Ζημιογόνα για τη ΔΕΗ θέλουν την Πτολεμαϊδα 5 οι Οικολόγοι Πράσινοι και δημοσιεύματα του αθηναϊκού τύπου

Την εκτίμηση ότι η νέα λιγνιτική μονάδα Πτολεμαΐδα 5 της ΔΕΗ θα αποβεί ζημιογόνα για την επιχείρηση κάνουν δημοσιεύματα του αθηναϊκού τύπου, αλλά και οι Οικολόγοι Πράσινοι που ζητούν να δοθεί στη δημοσιότητα αναλυτική μελέτη οικονομικής βιωσιμότητας της μονάδας με εκτίμηση του κόστους παραγωγής της.
Ακολουθεί το δημοσίευμα της Μαριάνας Τζανέ για το «Πρώτο Θέμα»
Σε ανοικτή πληγή πριν ακόμη τεθεί σε εμπορική λειτουργία, εξελίσσεται η Πτολεμαΐδα 5 για την οποία η ΔΕΗ θα δαπανήσει συνολικά 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ. Η γιγαντιαία επένδυση για την μονάδα ισχύος 660 MW, η οποία κατασκευάζεται από την ΤΕΡΝΑ και θα λειτουργήσει σε ένα ευρωπαϊκό περιβάλλον που τα φουγάρα του λιγνίτη σταδιακά σβήνουν, μπαίνει πριν ακόμη ξεκινήσει στα assets της ΔΕΗ με τις ζημιογόνες δραστηριότητες λόγω κυρίως του τεράστιους κόστους των δικαιωμάτων ρύπων.
Για αυτό και η κυβέρνηση στην εκπνοή της θητείας της αποφάσισε να στηρίξει με ένα σχέδιο διάσωσης μέσω αποζημιώσεων. Να θεσπίσει δηλαδή τον μηχανισμό εκείνο (Μηχανισμός Επάρκειας Συστήματος) μέσω του οποίου η ΔΕΗ θα λάβει –εάν πάρει την έγκριση των Βρυξελλών- ένα είδος κρατικής ενίσχυσης αξίας πολλών εκατομμυρίων για να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της. Είναι όμως αρκετές οι αποζημιώσεις αυτές για να βγάλουν από το οικονομικό αδιέξοδο την Επιχείρηση; Στην ΔΕΗ θεωρούν πως είναι, όμως αναλυτές της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας εκτιμούν ότι η εξίσωση της Πτολεμαΐδας 5 είναι πιο σύνθετη και οι επίμαχες ενισχύσεις δεν θα δώσουν την ανάσα που ευαγγελίζεται ο νέος μηχανισμός. Ας δούμε ποιοι είναι οι λόγοι.
Με βάση το προτεινόμενο μοντέλο, οι αποζημιώσεις (Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος-ΑΔΙ) που θα πάρει η Πτολεμαΐδα 5, εκτιμάται ότι θα είναι κατά το μέγιστο, 65.000 ευρώ ανά μεγαβατώρα τον χρόνο.
Με την ισχύ της μονάδας στα 660 MW, το μέγιστο ποσό της αποζημίωσης που μπορεί να πάρει υπολογίζεται σε 42,9 εκ. ευρώ ετησίως (65,000 Χ 660=42,9 εκ.).
Όπως αναφέρει ο κ. Νίκος Μάντζαρης αναλυτής πολιτικής για την ενέργεια και το κλίμα στο Green Tank, εάν υπολογίσουμε ότι η Πτολεμαΐδα 5, θα λειτουργεί τουλάχιστον 7.000 ώρες τον χρόνο, αυτό σημαίνει ότι με βάση την καθαρή ισχύς της θα παράγει 4,3 τεραβατώρες ετησίως (ΤWh). Από την μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων προκύπτει ότι η μονάδα θα εκπέμπει 1 τόνο CO2 ανά παραγόμενη MWh, άρα αυτό μεταφράζεται σε 4,3 εκ. τόνους CO2 τον χρόνο.
«Σήμερα το κόστος των ρύπων κυμαίνεται από 25 έως 30 ευρώ ο τόνος. Ακόμη και με αυτές τις μετριοπαθείς προβλέψεις για την επόμενη δεκαετία, οι τόνοι αυτοί CO2 μεταφράζονται σε δαπάνες 108-129 εκ. ευρώ τον χρόνο μόνο για CO2 και μόνο για την Πτολεμαΐδα 5». Με άλλα λόγια, η ολοκαίνουρια μονάδα της ΔΕΗ θα λαμβάνει για ΑΔΙ περίπου 43 εκ. ευρώ κάθε χρόνο στο καλύτερο σενάριο αλλά θα πληρώνει τριπλάσια για τις εκπομπές ρύπων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για την μονάδα της Πτολεμαΐδας, η ΔΕΗ έχει συνάψει χρηματοδότηση με κοινοπραξία γερμανικών τραπεζών (Εuler-Hermes και KfW-IPEX) ύψους 739 εκ. ευρώ, για την οποία μόνο πέρσι εκταμίευσε κεφάλαια ύψους 252,8 εκατ. Ευρώ ενώ συνολικά υπολογίζεται ότι έχει ήδη διαθέσει για το έργο περί το 1 δις. ευρώ.
Η ΔΕΗ δεν έχει κρύψει ότι πρόκειται για μια προβληματική επένδυση, με ανώτατα στελέχη της να παραδέχονται ότι με τα μισά λεφτά, η εταιρεία θα μπορούσε να έχει κατασκευάσει μια μονάδα φυσικού αερίου με μεγαλύτερη ισχύ και χωρίς το κόστος των ρύπων που προκαλεί το διεθνές πάρτι των δικαιωμάτων CO2.
Η Πτολεμαΐδα 5 ξεκίνησε να μελετάται στα τέλη της δεκαετίας του 2000, προκειμένου να συμβάλλει στην αντικατάσταση των παλιών ρυπογόνων μονάδων της Πτολεμαϊδας με ένα νέο περιβαλλοντικό σχεδιασμό (σύστημα αποθείωσης, ηλεκτροστατικά φίλτρα για τη συγκράτηση σωματιδίων κ.α) αλλά άρχισε να κατασκευάζεται το 2015. Σήμερα εκτιμάται ότι θα χρειαστεί πρόσθετα μέτρα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, προσαρμοσμένα στα νέα όρια του BREF (επιτρεπόμενα ευρωπαϊκά όρια βιομηχανικών εκπομπών).
Η τροπολογία για τα ΑΔΙ
Με την τροπολογία για την θέσπιση ενός Μόνιμου Μηχανισμό Επάρκειας Ισχύος, η κυβέρνηση ουσιαστικά επιχειρεί να προκαταβάλλει την απόφαση της ΕΕ στην οποία έχει καταθέσει την πρόταση για τον μηχανισμό αποζημιώσεων και περιμένει να εγκριθεί. Το μείζον πρόβλημα που επιδιώκει να ξεπεράσει το ΥΠΕΝ είναι οι αλλαγές που έχει φέρει στον κανονισμό λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού η ΕΕ, ο οποίος βρίσκεται σε εφαρμογή από τα τέλη Μαίου.
Βάσει των νέων κανόνων όσες μονάδες εκπέμπουν πάνω από 550 μικρογραμμάρια CΟ2 ανά κιλοβατώρα και δεν έχουν ξεκινήσει να λειτουργούν πριν την έναρξη ισχύος του νέου κανονισμού (όπως η Πτολεμαίδα 5) βγαίνουν αυτομάτως εκτός του μηχανισμού αποζημιώσεων ΑΔΙ. Για την Πτολεμαΐδα η εμπορική λειτουργία τοποθετείται το 2022.
Στην κυβέρνηση επιδιώκουν να προεξοφλήσουν ότι ο Μηχανισμός Διαθεσιμότητας Ισχύος θα εγκριθεί ώστε να αναπροσαρμοστεί κατά τα συμφωνηθέντα με βάση τα όσα θα αποφασίσουν οι Βρυξέλλες το επόμενο διάστημα. Δικλίδα ασφαλείας για να δοθούν οι αποζημιώσεις αυτές είναι η πρόβλεψη των Βρυξελλών ότι αρκεί να υπάρχει θεσμοθετημένος κανονισμός και να υπάρχει σύμβαση με την μονάδα έως τα τέλη του 2019.
Ο κ. Μάντζαρης προεξοφλεί ότι είναι πολύ δύσκολο η ΕΕ να πειστεί να δοθούν κατ΄εξαίρεση ΑΔΙ στην ΔΕΗ.
«Ο νέος κανονισμός απαγορεύει ΑΔΙ για οποιαδήποτε νέα καρβουνομονάδα και επιτρέπει μόνο ως τις 30 Ιουνίου του 2025 για υφιστάμενες μονάδες, πράγμα που επίσης παραβιάζει ο προτεινόμενος από την Ελλάδα Μηχανισμός Διαθεσιμότητας Ισχύος».
Σήμερα, εκτός από την Πτολεμαΐδα 5 κατασκευάζονται τρεις μονάδες λιγνίτη στην Πολωνία (Jaworno C, Τurow, Opole), υπάρχει στα σκαριά η Οστρολέκα C στην Πολωνία και η Γερμανική Datteln 4 που μάλλον δεν θα ολοκληρωθεί η κατασκευή της καθώς η Γερμανία είναι κοντά στην απόφαση για πλήρη απεξάρτηση από το κάρβουνο ως το 2038 το αργότερο.