Τραπεζούντα, Το διαμάντι της Ανατολής
Θοδωρής Δεύτος
Ωκεανός, 2015
560 σελ.
«Η άτακτη αποχώρηση του Ρωσικού στρατού από την πόλη προκαλεί πανικό, κι έτσι η οικογένεια η οικογένεια του γνωστού μεγαλέμπορου σιτηρών και καπνών Λάμπου Κυριακίδη αποφασίζει να εγκαταλείψει την Τραπεζούντα κακήν-κακώς. Η εγγονή του Λάμπου, η Πινίτσα, έχει δύο μικρά παιδιά και μπροστά στον φόβο του αφανισμού, αποφασίζει να αφήσει το ολίγων μηνών αγοράκι της, στον Τούρκο υπηρέτη, τον Χασάν, με την ελπίδα ότι αργότερα θα επέστρεφε να το πάρει. Η οικογένεια μοιράζεται, άλλοι έρχονται στην Ελλάδα και άλλοι περνούν στην Γεωργία. Η μοιρασμένη οικογένεια Κυριακίδη περνά πολλές δοκιμασίες, εδώ κι εκεί. Στην Ελλάδα η κατάσταση μετά την Μικρασιατική καταστροφή είναι άθλια, αλλά και στην Ρωσία, τα δεινά που περνούν οι μειονότητες από το νέο καθεστώς, δεν είναι λίγα. Στην Ελλάδα έχει φτάσει η Πινίτσα με το δυόμιση χρονών κοριτσάκι της και η γιαγιά Θεοφρονία, ενώ στη Ρωσία, ο γιος της οικογένειας ο Ιεροκλής με την οικογένεια του. Ο πόνος για το μωρό που έμεινε πίσω, αγιάτρευτος, αξεπέραστος, αλλά έπρεπε να αγωνιστούν, να ζήσουν, με το όραμα πάντα να επιστρέψουν να το βρουν και να το πάρουν.
Από τα χρώματα και τα αρώματα της Τραπεζούντας ως τους προσφυγικούς καταυλισμούς της Κατερίνης, της Νέας Σάντας, τις περιπέτειες στο Σοχούμι, την εξορία στον Καύκασο, την αναγκαστική μετανάστευση στο Μόναχο και το λυτρωτικό ταξίδι της επιστροφής.
Η πορεία στο άγνωστο για την οικογένεια του μεγαλέμπορου σιτηρών Λάμπου Κυριακίδη, είναι μια ιστορία μέσα στην πραγματική ιστορία, που θα σας συναρπάσει.»
Ο Θοδωρής Δεύτος γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1957. Σπούδασε Μαθηματικά στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και υπηρέτησε στη δημόσια εκπαίδευση από το 1986-2015. Εκλέγεται δημοτικός σύμβουλος στον δήμο Ιλίου από το 2006. Έχει διατελέσει Πρόεδρος της Ένωσης Ηπειρωτών Ιλίου (2001-2011), Πρόεδρος του Αθλητικού Οργανισμού του δήμου Ιλίου την περίοδο 2008-2010 και Πρόεδρος του Δημοτικού Κέντρου Πολιτισμού και Άθλησης από το 2010-2014. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 2004.
Ο κ.Θοδωρής Δεύτος θα βρίσκεται στην Κοζάνη την Κυριακή 12 Νοεμβρίου στις 7μ.μ. στο café-bistrot Χαρμάνι για την παρουσίαση του βιβλίου του «Τραπεζούντα, Το διαμάντι της Ανατολής»
Κοζανιτολόγιο
Λεξικό του Κοζανίτικου Ιδιώματος
Χρίστόδουλος Χριστιδούλου
Σύνδεσμος Γραμμάτων και Τεχνών Κοζάνης, 2017
«Η έκδοση αυτή αποτελείται απο τρείς τόμους. Στον πρώτο δίνεται το λημματολόγιο (τα λήμματα) του λεξικού και ένας σύντομος κατάλογος των βασικότερων γραπτών πηγών για το κοζανίτικο ιδίωμα· κυκλοφορεί τυπωμένος.
Στον δεύτερο τόμο δίνεται το ελληνο-κοζανίτικο γλωσσάρι, που έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς συμπληρώνει το παρόν κοζανιτο-ελληνικό λεξικό· το γλωσσάρι αυτό αποτελεί ένα ιδιαίτερα χρήσιμο ευρετήριο, μέσω του οποίου ο αναγνώστης μπορεί να χρησιμοποιήσει την Κοινή Νέα Ελληνική (ΚΝΕ) για να αναζητήσει τις κοζανίτικες σημασίες και λέξεις στο παρόν λημματολόγιο.
Τέλος, στον τρίτο τόμο δίνονται το σύνολο της βιβλιογραφίας, οι συντομογραφίες, η περιγραφή του ιδιώματος και τα εισαγωγικά, οπου περιγράφεται, μεταξύ των άλλων, η μέχρι σήμερα πορεία της κοζανίτικης λεξικογραφίας και αναλύονται οι επιστημονικές, τεχνικές και ορθογραφικές επιλογές που χαρακτηρίζουν το Κοζανιτολόγιο.»
