Υπηρέτησα τον Άγγλο βασιλιά
Μυθιστόρημα
Μπόχουμιλ Χράμπαλ
μετάφραση: Σόνια Στάμου – Ντορνιάκοβα
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2017
256 σελ.
«Στο κωμικοτραγικό αριστούργημα του Μπόχουμιλ Χράμπαλ το απίστευτο γίνεται πραγματικότητα με τους πλέον παράδοξους τρόπους. Στο “Υπηρέτησα τον Άγγλο βασιλιά” ο κορυφαίος Τσέχος συγγραφέας περιγράφει σουρεαλιστικές καταστάσεις με διάθεση σατιρική και αφοπλιστική φυσικότητα. Πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ένας ταπεινός ανθρωπάκος, ο Γιαν Ντίτιε, ο οποίος μπορεί να είναι κοντούλης αλλά έχει εξαιρετικά υψηλές φιλοδοξίες. Είναι ένα ασήμαντο γκαρσόνι που δουλεύει σ’ ένα πολυτελέστατο ξενοδοχείο της Πράγας, λίγο πριν ξεσπάσει ο B΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Ο μεγάλος στόχος της ζωής του είναι να γίνει εκατομμυριούχος, να καταξιωθεί επαγγελματικά, να βρει μια όμορφη γυναίκα και να κερδίσει τον σεβασμό όσων τον υποτιμούσαν. Κάποια στιγμή καλείται να υπηρετήσει όχι τον Άγγλο βασιλιά αλλά τον αυτοκράτορα της Αιθιοπίας, γεγονός που θεωρεί μοναδικό στην καριέρα του. Στη συνέχεια ερωτεύεται μια αθλήτρια των ναζί, την εποχή που οι Γερμανοί εισβάλλουν στην Τσεχοσλοβακία. Μετά το τέλος του πολέμου, εκμεταλλευόμενος κάτι σπάνια γραμματόσημα που ανήκαν στους Εβραίους, αγγίζει το όνειρό του και καταφέρνει να στήσει το δικό του ξενοδοχείο, το “Λατομείο”. Αργότερα όμως εγκαθιδρύεται το κομουνιστικό καθεστώς, ο Γιαν χάνει τα πάντα και καταλήγει στο δάσος, μόνος αλλά ελεύθερος.»
Οι κινηματογραφόφιλοι ασφαλώς και θα θυμούνται την ταινία του Γίρι Μέντσελ Υπηρέτησα τον βασιλιά της Αγγλίας (2006) που βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Μπόχουμιλ Χράμπαλ.
Είναι γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο, και ο αφηγητής, ο Γιαν Ντίτιε, είναι ένας σερβιτόρος. Το χιούμορ και η ειρωνεία χαρακτηρίζουν αυτό το μυθιστόρημα του Χράμπαλ, ο οποίος με μαεστρία αναδεικνύει μέσω του αφηγητή του ένα πλήθος χαρακτήρες.
Ο Μπόχουμιλ Χράμπαλ γεννήθηκε στο Μπρνο της Τσεχοσλοβακίας το 1914. Πέθανε τον Φεβρουάριο του 1997 πέφτοντας από το παράθυρο του νοσοκομείου όπου νοσηλευόταν στην Πράγα προσπαθώντας να ταΐσει τα περιστέρια. Σπούδασε νομικά μα φαίνεται πως δεν εξάσκησε ποτέ το επάγγελμα του δικηγόρου ούτε σαν υπάλληλος. Αντίθετα δούλεψε στα πιο διαφορετικά επαγγέλματα, τόσο τον καιρό που σπούδαζε όσο και μετά. Έκανε υπάλληλος συμβολαιογραφείου, αποθηκάριος, τηλεγραφητής, σιδηροδρομικός, σκουπιδιάρης, εργάτης σε χυτήρια κλπ. Με τη λογοτεχνία καταπιάνεται αρκετά αργά, απ’ το 1962, μα γρήγορα επιβάλλεται και γίνεται ένας απ’ τους πιο αγαπημένους συγγραφείς των Τσέχων.
«Όπως και στο πρώτο μου μυθιστόρημα, το ‘”Ολα σου τα’ μαθα, μα ξέχασα μια λέξη”, έτσι και σε τούτη τη συνέχειά του, το νόημα για μένα είναι να αποτελέσει έναν καθρέφτη για να δούμε πιο ξεκάθαρα τον εαυτό μας και τους θεμελιώδεις κοινωνικούς ρόλους που έχουμε ως σύντροφοι, γονείς, εργαζόμενοι και πολίτες. Να μας δώσει ιδέες -ή έστω και μόνο μία- για να κάνουμε σωστές επιλογές και να ζήσουμε όσο γίνεται καλύτερα και πιο πλούσια τη μία και μικρής διάρκειας ζωής μας σε μια κοινωνία συνοχής και ευημερίας, σε μια πατρίδα που αξίζει σε μας και στα παιδιά μας. Για να δώσουμε, δηλαδή, ζωή στα χρόνια μας. Εύχομαι ολύψυχα αυτό να συμβεί σε σας και σ’ αυτούς που αγαπάτε.»
Εννιά χρόνια μετά την τεράστια εκδοτική επιτυχία του βιβλίου «Όλα σού τα ‘μαθα, μα ξέχασα μια λέξη», ο Δημήτρης Μπουραντάς επανέρχεται με το νέο του μυθιστόρημα (και συνέχεια του προηγούμενου) «Αν μ’ άφηνες τη λέξη να σου μάθω».
Ο Δημήτρης Μπουραντάς είναι καθηγητής Ηγεσίας και Μάνατζμεντ, διευθυντής των Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Executive MBA και Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Διαθέτει πολύχρονη επαγγελματική εμπειρία έχοντας εργαστεί ως στέλεχος, σύμβουλος και εκπαιδευτής για διεθνείς Οργανισμούς, όπως και για μεγάλο αριθμό ελληνικών και πολυεθνικών επιχειρήσεων. Πλήθος συνεντεύξεών του έχει φιλοξενηθεί στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο, στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
