Στο πλαίσιο της σύγχρονης κοινωνικής ανάπτυξης η ανάγκη για αποτελεσματική διαχείριση έργων είναι ουσιαστική για την επίτευξη των στόχων και των φιλοδοξιών της κοινωνίας. Η εφαρμογή της διακυβέρνησης μέσω της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της ενημέρωσης αποτελεί κρίσιμο βήμα προς την ενίσχυση της εμπιστοσύνης και της συμμετοχής των πολιτών. H εισαγωγή μιας πλατφόρμας διαχείρισης έργων βασισμένης στο Project Management αναμένεται να προσφέρει αξιόλογα πλεονεκτήματα.
Η μετάβαση σε μια εποχή μετά το λιγνίτη απαιτεί μια συνολική προσέγγιση που να συμπεριλαμβάνει διάφορους εμπλεκόμενους, προσεκτικό σχεδιασμό και αποτελεσματική διαχείριση έργων. Οι επαγγελματίες Διαχείρισης Έργων (PMPs) μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στην υλοποίηση και υποστήριξη αυτής της μετάβασης. Επιγραμματικά μπορούν να συνδράμουν στα :
- Συμμετοχή και Επικοινωνία με τους Ενδιαφερόμενους (Stakeholder Engagement and Communication): Οι PMPs μπορούν να χρησιμοποιήσουν τεχνικές ανάλυσης των ενδιαφερόμενων για να εντοπίσουν και να εμπλέξουν σημαντικούς “παίκτες”, συμπεριλαμβανομένων κυβερνητικών οργανισμών, εταιρειών ενέργειας, περιβαλλοντικές οργανώσεις, τοπικές κοινότητες και άλλα σχετικά μέρη. Θα πρέπει να αναπτυχθούν σαφείς και αποτελεσματικές στρατηγικές επικοινωνίας για να εξασφαλιστεί η στήριξη και η συμμετοχή στη διαδικασία μετάβασης.
- Διαχείριση Κινδύνων(Risk Management): Η μετάβαση μακριά από την εξόρυξη και χρήση λιγνίτη συνεπάγεται ενσωματωμένους κινδύνους, όπως οι οικονομικές επιπτώσεις στις κοινότητες που εξαρτώνται από τη βιομηχανία, απώλειες θέσεων εργασίας και περιβαλλοντικές προκλήσεις. Οι PMPs μπορούν να διενεργήσουν αναλύσεις κινδύνου, να εντοπίσουν και να αναλύσουν έχοντας σαν αποτέλεσμα τον μετριασμό, την μεταβίβαση ή την αποφυγή των κινδύνων. Μπορούν να αναπτύξουν σχέδια διαχείρισης κινδύνου για να αντιμετωπίσουν τις αβεβαιότητες και να μειώσουν τις αρνητικές επιπτώσεις κατά τη διάρκεια της μετάβασης.
- Στρατηγικός Σχεδιασμός (Strategic Planning): Οι PMPs μπορούν να οδηγήσουν την ανάπτυξη στρατηγικών σχεδίων που ορίζουν τους στόχους, τους σκοπούς και τα χρονοδιαγράμματα για τη μετάβαση. Αυτό περιλαμβάνει τη διεξαγωγή μελετών εφικτότητας, την αξιολόγηση των διαθέσιμων πόρων, την αξιολόγηση των τεχνολογικών επιλογών και τον καθορισμό σαφών ορίων και αποτελεσμάτων.
- Διαχείριση Πόρων (Resource Management): Η αποτελεσματική διαχείριση πόρων είναι κρίσιμη για την επιτυχημένη μετάβαση σε μια εποχή μετά τον λιγνίτη. Οι PMPs μπορούν να αναπτύξουν σχέδια διαχείρισης πόρων για την αποτελεσματική κατανομή των ανθρώπινων, χρηματοοικονομικών και τεχνολογικών πόρων. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει προγράμματα επανακατάρτισης εργατικού δυναμικού, επενδύσεις στην υποδομή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ανάπτυξη νέων βιομηχανιών σε επηρεαζόμενες περιοχές.
- Διαχείριση Αλλαγής(Change Management): Η μετάβαση απαιτεί σημαντικές πολιτισμικές, κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές. Οι PMPs μπορούν να εφαρμόσουν αρχές διαχείρισης αλλαγής για να διευκολύνουν ομαλές μεταβάσεις και να αντιμετωπίσουν την αντίσταση στην αλλαγή. Αυτό περιλαμβάνει την προώθηση μιας κουλτούρας καινοτομίας, την παροχή εκπαιδευτικών προγραμμάτων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων και την αντιμετώπιση των ανησυχιών και προκλήσεων με προληπτικό τρόπο.
- Παρακολούθηση και Αξιολόγηση (Monitoring and Evaluation): Είναι πονεμένη η ιστορία με την δημιουργία παρατηρητηρίων. Οι PMPs μπορούν να εγκαθιδρύσουν δομές παρακολούθησης και αξιολόγησης της προόδου, τη μέτρηση της απόδοσης και τη διασφάλιση της ευθύνης κατά τη διάρκεια της διαδικασίας μετάβασης.
- Συνεργασία και Συνέργειες (Collaboration and Partnerships): Η συνεργασία και οι συνέργειες είναι ουσιώδεις για την προώθηση της μετάβασης σε μια εποχή μετά τον λιγνίτη. Οι PMPs μπορούν να διευκολύνουν τη συνεργασία μεταξύ κυβερνητικών οργάνων, εταιρειών του ιδιωτικού τομέα, ερευνητικών ιδρυμάτων και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.
- Ολικής Διαχείρισης Και Ανθεκτικότητας (Sustainability Integration): Οι PMPs μπορούν να διασφαλίσουν ότι οι πρωτοβουλίες μετάβασης σχεδιάζονται με μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα ως κύριο στόχο. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη διενέργεια ασκήσεων σχεδιασμού σεναρίων για να προβλέψουν μελλοντικές προκλήσεις και ευκαιρίες, την ενσωμάτωση μέτρων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στον σχεδιασμό των έργων, και την προώθηση αρχών κυκλικής οικονομίας για τη μείωση των αποβλήτων και την εξοικονόμηση πόρων.
- Τεχνολογική Υιοθέτηση και Καινοτομία (Technology Adoption and Innovation): Οι PMPs μπορούν να διευκολύνουν την υιοθέτηση καινοτόμων τεχνολογιών που επιτρέπουν τη μετάβαση σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Αυτό περιλαμβάνει τεχνολογίες ανανεώσιμων ενεργειών καθώς και λύσεις αποθήκευσης ενέργειας και συστήματα έξυπνων δικτύων. Οι PMPs μπορούν να επιβλέπουν τα έργα ανάπτυξης τεχνολογίας, εξασφαλίζοντας ότι παραδίδονται εγκαίρως, εντός προϋπολογισμού και σύμφωνα με τις προδιαγραφές.
- Υποστήριξη Πολιτικής και Συμμόρφωσης με τη Νομοθεσία (Policy Advocacy and Regulatory Compliance): Οι PMPs μπορούν να υποστηρίξουν πολιτικές και κανονιστικά πλαίσια που ενθαρρύνουν τη μετάβαση σε μια εποχή μετά τον λιγνίτη. Μπορούν να συνεργαστούν με πολιτικές οντότητες, επαγγελματικούς συλλόγους και οργανώσεις υπεράσπισης για να προωθήσουν κίνητρα για δράσεις που προωθούν βιώσιμες πρακτικές. Οι PMPs μπορούν επίσης να εξασφαλίσουν ότι τα έργα συμμορφώνονται με τους σχετικούς κανονισμούς και πρότυπα για να ελαχιστοποιήσουν τους νομικούς και κανονιστικούς κινδύνους.
- Συμμετοχή της Κοινότητας και Διαχείριση των Κοινωνικών Επιπτώσεων (Community Engagement and Social Impact Management): Η μετάβαση έχει σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις στις τοπικές κοινότητες. Οι PMPs μπορούν να ηγηθούν προσπαθειών ενεργοποίησης της κοινότητας, προσκαλώντας τους ενδιαφερόμενους φορείς στη διαδικασία μετάβασης, αντιμετωπίζοντας τις ανησυχίες τους και εντοπίζοντας ευκαιρίες για οικονομική ποικιλομορφία και ανάπτυξη. Μπορεί να πραγματοποιηθούν αξιολογήσεις κοινωνικών επιπτώσεων για να κατανοηθούν οι ανάγκες και οι προτεραιότητες των επηρεαζόμενων κοινοτήτων και να αναπτυχθούν στοχευμένες παρεμβάσεις για την υποστήριξή τους.
- Διαχείριση Γνώσης και Ενδυνάμωση των Δυνατοτήτων (Knowledge Management and Capacity Building): Οι PMPs μπορούν να θεσπίσουν συστήματα διαχείρισης γνώσης για να καταγράψουν τα συμπεράσματα που εξάγονται (lessons-learned), τις βέλτιστες πρακτικές και τις επιτυχημένες εμπειρίες από τα έργα μετάβασης. Αυτή η γνώση μπορεί να μοιραστεί μεταξύ οργανώσεων, τομέων και περιοχών για να διευκολύνει την υιοθέτηση και την αναπαραγωγή επιτυχημένων στρατηγικών. Οι PMPs μπορούν επίσης να ηγηθούν προγραμμάτων ενδυνάμωσης για τη βελτίωση των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων των εμπλεκομένων φορέων στη διαδικασία μετάβασης, συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων εκπαίδευσης, εργαστηρίων και πλατφορμών ανταλλαγής γνώσεων.
- Οικονομικός Σχεδιασμός και Διαχείριση Επενδύσεων (Financial Planning and Investment Management): Η μετάβαση σε μια εποχή μετά τον λιγνίτη απαιτεί σημαντικούς οικονομικούς πόρους για την ανάπτυξη υποδομών, την επίδειξη τεχνολογίας και την οικονομική ποικιλομορφία. Οι PMPs μπορούν να αναπτύξουν οικονομικά σχέδια, συμπεριλαμβανομένων προϋπολογισμών, εκτιμήσεων κόστους και στρατηγικών χρηματοδότησης. Μπορούν επίσης να διευκολύνουν διαδικασίες διαχείρισης επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης έργων, αξιολόγησης κινδύνου και ανάλυσης απόδοσης επενδύσεων, προκειμένου να προσελκύσουν ιδιωτικές επενδύσεις και να μεγιστοποιήσουν την επίδραση των διαθέσιμων πόρων (μόχλευση).
Συνολικά, μέσω αυτών των προσεγγίσεων, οι επαγγελματίες PMP μπορούν να ενισχύσουν περαιτέρω τον ρόλο τους στην υλοποίηση και υποστήριξη της μετάβασης σε μια εποχή μετά τον λιγνίτη, συμβάλλοντας έτσι σε ένα πιο βιώσιμο, ισότιμο και ανθεκτικό παραγωγικό μοντέλο.
*Ο Αντώνης Δημητρίου είναι Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός & Αεροναυπηγός, MSc, MBA
