Ημερολόγιο ενός επαρχιακού εφημερίου
Georges Bernanos
μετάφραση: Ιφιγένεια Μποτουροπούλου
Πόλις, 2017
496 σελ.
«Ο ήρωας του Μπερνανός, εφημέριος σε ένα μικρό χωριό της Γαλλίας, είναι η εικόνα της ταπείνωσης, της θυσίας, του μαρτυρίου. Θύμα της αφέλειας και του αδύναμου χαρακτήρα του, βαριά άρρωστος -η ασθένειά του θα τον οδηγήσει σύντομα στον θάνατο-, δεν κατορθώνει σχεδόν ποτέ να πράξει το σωστό, παρά τον θερμό ζήλο του και την ένταση της πίστης του. Το μικρόβιο της απελπισίας, που τον μολύνει, τον κάνει να φοβάται ότι θα χάσει αυτή την πίστη. Επιπλέον, απειλείται από ισχυρούς εχθρούς: από τον κυνισμό της αριστοκρατίας, την αδιαντροπιά μιας νεαρής γυναίκας, την απόλυτη φτώχεια του. Το μόνο που μπορεί να αντιτάξει ο νεαρός εφημέριος σε όλα αυτά είναι η πηγαία αγάπη του και η ελπίδα του στη χάρη του Θεού.
Το “Ημερολόγιο ενός επαρχιακού εφημερίου” έχει μεταφραστεί και κυκλοφορήσει σε είκοσι εφτά χώρες, τιμήθηκε το 1936 με το Μεγάλο Βραβείο Μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας και κατατάσσεται μεταξύ των σημαντικότερων έργων της γαλλικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα. Έχει μεταφερθεί αριστουργηματικά στον κινηματογράφο από τον Ρομπέρ Μπρεσόν.
Η ελληνική έκδοση συνοδεύεται από πρόλογο, αναλυτικό χρονολόγιο και εκτενείς σημειώσεις από την έκδοση της Pleiade, και επίμετρο του Σταύρου Ζουμπουλάκη.»
O γάλλος συγγραφέας Ζορζ Μπερνανός (1888-1948) είχε μια ζωή και μια καριέρα που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν “περιπετειώδεις”. Μαθητής Ιησουιτών, πτυχιούχος Νομικής και Φιλολογίας, οπαδός της Action francaise, ξεκίνησε ως δημοσιογράφος σε φιλοβασιλική εφημερίδα. Πολέμησε στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο, εμπειρία που τον σημάδεψε δια βίου· παντρεύτηκε μια απόγονο της Ζαν ντ’ Αρκ κι απέκτησε έξι παιδιά. Λόγω οικονομικών προβλημάτων αλλά και υγείας έζησε σε διάφορα μέρη στο Νότο της Γαλλίας, στη Πάλμα της Μαγιόρκας, κι αργότερα στη Βραζιλία. Το 1930, ήδη διάσημος συγγραφέας των μυθιστορημάτων “Sous le soleil de Satan” (1926) και “La Joie” (βραβείο Femina 1929), διακόπτει τις σχέσεις του με την άκρα δεξιά κι απορρίπτει πολλές από τις πολιτικές, λογοτεχνικές και κοινωνιολογικές θέσεις του. Ασκεί κριτική κατά του κομφορμισμού των καθολικών κύκλων και λίγο αργότερα θα υπερασπιστεί τους Ισπανούς Δημοκρατικούς κατά του Φράνκο, μέσα από μια σειρά πολιτικών άρθρων. Θα επανέλθει στη λογοτεχνία με το “Ημερολόγιο ενός επαρχιακού εφημερίου” το 1936· θα ακολουθήσουν αρκετά μεγάλα έργα που έγραψε επηρεασμένος από τον ισπανικό εμφύλιο, (Grands Cimetieres sous la lune) και τα οποία θα εκδοθούν αργότερα. Σ’ όλη τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου βρίσκεται στην Βραζιλία, αρθρογραφώντας κατά της κυβέρνησης δωσιλόγων του Βισύ, και παίρνοντας θέση υπέρ του Ντε Γκωλ, με παράκληση του οποίου θα επιστρέψει τελικά το 1945 στη Γαλλία. Θα αρνηθεί δυο φορές το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής καθώς κι την είσοδό του στη Γαλλική Ακαδημία, προκειμένου να κρατήσει την ανεξαρτησία του ως συγγραφέας. Πέθανε από καρκίνο το 1948.
Η μορφή των λειψάνων
Juan Gabriel Vásquez
μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης
Ίκαρος, 2018
680 σελ.
«Οι θεωρίες συνωμοσίας είναι σαν τα αναρριχώμενα φυτά, Βάσκες: πιάνονται από οτιδήποτε για ν’ ανέβουν, και συνεχίζουν ν’ ανεβαίνουν μέχρι να τους πάρεις αυτό που τα στηρίζει.
Το 2014, ο Κάρλος Καρβάγιο συλλαμβάνεται σ’ ένα μουσείο της Μπογκοτά για την κλοπή του υφασμάτινου κοστουμιού του Χόρχε Ελιέσερ Γκαϊτάν, του φιλελεύθερου πολιτικού ηγέτη που δολοφονήθηκε το 1948.
Ο Καρβάγιο, με τα μυστήρια αυτά του παρελθόντος που τον στοιχειώνουν, αναζητά διαρκώς τα σημάδια που θα δώσουν νόημα στις αναζητήσεις του. Κανείς, όμως, ούτε ο πιο στενός του περίγυρος, μπορεί να υποπτευθεί τους βαθύτερους λόγους της εμμονής του.
Τι συνδέει τις δολοφονίες του Τζον Φ. Κένεντι και του Χόρχε Ελιέσερ Γκαϊτάν, ο θάνατος του οποίου καθόρισε την ιστορία της Κολομβίας; Πώς μπορεί ένα έγκλημα που έλαβε χώρα το 1914, αυτό του αρχηγού του Φιλελεύθερου Κόμματος Ραφαέλ Ουρίμπε Ουρίμπε, να σημαδέψει τη ζωή ενός ανθρώπου στον 21ο αιώνα;
Για τον Καρβάγιο, όλα συσχετίζονται και δεν υπάρχουν συμπτώσεις. O Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες, ως αφηγητής και κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος, αποφασίζει να διεισδύσει στα μυστικά των πιο σκοτεινών πτυχών από το παρελθόν της Κολομβίας.
Θα μπορούσε να είναι ένα μυθιστόρημα για την παράνοια των θεωριών συνωμοσίας. Θα μπορούσε να είναι η ιστορία ενός τρελού. Το σίγουρο είναι ότι ο Βάσκες σκάβει ολοένα και πιο βαθιά στα έγκατα του γενέθλιου τόπου του, ανήκει άλλωστε σε μια γενιά κολομβιανών συγγραφέων (Γκαμπόα, Αλβάρες κ.ά.) που έχει αποφασίσει να πει τα πράγματα με το όνομά τους.
Ο Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες γεννήθηκε στην Μπογκοτά της Κολομβίας, το 1973, και σπούδασε Λατινοαμερικανική Λογοτεχνία στη Σορβόνη. Έχει εκδώσει τέσσερα μυθιστορήματα, “Los informantes” (Οι πληροφοριοδότες), 2004, “Historia secreta de Costaguana” (Μυστική ιστορία της Κοσταγουάνας), 2007, “El ruido de las cosas al caer” (Ο ήχος των πραγμάτων όταν πέφτουν), 2011 και “Las reputaciones” (Οι υπολήψεις), 2013, μία συλλογή διηγημάτων “Los amantes de Todos los Santos” (Οι εραστές των Αγίων Πάντων), 2008 και μία συλλογή φιλολογικών δοκιμίων “El arte de la distorsion” (Η τέχνη της διαστρέβλωσης), 2009. Έχει τιμηθεί με πολλά διεθνή βραβεία, σημαντικότερα των οποίων είναι το Premio Alfaguara (2011), το English Pen Award (2012), το Prix Roger Caillois (2012) και το Premio Von Rezzori (2013).
