Ερωτηματικά για το σε τι θα κληθεί να αποφασίσει το χωριό
Στο γραφείο του αναπληρωτή Υπουργού Ανάπτυξης Νίκου Παπαθανάση, βρίσκεται η αντιπρόταση των κατοίκων της Ακρινής, η οποία θα εξεταστεί και μετά τις βελτιώσεις αναμένεται να κατατεθεί στο γραφείο του Περιφερειάρχη Γιώργου Κασαπίδη και να συζητηθεί από τους κατοίκους. Όπως είχε γράψει πρώτος ο «Χ» στις 14 Απριλίου, η αντιπρόταση του τοπικού συμβουλίου Ακρινής είναι ομόφωνη και αποτελεί ένα μείγμα των δυο αντιπροτάσεων που είχαν προτείνει πριν έναν μήνα οι τοπικοί σύμβουλοι.
Το αν θα βελτιωθεί και κατά πόσο η αρχική πρόταση Παπαθανάση, αποτελεί ερωτηματικό αν και ο ίδιος κατά την επίσκεψή του στην Κοζάνη είχε αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο για «περαιτέρω συζήτηση επί της πρότασης», καλώντας έμμεσα τους κατοίκους να υποβάλλουν νέα πρόταση και να «ξεχάσουν» την μετεγκατάσταση.
Το έγγραφο του τοπικού συμβουλίου Ακρινής που βρίσκεται στον αναπληρωτή υπουργό Ανάπτυξης, περιλαμβάνει εκτός από τις βελτιωτικές προτάσεις και παρατηρήσεις – διευκρινήσεις για το πως θα «τρέξουν» όλα αυτά από πλευράς Κυβέρνησης. Στη συνεδρίαση που έγινε στις 12 Απριλίου 2022, παραβρέθηκαν και οι δυο αντιπεριφειάρχες Στέργιος Κιάνας και Ευφροσύνη Ντιό, ως εκπρόσωποι της Περιφέρειας που έχει αναλάβει τον ρόλο του συνδετικού κρίκου μεταξύ κατοίκων και Κυβέρνησης.
Η πρόταση της Κυβέρνησης και η αντιπρόταση των κατοίκων
Τι προτείνει η Κυβέρνηση για την Ακρινή:
- Κατασκευή και απόδοση σε μια ενεργειακή κοινότητα, στην οποία μέτοχοι θα είναι οι κάτοικοι της Ακρινής της λειτουργίας και των εσόδων ενός φωτοβολταϊκού σταθμού ισχύος 20 MW.
- Ενεργειακή αναβάθμιση όλων των κατοικιών της Ακρινής (από το πρόγραμμα εξοικονομώ του ΥΠΕΝ και από πόρους του Πράσινου Ταμείου, σε συνεργασία με το Δήμο Κοζάνης και την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας με αξιοποίηση και του ΠΕΠ)
- Αναβάθμιση των υποδομών (δρόμοι, ύδρευση, αποχέτευση, δημόσιοι χώροι, κτλ.) και δημιουργία ενός πρότυπου «Πράσινου Οικισμού»
- Εγκατάσταση και κατασκευή Φ/Β στις κατοικίες έως 6Kw και εφαρμογή ενεργειακού συμψηφισμού για τη μείωση των ηλεκτρικών καταναλώσεων των κατοικιών
- Κατάρτιση των κατοίκων της Ακρινής σύμφωνα με τις απαιτούμενες νέες δεξιότητες
- Δημιουργία ενός κέντρου επιχειρηματικότητας και τεχνολογικής καινοτομίας για τις νέες και τους νέους της Ακρινής με σκοπό την επαγγελματική τους υποστήριξη
- Δημιουργία Επιχειρηματικής/Βιοτεχνικής/Βιομηχανικής ζώνης σε μικρή απόσταση από τον οικισμό προκειμένου να εγκατασταθούν νέες τεχνολογικά προηγμένες επιχειρήσεις με τη στήριξη του προγράμματος δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης (νέος αναπτυξιακός νόμος, Ν.4864/21 περί στρατηγικών επενδύσεων 4872/21) και να δημιουργηθούν νέες ποιοτικές θέσεις εργασίας, μεταξύ άλλων, και στους κατοίκους της Ακρινής.
Οι κάτοικοι ζητούν τροποποιήσεις – βελτιώσεις:
- Προτείνεται η δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων συνολικής ισχύος από 54MW ως 60 MW και η διεύρυνση της δυνατότητας μεγαλύτερης εγκατεστημένης ισχύος ώστε να προκύψει μεγαλύτερη ωφέλεια από την υπάρχουσα, ως αναγνώριση της ασυνέπειας της πολιτείας και της ζημίας που υπέστησαν οι κάτοικοι.
- Όσον αφορά στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ» να είναι επιλέξιμες όλες οι οικίες του οικισμού ηλεκτροδοτούμενες ή μη με χρηματοδότηση 100% των δαπανών. Να υπάρξει πρόβλεψη αποζημίωσης των κατοικιών που ήδη έχουν προβεί σε κάποια ενεργειακή αναβάθμιση και αν κάποια από τα κτίρια είναι αυθαίρετα να συμμετάσχουν και αυτά στο πρόγραμμα μετά από ρύθμιση με ευνοϊκούς όρους.
- Όσον αφορά στην βελτίωση των υποδομών, να προστεθεί η πρόβλεψη δημιουργίας ανοικτού – υπαίθριου μουσείου ενέργειας – λιγνίτη σε κοινόχρηστο χώρο του οικισμού Ακρινής για ανάδειξη της βιομηχανικής κληρονομίας της ευρύτερης περιοχής. Η βελτίωση των υποδομών αποτελούν ελάχιστη υποχρέωση της πολιτείας, που δεν ικανοποιήθηκε τα προηγούμενα χρόνια και δεν αποτελούν επιπλέον πρόταση για τον οικισμό. Με βάση την πρόταση που κατατέθηκε, προβλέπεται ωφέλεια 28.000 ευρώ/οικογένεια, δηλαδή 28.000 Χ 450 = 12.600.000 ευρώ, άρα θα πρέπει να διαμορφωθεί πρόταση έργων τουλάχιστον σε αυτό το ύψος.
- Για τα φωτοβολταϊκά στέγης να είναι 100% επιδοτούμενα, να είναι επιλέξιμες όλες οι κατοικίες του οικισμού, ηλεκτροδοτούμενες ή μη (εννοείται ότι με την κατασκευή του Φ/Β οι ενδιαφερόμενοι θα προβούν στην ανάλογη σύνδεση ηλεκτρικής ενέργειας μέσω μετρητή). Σε περίπτωση υπερπαραγωγής ενέργειας σε σχέση με την κατανάλωση η διαφορά αυτή να υπάρχει η δυνατότητα πώλησής της, ώστε να αποφέρει ένα επιπλέον εισόδημα στον ιδιοκτήτη. Προτείνεται το ίδιο μέτρο να εφαρμοστεί και στις λίγες (έστω) βιοτεχνίες και κτηνοτροφικές επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στο αγρόκτημα Ακρινής. Να πάει αναλογικά με τις καταναλώσεις τους.
- Στην κατάρτιση και εκπαίδευση να συμπεριληφθούν όλοι οι κάτοικοι και όχι μόνο οι άνεργοι.
- Αξιοποίηση των 1800 στρεμμάτων πλησίον της Ακρινής για τα οποία έχει συντελεστεί η αναγκαστική απαλλοτρίωση και είναι αδιατάρακτη. Αν δοθούν χωράφια υψηλής παραγωγικότητας να δοθούν αναλογικά και οριζόντια στους κατοίκους της Ακρινής, στη βάση της αρχής των ίσων δικαιωμάτων των κατοίκων.
- Υλοποίηση κατασκευής του νέου επαρχιακού δρόμου σε αντικατάσταση του κατεστραμμένου επαρχιακού δρόμου Ε35 από τις δραστηριότητες της ΔΕΗ.
- Να μην κατασκευαστούν άλλα έργα ΑΠΕ πριν εκπονηθεί ένα ειδικό χωροταξικό σχέδιο.
- Ρητή δέσμευση της πολιτείας ότι δεν θα γίνει περαιτέρω επέκταση του ορυχείου προς το αγρόκτημα της Ακρινής για εξόρυξη λιγνίτη.
- Διάθεση εδαφών για καλλιέργεια χωραφιών υψηλής παραγωγικότητας στους κατοίκους της Ακρινής.
- Να υπάρξει μέριμνα έτσι ώστε να συνεχιστεί η εκμετάλλευση των υδάτων και μετά την παύση λειτουργίας των εργοστασίων και
- Να χαρακτηριστεί πλησίον του οικισμού της Ακρινής ένας χώρος ειδικής φορολογικής ζώνης με ειδικά φορολογικά κίνητρα.
Κανένας λόγος για μετεγκατάσταση του χωριού
Από το πρακτικό της συνεδρίασης της τοπικής κοινότητας Ακρινής, απουσιάζει η λέξη «μετεγκατάσταση» η οποία μέχρι πρότινος ήταν η σημαία των κατοίκων και γι’ αυτή εκκρεμεί και η εκδίκαση στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Οι συνεχείς μάλιστα αναβολές της εκδίκασης μόνο αθώες δεν φαίνεται να είναι, αφού οι προτάσεις και οι κινήσεις της Κυβέρνησης συμπίπτουν και είναι προς όφελος της τελευταίας προκειμένου να αποφευχθεί η μετεγκατάσταση που θα κοστίσει αρκετά εκατομμύρια.
Οι κάτοικοι ωστόσο φαίνεται να βρίσκονται ολοένα και πιο μακριά από το σενάριο αυτό αφού η πρόταση Παπαθανάση (βελτιωμένη ή μη) θα έρθει σε λαϊκή συνέλευση για να αποφασιστεί το τι θα γίνει. Η διαδικασία που θα ακολουθηθεί θα είναι, λογικά, το δημοψήφισμα που θα βασιστεί, όπως ο νόμος ορίζει, στον τελευταίο εκλογικό κατάλογο. Ωστόσο το ερώτημα που θα τεθεί στο δημοψήφισμα είναι ένα «στοίχημα» αφού διαφο
ρετική απόφαση θα κληθούν να πάρουν οι κάτοικοι αν κληθούν να επιλέξουν στο δίλημμα «Πρόταση Παπαθανάση ή Μετεγκατάσταση» και διαφορετική στο «Πρόταση Παπαθανάση ή Τίποτα».
Σωκράτης Μουτίδης www.xronos-kozanis.gr
