Της Αγνής Τσίπου*
Πολλές και σημαντικές αλλαγές έρχονται στα Ινστιτούτα Επαγγελματικής κατάρτισης, τα οποία σύμφωνα με το νέο νόμο θα δίνουν στους αποφοίτους τους που έχουν αποκτήσει πιστοποίηση τη δυνατότητα να κατατάσσονται σε τμήματα Α.Ε.Ι. συναφούς ειδικότητας µε αυτή του διπλώματος τους.
Στο νέο νόμο υπάρχει ρύθμιση βάσει της οποίας οι υποψήφιοι των Πανελλαδικών Εξετάσεων μπορούν για πρώτη φορά, εκτός από την τριτοβάθμια εκπαίδευση, να διεκδικήσουν μια θέση σε δημόσιο ΙΕΚ με την υποβολή παράλληλου μηχανογραφικού δελτίου.
«Είναι κάτι θετικό, προκειμένου κάποιοι να διατηρήσουν το ενδιαφέρον τους, τα κίνητρα, την αυτοεκτίμησή τους και τελικά την καριέρα τους. Αρκεί να το επιλέξουν συνειδητά, γιατί οι τρόποι με τους οποίους αναζητείται η απασχόληση στην αγορά κάθε άλλο παρά στους τίτλους στηρίζεται. Άλλωστε η επαγγελματική σταδιοδρομία σήμερα είναι μια εξελικτική διαδικασία που την επηρεάζουν οι συνεχής αλλαγές και την καθορίζει η διάθεση για μάθηση» τονίζει η διευθύντρια του ΙΕΚ Κοζάνης Στέλλα Ρουσιάδου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ για την επαγγελματική κατάρτιση και απασχόληση, το 2020 το 23,9% των σπουδαστών στα ΙΕΚ ήταν απόφοιτοι πανεπιστημίου (9,9%) ή ΤΕΙ (9,2%), ενώ το 4,8% ήταν κάτοχοι μεταπτυχιακού ή διδακτορικού τίτλου. Οι υπόλοιποι ήταν απόφοιτοι λυκείου (46,4%), ΤΕΕ (11,5%) και ΙΕΚ (18%). Ο λόγος, προφανής: Το πτυχίο ΑΕΙ δεν τους προσέφερε δουλειά, όπως ονειρεύονταν. Έτσι επιλέγουν μια ειδικότητα σε δημόσιο ΙΕΚ, σχετική ή όχι με το πτυχίο ΑΕΙ που κατέχουν. Τα ΙΕΚ παρέχουν υπηρεσίες αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης, με περίπου εκατό ειδικότητες. Την εκπαιδευτική περίοδο 2019-2020 το σύνολο των καταρτιζομένων στα δημόσια ΙΕΚ ήταν 30.539 και στα ιδιωτικά, 36.643.
Η κ. Ρουσιάδου αναφέρεται και στο δίπλωμα των ΙΕΚ που αναγνωρίζεται ως τυπικό προσόν για διορισμό στο δημόσιο.
Το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων (ΕΠΠ)
Το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων (ΕΠΠ) απευθύνεται σε κάθε πολίτη, κάτοχο τίτλου σπουδών. Οι εκπαιδευόμενοι και εργαζόμενοι που επιθυμούν να αλλάξουν εκπαιδευτική διαδρομή ή θέση εργασίας ή χώρα, διαθέτουν ένα εργαλείο «μετάφρασης» και συγκρισιμότητας των προσόντων τους. Ενώ οι εργοδότες διαθέτουν ένα εργαλείο γρήγορης αναγνώρισης των γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων που κρύβονται πίσω από τους τίτλους (πτυχία, διπλώματα, πιστοποιητικά, βεβαιώσεις επάρκειας).
Τα 8 επίπεδα του ΕΠΠ αντανακλούν το υπάρχον τυπικό σύστημα εκπαίδευσης και αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης στην Ελλάδα. Τα επίπεδα καθορίζονται όσον αφορά γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες.
Ιδρύονται πειραματικά και θεματικά ΙΕΚ
Το Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΣΕΕΚ) καθιερώνεται και αναπτύσσεται στα επίπεδα 3, 4 και 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, κατ’ αντιστοιχία με αυτά του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων. Με βάση αυτό ιδρύονται πειραματικά και θεματικά ΙΕΚ, ανά Περιφέρεια, με νέες ειδικότητες λαμβάνοντας υπόψη συγκεκριμένες ανάγκες της αγοράς εργασίας κάθε περιοχής (π.χ. ενέργεια στη Δυτική Μακεδονία).
Η επαγγελματική αποκατάσταση των αποφοίτων των ΙΕΚ
«Δεν υπάρχουν σήμερα σταθερές απαντήσεις γιατί η κατάσταση υπόκειται σε συνεχείς αλλαγές» λέει η κ. Ρουσιάδου και επισημαίνει «οι σπουδαστές μας πολλές φορές σκέφτονται αν αξίζει να επενδύει κανείς στην εκπαίδευση και την κατάρτιση για μια συγκεκριμένη καριέρα. Αναρωτιούνται αν μπορούν, αυτοί που βρίσκονται στο μέσο της καριέρας τους, να αποφασίσουν να αλλάξουν καριέρα χωρίς να αντιμετωπιστούν ρατσιστικά λόγω της ηλικίας τους, όταν ψάχνουν για άλλη δουλειά. Διερωτώνται αν είναι καλλίτερο να είναι κανείς ευέλικτα γενικός ή εξαιρετικά ειδικός σε ένα συγκεκριμένο τομέα. Οι ίδιες οι απαιτήσεις της αγοράς διαμορφώνουν τις τάσεις στην αγορά εργασίας, και δίνουν απαντήσεις στα ερωτήματα όλων. Και οι απαντήσεις σχετίζονται κυρίως με την ανάγκη διαρκούς μάθησης, ανάπτυξης και βελτίωσης στα πλαίσια άριστης επικοινωνίας και συνεργασίας. Η μόνη σταθερή απάντηση στην κατάσταση είναι η ευελιξία και η ετοιμότητα».
Η ανάγκη βελτίωσης του εκπαιδευτικού συστήματος
«Η ικανοποίηση των νέων αναγκών που δημιουργεί η κοινωνία της γνώσης και της πληροφορίας προϋποθέτει την μεταφορά πόρων στους τομείς της εκπαίδευσης, της έρευνας και της επιμόρφωσης, χρειάζεται νέους θεσμούς και μηχανισμούς λήψης αποφάσεων, απαιτεί ευελιξία του πλαισίου λειτουργίας των ΙΕΚ και τοποθετεί τα θέματα Στρατηγικού Σχεδιασμού και της αξιολόγησης όλων των εκπαιδευτικών μονάδων. Είναι απαίτηση της νέας εποχής να γίνονται έγκαιρα βελτιώσεις, γιατί ο παράγοντας του χρόνου καθίσταται διαρκώς περισσότερο πιεστικός από το γεγονός ότι η σύγχρονη ιστορία τρέχει με ασυνήθιστη ταχύτητα και ο διεθνής ανταγωνισμός εμφανίζεται ολοένα και πιο σκληρός» καταλήγει η κ. Ρουσιάδου.
*Η Αγνή Τσίπου είναι σπουδάστρια του Τμήματος Δημοσιογραφίας, Συντακτών και Ρεπόρτερ του ΔΙΕΚ Κοζάνης. Το ρεπορτάζ έγινε τον Νοέμβρη του 2020 και δημοσιεύτηκε στο ένθετο “Χpress” της εφημερίδας μαζί με τα κείμενα των σπουδαστών του ΔΙΕΚ.
