Χθες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απέρριψε τις φωτογραφικές τροπολογίες των ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ που άνοιγαν τον δρόμο για την επιδότηση της Πτολεμαΐδας V και της Μελίτης II, των δύο νέων λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ. Αν και η χθεσινή απόφαση προκαλεί ανησυχία ως προς τον ευρωπαϊκό πήχη για την εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού, το μήνυμα προς την Ελλάδα είναι ξεκάθαρο: ο ρυπαίνων πληρώνει, χωρίς εξαιρέσεις!
Η απόφαση αυτή είναι καθοριστική αφού, χωρίς δωρεάν δικαιώματα εκπομπών, οι πανάκριβες νέες λιγνιτικές μονάδες που σχεδιάζει η ΔΕΗ στη Δυτική Μακεδονία καθίστανται οικονομικά ασύμφορες, όπως άλλωστε παραδέχθηκε προσφάτως και ο ίδιος ο πρόεδρος της ΔΕΗ δημόσια. Ταυτόχρονα όμως, μετά τη σημερινή απόφαση, η χώρα αλλά και οι πολύπαθες «λιγνιτικές περιφέρειες» της χώρας, έχουν την ευκαιρία να χτίσουν ένα βιώσιμο μέλλον χωρίς την εξάρτηση από τη «μονοκαλλιέργεια» του ασύμφορου πλέον λιγνίτη. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν είναι το πρώτο που απέρριψε τα λιγνιτικά όνειρα της ΔΕΗ και όσων τα στηρίζουν. Αντίστοιχες τροπολογίες από την ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Μαρία Σπυράκη είχε απορρίψει δύο μήνες πριν και η Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το Περιβάλλον, τη Δημόσια Υγεία και Ασφάλεια Τροφίμων (ENVI).
Είχαν επίσης προηγηθεί απορριπτικές απαντήσεις του Επιτρόπου Ενέργειας στο ίδιο επίμονο αίτημα από τον πρώην υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τον Πρόεδρο της ΔΕΗ, αλλά και τον ευρωβουλευτή κ. Νότη Μαριά. Παρά τις αλλεπάλληλες αρνήσεις, οι επτά Έλληνες ευρωβουλευτές προσπάθησαν στην ολομέλεια να περάσουν πάλι τροπολογίες που θα δέσμευαν τη χώρα στον λιγνίτη ως το 2060.
Τα καλά νέα δεν αφορούν μόνο στο περιβάλλον, αλλά και στην Περιφέρεια της Δ. Μακεδονίας που έχει σημαντική οικονομική εξάρτηση από τις λιγνιτικές δραστηριότητες. Η τοπική κοινωνία μπορεί να επωφεληθεί από την ίδρυση ενός νέου Ταμείου. Αυτό το «Ταμείο δίκαιης μετάβασης» θα έχει στόχο την οικονομική ενίσχυση περιοχών σε όλη την Ευρώπη, οι οποίες θα πληγούν περισσότερο από τη δραστική μείωση της λιγνιτικής δραστηριότητας και θα χρηματοδοτήσει τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλού άνθρακα.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνωρίζοντας τη δεινή οικονομική θέση της Ελλάδας και τις πραγματικές ανάγκες του ενεργειακού μας τομέα, έδωσε στην Ελλάδα πρόσβαση στο ταμείο εκσυγχρονισμού (άρθρο 10δ) για να αναβαθμίσει τις ενεργειακές της υποδομές. Υπερψηφίζοντας τη δίκαιη τροπολογία που κατέθεσαν όλοι οι Έλληνες ευρωβουλευτές, το Ευρωκοινοβούλιο μας εντάσσει μεν στο συγκεκριμένο ταμείο, εξαιρεί δε τις λιγνιτικές μονάδες από τη δυνατότητα χρηματοδότησης για έργα αναβαθμίσεων.
«Δύο από τους τρεις θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν πει πολλαπλά και ηχηρότατα «ΟΧΙ» στα λιγνιτικά σχέδια ΔΕΗ και κυβέρνησης. Μετά από χρόνια λειτουργίας στον αυτόματο πιλότο του λιγνιτικού μονοδρόμου και της ενίσχυσης του «εθνικού καυσίμου», η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να επανεξετάσει τη θέση της στο Συμβούλιο των Υπουργών Περιβάλλοντος, πριν να είναι πολύ αργά. Στο νέο τοπίο που δημιουργεί η απόφαση της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μελίτη ΙΙ και Πτολεμαΐδα V δεν μπορούν να έχουν καμία θέση κι αυτό επιβάλλεται να αντικατοπτρίζεται στον επικείμενο μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό. Η νέα ηγεσία του ΥΠΕΝ θα πρέπει επίσης να ξεκινήσει άμεσα τον σχεδιασμό της μετάβασης στη μεταλιγνιτική περίοδο για τους λιγνιτικούς νομούς της χώρας, αξιοποιώντας τη χρηματοδότηση από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, σε στενή συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες», δήλωσε ο Νίκος Μάντζαρης, υπεύθυνος του τομέα ενέργειας και κλιματικής πολιτικής του WWF Ελλάς, και συμπλήρωσε: «Θεωρούμε την εξέλιξη αυτή ως εξαιρετική ευκαιρία για τη δημόσια επιχείρηση ηλεκτρισμού: είναι καιρός η ΔΕΗ να δει το φως στο τούνελ και να πάρει τον δρόμο της καινοτομίας και της οικονομικής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας που οδηγεί στη μεταλιγνιτική εποχή».
Πλέον τον λόγο έχουν οι Υπουργοί Περιβάλλοντος, οι οποίοι θα κληθούν να πάρουν θέση σχετικά με την αναθεώρηση της Οδηγίας 2003/87/ΕΚ τόσο τον Φεβρουάριο όσο και τον Ιούνιο του 2017.
