Το φεστιβάλ του θανάτου
Τρεις νουβέλες και ένα διήγημα
Γιάννης Μαρής
εικονογράφηση: Μ. Γάλλιας, Φ. Δελλής
Άγρα, 2019
377 σελ.
«Τρεις νουβέλες και ένα διήγημα του Γιάννη Μαρή, όλα ανέκδοτα έως σήμερα σε βιβλίο, προσφέρουν στον αναγνώστη ένα μικρό πανόραμα Μαρή, με τα θέματα, τους χαρακτήρες και την πλοκή των λαϊκών ιστοριών του. Είναι όλα δημοσιευμένα για πρώτη φορά σε εφημερίδες και περιοδικά μεταξύ του 1960 και του 1962, μιας πολύ παραγωγικής τριετίας του συγγραφέα.
“Το Φεστιβάλ του θανάτου” διαδραματίζεται με φόντο το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, το Ναύπλιο και το Μπούρτζι. Ο πρωταγωνιστής, alter ego του Μαρή, που έχει “γράψει κάμποσα σενάρια με αξιοθαύμαστη εμπορική επιτυχία” και παρακολουθεί τα γυρίσματα μιας ταινίας για την οποία έχει γράψει το σενάριο, κάνοντας διάλειμμα από τη δημοσιογραφική δουλειά του, εμπλέκεται σε μια ιστορία φόνου, απαγωγών και αναζήτησης κρυμμένου θησαυρού των Εβραίων της Κατοχής στην Ελλάδα, θέμα που συχνά έχει απασχολήσει τον συγγραφέα. Ο Μαρής είναι ίσως ο πρώτος συγγραφέας που πρώιμα ασχολείται με αυτά τα ζητήματα στην Ελλάδα.
Το διήγημα “Δωμάτιο Νο 11” παρουσιάζει έναν δημοσιογράφο, μια καυτή μέρα του Αυγούστου στον Θεσσαλικό κάμπο, που διανυκτερεύει στο “στοιχειωμένο” δωμάτιο ενός ξενοδοχείου. Είναι γραμμένο στο ύφος των διηγημάτων τρόμου και υπερφυσικού του 19ου αιώνα -αποτελώντας κάπως εξαίρεση στη θεματική του Μαρή.
Το “Τελευταίο καλοκαίρι” είναι μια εκτενής νουβέλα στο μέγεθος μικρού μυθιστορήματος. Εδώ παρουσιάζεται ο παθιασμένος έρωτας ενός γοητευτικού, ώριμου, πετυχημένου γιατρού με μια κατά πολύ νεότερή του ακροβάτισσα και η αναμενόμενη δραματική εξέλιξή του. “Σύγχρονο κοινωνικό αθηναϊκό μυθιστόρημα” αναγράφεται στη δημοσίευσή του.
Ο “Τρίτος δρόμος” κλείνει τον τόμο με μια ιστορία πλαστοπροσωπίας -συχνό μοτίβο στον Μαρή-, σκηνοθετημένου φόνου και εκβιασμού.
Η έκδοση συνοδεύεται από εικονογραφήσεις της εποχής των πρώτων δημοσιεύσεων στις εφημερίδες και τα περιοδικά από τον Φ. Δελλή και τον Μ. Γάλλια, καθώς και από εισαγωγή του Ανδρέα Αποστολίδη.»
Οι δαίμονες του πιλοποιού
George Simenon
μετάφραση: Αργυρώ Μακάρωφ
Άγρα, 2019
264 σελ.
«Στην παραθαλάσσια κωμόπολη Λα Ροσσέλ έχουν δολοφονηθεί με στραγγαλισμό έξι γυναίκες. Η πόλη ζει μέσα στον τρόμο. Ο πιλοποιός Λεόν Λαμπέ ζει πάνω από το καπελάδικό του. Είναι ένας ευυπόληπτος πολίτης που δεν δημιουργεί υποψίες. Περνάει ανενόχλητος όλα τα μπλόκα της αστυνομίας. Συχνάζει στο Καφέ ντε Κολόν κάθε βράδυ, όπου συναντά τον γιατρό, τον γερουσιαστή, τον αστυνομικό επιθεωρητή και άλλους, που παίζουν μπρίτζ. Προκαλεί έναν νεαρό ασκούμενο δημοσιογράφο της τοπικής εφημερίδας, στέλνοντας ανώνυμα σημειώματα όπου αναγγέλλει τους φόνους του. Στραγγαλίζει με μια χορδή βιολοντσέλου, όπου έχει δέσει δύο ξυλαράκια στις άκρες της. Ο μόνος που έχει καταλάβει ότι ο κύριος Λαμπέ είναι ο δολοφόνος είναι ένας ραφτάκος από την Αρμενία, που κατοικεί απέναντί του. Και παίζουν ένα παιχνίδι γάτας με το ποντίκι.
Πρόκειται για ένα από τα πιο ατμοσφαιρικά μυθιστορήματα του Σιμενόν, με τη βαθιά ανατομία της κοινωνίας της γαλλικής επαρχίας. Ο Κλωντ Σαμπρόλ έκανε μία από τις ωραιότερες μεταφορές βιβλίου του Σιμενόν στον κινηματογράφο, το 1982, παίζοντας με αναφορές στην ‘Ψυχώ’ του Χίτσκοκ. Πρωταγωνιστούν ο σπουδαίος ηθοποιός Μισέλ Σερρώ, που μεταφέρει όλη την κοινοτοπία, τη ρηχότητα και τη μετριότητα του δολοφόνου, και ο Σαρλ Αζναβούρ, θαυμάσιος στο ρόλο του ράφτη Κασουντάς.»
Ο Ζωρζ Σιμενόν γεννήθηκε στη Λιέγη του Βελγίου στις 13 Φεβρουαρίου 1903. Το πρώτο του μυθιστόρημα, με τίτλο “Στο γεφύρι του Αρς” εκδόθηκε το 1921 και τότε ο Σιμενόν έφυγε απ’ τη Λιέγη για το Παρίσι. Το 1924 εξέδωσε, με ψευδώνυμο, το πρώτο “λαϊκό” του μυθιστόρημα, “Το μυθιστόρημα μιας δακτυλογράφου”. Ως το 1930, δημοσίευσε διηγήματα και μυθιστορήματα σε πολλούς εκδότες. Το 1931, άρχισε τις έρευνές του ο περίφημος ήρωας του, ο επιθεωρητής Μαιγκρέ. Έγραφε τα βιβλία του, ταξίδευε, έστελνε ρεπορτάζ κι άφησε τις εκδόσεις “Φαγιάρ” για να πάει στις εκδόσεις “Γκαλλιμάρ”, όπου συνάντησε τον Αντρέ Ζιντ. Στο πόλεμο ήταν υπεύθυνος των Βέλγων προσφύγων στη Λα Ροσέλ και κατοικούσε στη Βανδέα. Το 1945 μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μετά το διαζύγιό του εγκαταστάθηκε ξανά στην Ευρώπη. Η δημοσίευση των απάντων του (72 τόμοι) άρχισε το 1967. Από το 1972 αποφάσισε να σταματήσει το γράψιμο. Αφοσιώθηκε έκτοτε στις εικοσιδύο “Υπαγορεύσεις” του και κατόπιν συνέταξε τα ογκώδη απομνημονεύματα “Memoires intimes” (1981). Ο Ζωρζ Σιμενόν πέθανε στη Λωζάννη το 1989. Πολλά μυθιστορήματά του έχουν διασκευαστεί για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση.
