρέ, βρήκα και τον τάδε, τον δείνα, τον άλλο, είχε κόσμο, είχε μνημόσυνο, είχε πολύ Κοινωνία, άργησε ο Πάτερ, γκάριζε ο ψάλτης, και πολλά άλλα. Για Χριστό θα σας μιλήσει κανείς; Για προσευχή; Για συντριβή; Για μετάνοια; Πιστεύω πολύ δύσκολα.
Το μήνυμα της Αναστάσεως είναι μήνυμα που διαπερνά όλα τα μήκη και τα πλάτη της οικουμένης, είναι πέρα και πάνω από τον χωροχρόνο. Και μας βρίσκει όπου και να είμαστε, είτε στο Ναό, είτε κλεισμένοι στο σπίτι, είτε στο δρόμο, είτε στη δουλειά, είτε σε υπόγειο, είτε σε ρετιρέ , είτε στην φυλακή, γιατί ο Αναστημένος Ιησούς είναι στην καρδιά μας.
-Πως μπορούμε να διαχειριστούμε τον εγκλεισμό μας μέσα από την θρησκευτική πίστη;
Πιστεύω ότι ο περιορισμός αυτός που τώρα βιώνουμε είναι αδιαμφισβήτητα κάτι το σκληρό, το σχεδόν τραγικό για την ψυχοσύνθεσή μας, την ελεύθερη φύση μας. Αλλά έχω μάθει από την ζωή ότι αυτό που φαίνεται εκ πρώτης όψεως κάτι το ανυπέρβλητο, το ανίκητο, το αβάστακτο μπορεί να γίνει ευκαιρία για κάτι πολύ ωραίο και ωφέλιμο και δυνατό για την ψυχή μας.
Τώρα που βιώνουμε κάτι που φαντάζει αξεπέραστο και χωρίς τέλος ,τώρα που βουλίαζουμε και ψάχνουμε να πιαστούμε από κάπου για να κρατηθούμε και να πάρουμε κουράγιο. Τώρα που νιώθουμε ότι μπορεί να μην υπάρχει αύριο για εμάς, Αυτή την στιγμή, ποιόν θα θέλατε εσείς κα Λαμπροπούλου να έρθει να σας σώσει; Ποιόν θα εμπιστευόμασταν ; Εγώ πάντως που δεν είμαι ούτε κάποιος σπουδαίος, ούτε και πολλά ξέρω, που δεν είμαι και πολύ πνευματικός και ζεστός χριστιανός, εγώ θα ήθελα να έρθει να με σώσει Αυτός που ποτέ δεν έχει πει ψέματα. Αυτός που είναι η αληθινή ζωή, το φως του κόσμου. Αυτός που αν τον αγαπήσεις, θα είσαι κοντά Του και μαζί Του για πάντα. Εγώ θέλω να πιάσω το χέρι του Χριστού να με τραβήξει από όλο αυτό. Αυτή η εποχή που ζούμε τώρα χρειάζεται πολλή προσευχή και πολλή σιωπή.
-Θεωρείτε κ.Μεταλλίδη πως έχει έμμεσους σκοπούς η παύση των θρησκευτικών τελετουργιών κατά την περίοδο της εορτής του Πάσχα;
Δεν με απασχολεί κάτι τέτοιο κα Λαμπροπούλου. Πραγματικά. Αν εγώ είμαι απέναντι στον Χριστό και στους συνανθρώπους μου κάθε μέρα και όλη μέρα και όλη μου την ζωή όπως ο ίδιος ο Χριστός είπε και δίδαξε και θέλει, ακόμα και τώρα που δεν μπορώ να πάω στην Εκκλησία, και δεν μπορώ να μεταλάβω το Σώμα και το Αίμα Του, αφού Εκείνος παραχώρησε να συμβεί και να το ζήσουμε και αυτό, εγώ περισσεύω να το αναλύσω παραπάνω. Δεν φτάνει το μυαλό μας να τα ξέρουμε όλα.
-Έχει δικαίωμα η πολιτεία να κλείσει τις εκκλησίες και να εμποδίσει τις τελετουργίες για τη γιορτή του Πάσχα ;
Πολύ καλή ερώτηση και η απάντηση που σας έχω είναι αρκετά προβοκατόρικη.
Σέβομαι την ιεραρχία της Εκκλησίας και τους ιερείς. Είμαι κοντά στην Εκκλησία μέχρι τώρα. Αλλά όταν είσαι εξαρτημένος από την πολιτεία, ε τότε θα κάνεις αυτό που σου λένε. Και τί εννοώ; Τελικά αυτός που σε πληρώνει είναι και αυτός που σε ορίζει κιόλας.
-Ποια είναι η στάση της εκκλησίας απέναντι στα μέτρα και απέναντι στον εγκλεισμό;
Όπως καταλαβαίνετε εγώ δεν εκπροσωπώ την Εκκλησία. Εγώ ξέρω ότι ο Χριστός και η πίστη δεν έχουν αδιέξοδα. Απέναντι σε όλο αυτό που βιώνουμε ο Χριστός είναι εδώ για να μας δώσει ελπίδα και διέξοδο.
-Ζούμε σε μια κοινωνία που συντηρούνται οι φόβοι και γιατί;
Υπάρχουν φόβοι και φόβοι. Άλλοι για να σε καταπιέζουν και άλλοι για να σε σώσουν. Εγώ δεν θα έλεγα ότι η κοινωνία μας έχει την τάση να συντηρεί τους φόβους, θα έλεγα ότι αυτοί που τώρα νομίζουν ότι εξουσιάζουν την κοινωνία έχουν την τάση να την κρατούν υποδουλωμένη με τον φόβο, αλλά ξεχνούν ότι όποιος πιστεύει στον Θεό, δεν φοβάται κανέναν.
-Πως μπορεί η εκκλησία να βοηθήσει στην ψυχολογική ανάταση των πιστών την περίοδο αυτή της πανδημίας;
Η Εκκλησία είναι ο Χριστός, και ο Χριστός είναι συνέχεια δίπλα στον άνθρωπο. Τώρα ακόμα πιο πολύ. Τον Χριστό τον ανταμώνουμε στο πρόσωπο του διπλανού μας, στα παιδιά μας, στην γυναίκα μας, στον εχθρό μας,στην καρδιά και την ψυχή μας και στον Θεό μιλάμε με την προσευχή. Δεν χρειάζεται κάτι το σπουδαίο. Μιλάμε στον Χριστό όπως μπορούμε. Άλλος μπορεί να διαβάσει μια προσευχή, άλλος με απλές κουβέντες μέσα από την καρδιά του, με λόγια καθημερινά να μιλήσει στο Θεό. Ο Θεός ξέρει τι θέλουμε και τι χρειαζόμαστε. Από εμάς θέλει να δει πόσο τον αγαπάμε και πόσο τον εμπιστευόμαστε.
-Ο Φρανκ Ροζενλίμπ διαπιστώνει πως υπάρχει μια τάση να δοθεί στο ζήτημα του κορονωϊού μια « διάσταση αποκάλυψης, όχι από εκκλησίες ή από θρησκείες αλλά από θεωρίες συνομωσιών». Ποια είναι η άποψή σας ;
Πολλές φορές έχουμε ακούσει θεωρίες «συνωμοσίας», ή θεωρίες «αποκαλυπτικές» για πολλά πράγματα που έχουν συμβεί στο παρελθόν. Όπως και να ονομάσουμε ότι μας συμβαίνει δεν έχει σημασία. Σημασία έχει το πως εμείς στεκόμαστε απέναντι στο συγκεκριμένο γεγονός που μας συμβαίνει. Πως το βλέπουμε και το αντιμετωπίζουμε. Πιστεύω πως ότι και να συμβαίνει γύρω από το ζήτημα του κορονωϊού ,αυτό που εμείς έχουμε να κάνουμε είναι και να ακούμε τις συμβουλές των επαϊόντων, αλλά και να γνωρίζουμε ότι όλο αυτό κάποια στιγμή θα τελειώσει. Το θέμα είναι εμείς τι είδους άνθρωποι θα έχουμε γίνει μετά από αυτό. Καλύτεροι η χειρότεροι;
– Ποια συμβουλή θα δίνατε στον κόσμο αυτήν την περίοδο ώστε να αποφύγουμε περιστατικά πανικού και υπερβολικών αντιδράσεων;
Όποιος αγαπά και πιστεύει αληθινά τον Χριστό και τον έχει βάλει μέσα στην ζωή του,δεν πανικοβάλλεται, δεν αντιδρά υπερβολικά, δεν απελπίζεται, δεν αποκαρδιώνεται.
Έχει σιγουριά, έχει γαλήνη, έχει υπομονή, έχει δύναμη. Θα περάσει όλο αυτό. Και όπως λέει ένας πνευματικός άνθρωπος: «κάθε στεναχώρια που μας συμβαίνει είναι ένας κόμπος κλωστής στο κέντημα-σχέδιο του Θεού που υπάρχει για τον καθένα μας. Εμείς τώρα που το κοιτάμε αυτό το κέντημα από κάτω από τη γη, βλέπουμε μόνο τους κόμπους, αλλά να μας αξιώσει ο Θεός όταν θα έρθει εκείνη η στιγμή (που θα έρθει για όλους μας) να είμαστε κοντά Του, και να δούμε αυτό το κέντημα από την επάνω του καλή πλευρά, και τότε αντί για κόμπους θα αντικρίσουμε το πιο όμορφο σχέδιο που υπήρξε ποτέ.»
Κλείνοντας κα Λαμπροπούλου και αφού σας ευχαριστήσω για το βήμα που μου δώσατε, θα ήθελα να θυμίσω τα λόγια του ίδιου του Χριστού….. «Εγώ ειμι η ανάστασις και η ζωή. ο πιστεύων εις εμέ, καν αποθάνη, ζήσεται· και πας ο ζων και πιστεύων εις εμέ ου μη αποθάνη εις τον αιώνα. πιστεύεις τούτο; (Ιωάνν. κεφ. ια – 25).» Ας αναρωτηθούμε και εμείς….
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!! Αγαπητοί μου…(είτε με κλειστές εκκλησίες, είτε με ιούς, είτε χωρίς τον οβελία, είτε με τον εγκλεισμό, είτε χωρίς εκδρομές στα χωριά,είτε στείλουμε sms είτε όχι, είτε το θέλει είτε δεν το θέλει ο κ. Τσιόρδας και ο κ. Χαρδαλιάς…. o ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!!)
Σας ευχαριστώ πολύ .
Χριστός Ανέστη!
Της Λαμπροπούλου Βάιας
