Με μια από τις σημαντικότερες κωμωδίες όλων των εποχών, το ανεπανάληπτο φιλμ του Έρνστ Λιούμπιτς, «Να ζει κανείς ή να μη ζει;» (To Be or Not to Be-1942), συνεχίζει ο Φιλοπρόοδος Σύλλογος Κοζάνης τις καλοκαιρινές του προβολές, αυτή την Τετάρτη 6-7-2016, στις 21:30 μ.μ. το βράδυ, στην αυλή του Φιλοπρόοδου. Ανελέητη αντιπολεμική σάτιρα του ναζισμού, πάντα επίκαιρη και ειδικά σήμερα, με μεγάλους ηθοποιούς της εποχής, όπως η Κάρολ Λόμπαρντ, ο Τζακ Μπένι, ο Ρόμπερτ Στακ, ο Λέονελ Άτγουιλ και πολλοί άλλοι.
Αύγουστος 1939, παραμονές της εισβολής των Γερμανών στην Πολωνία. H Mαρία και ο σύζυγός της Tζόζεφ κάνουν πρόβες με τον θίασό τους στη Bαρσοβία για μια σάτιρα με τίτλο “Γκεστάπο”. Η κυβέρνηση αποφασίζει την απαγόρευση της παράστασης υπό τον φόβο να δυσαρεστηθεί ο Xίτλερ και ο θίασος ανεβάζει τελικά τον “Aμλετ” του Σαίξπηρ. H Mαρία όμως διατηρεί μια κρυφή ερωτική σχέση με τον εμφανίσιμο πιλότο Στανισλάβ, με τον οποίο βρίσκεται την ώρα που ο Tζόζεφ ερμηνεύει τον μονόλογο του Aμλετ. Όταν οι ναζί τελικά εισβάλλουν στην Πολωνία, το ερωτικό τρίγωνο μεταλλάσσεται σε κατασκοπικό, με την κοινή αποστολή να σταματήσουν έναν προδότη πριν αυτός καταδώσει ονόματα αντιστασιακών στην Γκεστάπο.
Το κορυφαίο αριστούργημα του μεγάλου σκηνοθέτη Έρνστ Λιούμπιτς, αυτή η πανέξυπνη σάτιρα κατά του ναζισμού, δεν αναγνωρίστηκε από κοινό και κριτικούς στην εποχή της, καθώς το 1942 η ανθρωπότητα υπέφερε από τη λέλαπα του ναζισμού, οπότε και το κοινό της εποχής δεν διέθετε το ανάλογο χιούμορ για να γελάσει και να διασκεδάσει με την ταινία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο πατέρας του πρωταγωνιστή Τζακ Μπένι, βγήκε σοκαρισμένος από το σινεμά όπου παίζονταν η ταινία, καθώς δεν άντεχε να βλέπει ο γιο του ντυμένο με τη στολή των Ναζί. Από τη άλλη λίγο μετά το τέλος των γυρισμάτων, η μόλις 33 ετών πρωταγωνίστρια Καρόλ Λόμπαρντ σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστήχημα, πράγμα που επιβάρυνε τη διάθεση των θεατών. Ο ίδιος ο Λιούμπιτς αναγκάστηκε να αφαιρέσει τη φράση «What can happen in a plane?» από το φιλμ προς σεβασμό στη μνήμη της ηθοποιού. Η πρώτη επιλογή για το γυναικείο ρόλο ήταν η Μίριαμ Χόπκινς, η οποία όμως τον αρνήθηκε, καθώς δεν τα πήγαινε καλά με τον συμπρωταγωνιστή της Τζακ Μπένι και πίστευε ότι όλο σχεδόν το κωμικό μέρος της ταινίας το είχε εκείνος. Σε αντίθεση με τη Λόμπαρντ που κατάλαβε από την αρχή τη σημασία της ταινίας και ενδιαφέρθηκε για το ρόλο, παρά τις αντιρρήσεις του συζύγου της, Κλαρκ Γκέιμπλ. Η ίδια, λίγο μετά το τέλος των γυρισμάτων και λίγο πριν το θάνατο της, είδε δηλώσει ότι η ταινία ήταν η πιο ευχάριστη εμπειρία της καριέρας της. Ο γνωστός στην Αμερική από το ραδιόφωνο Τζακ Μπένι, ήταν η αρχική επιλογή για τον Λιούμπιτς. Ο Μπένι γνώριζε καλά ότι το φιλμ θα ήταν μια σοβαρή προσπάθεια για να αποδείξει ότι μπορεί να καταπιαστεί και με πιο ουσιαστικά πράγματα, πράγμα που του το μετέδωσε ο Λιούμπιτς. Αποτέλεσμα η πιο ολοκληρωμένη ερμηνεία της καριέρας του. Η κριτική της εποχής επαίνεσε μόνο την ερμηνεία της Λομπαρντ και ήταν αρνητική απέναντι στον Μπένι και τον Λιούμπιτς. Ο Λιούμπιτς τους αντέκρουσε με την ακόλουθη δήλωση: «Σε αυτή την ταινία σατίρισα τους Ναζί και την γελοία τους ιδεολογία. Επίσης σατίρισα την συμπεριφορά των ηθοποιών, οι οποίοι δεν αποβάλουν τη θεατρινίστικη νοοτροπία τους ακόμη και στις πιο επικίνδυνες καταστάσεις. Θεωρώ ότι πίσω από αυτή μου την παρατήρηση κρύβεται η αλήθεια».
Με το πέρασμα των χρόνων ωστόσο η ταινία επανεκτιμήθηκε και πήρε τη σημαντική θέση στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου που της άξιζε. Το 1983 θα γυριστεί ένα ριμέικ από τον Μελ Μπρους, σαφώς κατώτερο από το πρωτότυπο. Το 1996 ταινία επιλέχθηκε να φυλαχθεί στο Εθνικό Αρχείο Κινηματογράφου των ΗΠΑ από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, ως πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική, ενώ το 2000 το Ινστιτούτο Αμερικανικού Κινηματογράφου την κατέταξε στη λίστα με τις 50 καλύτερες κωμωδίες όλων των εποχών.
Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, το «Μαγαζάκι της Προσφοράς» θα είναι ανοιχτό κάθε Τετάρτη 7 – 9.30 το απόγευμα στον επάνω όροφο του στεκιού, όπου μπορείτε πριν τις καλοκαιρινές μας προβολές να το επισκέπτεστε. Ο χώρος αυτός που διαμορφώθηκε με το σεβασμό που του αξίζει, γεμίζει εδώ και δύο χρόνια με χρήσιμα αντικείμενα που προσφέρονται από εσάς, αντικείμενα που δεν χρησιμοποιείτε, όπως βιβλία, ρούχα, διακοσμητικά, DVD, CD, παιχνίδια κ.α. Αυτά τα χρηστικά αντικείμενα που συγκεντρώνονται και εκτίθενται στο «μαγαζάκι», μπορεί ο καθένας μας να τα προμηθεύεται αντί ενός συμβολικού ποσού που καθορίζεται από την προσωπική αποτίμηση και τη δυνατότητα του καθένα μας. Μ’ αυτό τον τρόπο γεμίζουμε τον κουμπαρά της προσφοράς που ανοίγει στο τέλος του χρόνου για να ενισχύσει οικονομικά αδύναμους συνανθρώπους μας.
Τέλος, για άλλη μια χρονιά καλούμε όσους μας τιμήσουν με την παρουσία τους στις προβολές μας, να φέρνουν ό,τι έχουν διαθέσιμο από τρόφιμα μακράς διαρκείας, προκειμένου να δοθούν στο μικρό Κοινωνικό Παντοπωλείο του Συλλόγου που λειτουργεί εδώ και δύο χρόνια και που προσπαθεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες των 40 οικογενειών που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν, καθώς και στη δράση συγκέντρωσης και διανομής τροφίμων για 100 άπορες οικογένειες για τα Χριστούγεννα και το Πάσχα.
Τετάρτη 6 Ιουλίου στις 9.30 μ.μ
στην αυλή του Φιλοπρόοδου
Σε περίπτωση αναβολής της προβολής λόγω κακοκαιρίας την Τετάρτη,
η προβολή μετατίθεται για την Πέμπτη
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ
Ένθερμος υποστηρικτής Κινηματοθέατρο «Ολύμπιον»
