Έργα και στην Ελλάδα
Σε μια ακόμη προσπάθεια να επιταχύνει την πράσινη μετάβαση και να ενισχύσει τη διασύνδεση των ευρωπαϊκών περιφερειών, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε την έγκριση χρηματοδότησης ύψους 2,8 δισ. ευρώ για 94 νέα έργα στον τομέα των μεταφορών. Τα έργα καλύπτουν όλο το εύρος της ηπείρου, από τις χώρες της Βαλτικής μέχρι την Ιβηρική, και στοχεύουν σε υποδομές πιο «πράσινες», ασφαλείς και ανθεκτικές. Στη λίστα περιλαμβάνονται και παρεμβάσεις στην Ελλάδα, κυρίως στο σιδηροδρομικό δίκτυο.
Η μεγαλύτερη «μερίδα» των πόρων κατευθύνεται στους σιδηροδρόμους, οι οποίοι θεωρούνται η ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής στρατηγικής για κλιματικά ουδέτερες μεταφορές. Το 77% της χρηματοδότησης αφορά σιδηροδρομικά έργα, με σημαία το Rail Baltica στις χώρες της Βαλτικής και την Πολωνία, καθώς και έργα αναβάθμισης γραμμών σε Ελλάδα, Σλοβακία, Τσεχία και Πολωνία. Ειδικά για την Ελλάδα, πρόκειται για ακόμη μία ένεση ευρωπαϊκών πόρων σε ένα δίκτυο που εδώ και χρόνια αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα συντήρησης, χωρητικότητας και ασφάλειας.
Στο πακέτο εντάσσονται και έργα που επεκτείνουν το Ευρωπαϊκό Σύστημα Διαχείρισης Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS), το οποίο προωθεί την ασφάλεια και τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των κρατών μελών.
Λιμένες με χαμηλότερο αποτύπωμα – «έξυπνοι» κόμβοι
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται και στους θαλάσσιους και πλωτούς δρόμους. Λιμένες σε Ιρλανδία, Κύπρο, Μάλτα, Κροατία και Πολωνία αποκτούν υποδομές ηλεκτροδότησης από την ξηρά, ώστε τα πλοία να μειώνουν τις εκπομπές τους όταν ελλιμενίζονται, ενώ σε Γαλλία και Ισπανία αναπτύσσονται συστήματα ψηφιακής διαχείρισης της κυκλοφορίας. Παράλληλα, έργα σε εσωτερικές πλωτές οδούς στο Βέλγιο και τη Γαλλία στοχεύουν στην ψηφιοποίηση και στη βελτίωση της ροής εμπορευμάτων.
Στην κατεύθυνση της διευκόλυνσης των πολιτών, χρηματοδοτούνται επίσης πολυτροπικοί επιβατικοί κόμβοι σε πόλεις όπως η Μασσαλία και η Νίκαια, που συνδέουν τρένα, λεωφορεία και ποδήλατα σε ενιαίες, φιλικές προς τον χρήστη υποδομές.
Υποδομές με γεωπολιτικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα
Η επιλογή των έργων δεν είναι μόνο τεχνική, αλλά και πολιτική. Η ΕΕ συνεχίζει να στηρίζει τις «λωρίδες αλληλεγγύης» με την Ουκρανία, επενδύοντας σε νέες συνδέσεις στα σύνορα με τη Σλοβακία και τη Μολδαβία, ενώ χρηματοδοτεί και έργα στην Αρκτική, δίνοντας έμφαση στην ανθεκτικότητα των υποδομών σε ακραίες κλιματικές συνθήκες.
Όπως δήλωσε ο επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού, Απόστολος Τζιτζικώστας, «από το Rail Baltica στον βορρά, μέχρι την ηλεκτροδότηση λιμένων στο νότο και την αναβάθμιση του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού, η επένδυση αυτή αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της Πράσινης Συμφωνίας και της γεωπολιτικής μας ανθεκτικότητας».
Ο δρόμος μέχρι την υλοποίηση
Η λίστα με τα 94 έργα εγκρίθηκε χθες από την επιτροπή του Μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF) και η επίσημη απόφαση αναμένεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι τον Οκτώβριο του 2025. Τα έργα επιλέχθηκαν ανάμεσα σε 258 υποψηφιότητες, σε μια περίοδο που ο προϋπολογισμός του CEF για την περίοδο 2021–2027 πλησιάζει την πλήρη απορρόφηση (έχει διατεθεί το 95% των 25,8 δισ. ευρώ).
Από την έναρξή του το 2014, το CEF έχει στηρίξει περισσότερα από 1.860 έργα με συνολική χρηματοδότηση άνω των 47 δισ. ευρώ, λειτουργώντας ως βασικό εργαλείο της ευρωπαϊκής πολιτικής για τις μεταφορές.
Σωκράτης Μουτίδης – www.xronos-kozanis.gr
