Αναμένονται αλλαγές ή η διατήρηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισμό από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το επόμενο διάστημα. Αυτό το πλαίσιο έχει ως σκοπό να καθορίσει τους μακροπρόθεσμους και μεσοπρόθεσμους στόχους, καθώς και τις στρατηγικές κατευθύνσεις σε εθνικό επίπεδο. Αποσκοπεί να εξασφαλίσει μια βιώσιμη ανάπτυξη του τουριστικού τομέα της χώρας, λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές πτυχές της αειφορίας.
Σημαντικό είναι να σημειωθεί ότι η χωρική διάρθρωση του τουριστικού φαινομένου διαμορφώθηκε με βάση τα υπάρχοντα τουριστικά καταλύματα, με αποτέλεσμα ο Δήμος Κοζάνης να κατατάσσεται στις “μη αναπτυγμένες περιοχές”.
Ωστόσο, οι αρμόδιοι της τοπικής αυτοδιοίκησης έχουν προχωρήσει σε σημαντικές ενέργειες για να διατυπωθούν απόψεις στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης, αναδεικνύοντας το πολιτισμικό και περιβαλλοντικό πλούτο της περιοχής.
Παρ’ όλα αυτά, εντοπίζονται ορισμένα στοιχεία που, αν και αναφέρονται, δεν μπορούν να οδηγήσουν σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο. Για παράδειγμα, η Χαρτοθήκη του Λασσάνη, το Μουσείο Τοπικής Ιστορίας “Νίκος Καλογερόπουλος” και το αρχοντικό Βαμβακά, που βρίσκονται στο κέντρο της πόλης, παραμένουν ανενεργά εδώ και χρόνια. Αυτό από μόνο του δεν συνιστά πρόταση για την ανάπτυξη μιας τουριστικής στρατηγικής, καθώς απουσιάζει το ίδιο το τουριστικό προϊόν.
Επιπλέον, δεν γίνεται καμία αναφορά στη βιομηχανική πολιτιστική κληρονομιά, η οποία, σύμφωνα με πολλούς ερευνητές, αποτελεί βασικός πυλώνας της τουριστικής ανάπτυξης. Η αξιοποίηση αυτής της κληρονομιάς μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη, όπως η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, η ενίσχυση της τοπικής οικονομίας και η προώθηση της πολιτιστικής ταυτότητας. Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Δίκαιη Μετάβαση υπογραμμίζει την ανάγκη να παρουσιαστούν τα κυριότερα έργα που αναδεικνύουν τη βιομηχανική κληρονομιά των λιγνιτικών περιοχών, καθώς και στρατηγικά σχέδια που μετατρέπουν τα πρώην λιγνιτικά πεδία σε ελκυστικούς χώρους αναψυχής.
Κατά συνέπεια, για τον σχεδιασμό οποιουδήποτε ζητήματος είναι σημαντικό να διατηρούμε ρεαλιστικές προβλέψεις που να αντανακλούν την πραγματικότητα.Η εμπειρία δείχνει ότι τέτοιες προσεγγίσεις ενδέχεται να οδηγήσουν σε στρατηγικές που δεν επιτυγχάνουν τα επιθυμητά αποτελέσματα, με συνέπεια την απογοήτευση των τοπικών κοινοτήτων.
Η σωστή διαχείριση των πόρων είναι θεμελιώδης, ιδιαίτερα στον τομέα του τουρισμού, που μπορεί να αποτελέσει κινητήριο μοχλό ανάπτυξης για τις λιγνιτικές περιοχές. Η αξιοποίηση της βιομηχανικής πολιτιστικής κληρονομιάς και των φυσικών πόρων της περιοχής είναι ικανή να προσελκύσει τουρίστες, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες απασχόλησης και ενισχύοντας την τοπική οικονομία.
Η ανάπτυξη βιώσιμων τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών, όπως περιηγήσεις σε ιστορικές βιομηχανικές εγκαταστάσεις και οικοτουριστικές δραστηριότητες, έχει την δυνατότητα να προσφέρει μια ελκυστική εναλλακτική για τους επισκέπτες.
Έτσι, η στρατηγική διάσωσης της περιοχής από την απολιγνιτοποίηση, την ανεργία και την ερήμωση μπορεί να εστιάσει στον τουρισμό ως έναν βασικό πυλώνα βιώσιμης ανάπτυξης.
Κορίνα Χατζηπαναγιωτίδου
Πολιτιστική Διαχειρίστρια,
Οικονομολόγος/Διοίκηση Τουρισμού
MSc, Cultural Management
