Δραματικά στοιχεία για τη βίαιη μετάβαση, τη συρρίκνωση της γουνοποιίας και τη φτώχεια στη Δυτική Μακεδονία
Με μια ομιλία που ξεχώρισε για τα καίρια μηνύματα και τα αποκαλυπτικά στοιχεία της, ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Δυτικής Μακεδονίας και δήμαρχος Άργους Ορεστικού, Παναγιώτης Κεπαπτσόγλου, παρουσίασε από το βήμα του Ετήσιου Τακτικού Συνεδρίου της ΚΕΔΕ στην Αλεξανδρούπολη μια δραματική εικόνα για την οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα της Δυτικής Μακεδονίας. Οι αριθμοί που παρέθεσε αποτυπώνουν με σαφήνεια το μέγεθος της κρίσης που βιώνει η περιοχή, από τη συρρίκνωση της γουνοποιίας και την απολιγνιτοποίηση μέχρι τη μαζική μετανάστευση των νέων και την εκτίναξη της φτώχειας.
«Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν είναι παρατηρητής των εξελίξεων, είναι ο πρώτος θεσμός που έρχεται σε επαφή με τα προβλήματα των πολιτών και καλείται να δώσει λύσεις, γιατί τελικά οι λύσεις είναι το ζητούμενο», τόνισε ο Παναγιώτης Κεπαπτσόγλου, ανοίγοντας την ομιλία του.
Ο πρόεδρος της ΠΕΔ περιέγραψε τη μετάβαση της Δυτικής Μακεδονίας σε δύο παράλληλες κρίσεις, τη μεταλιγνιτική και τη μεταγουνοποιητική εποχή, ως μια διαδικασία βίαιη και χωρίς τα αναμενόμενα αποτελέσματα. «Η μετάβαση στη μεταλιγνιτική και στη μεταγουνοποιητική εποχή εξελίσσεται με βίαιο τρόπο, χωρίς τα αναμενόμενα αποτελέσματα τόσο για την κοινωνία όσο και για την οικονομία» τόνισε.
Με ιδιαίτερη έμφαση στάθηκε στην κατάρρευση του γουνοποιητικού κλάδου, που για δεκαετίες υπήρξε βασικό στήριγμα της τοπικής οικονομίας στον άξονα Καστοριά – Άργος Ορεστικό – Σιάτιστα. Όπως ανέφερε, την περίοδο 2011–2021 το μέσο ΑΕΠ της Π.Ε. Καστοριάς ξεπερνούσε τα 550 εκατομμύρια ευρώ, προερχόμενο κυρίως από την εκτροφή γουνοφόρων ζώων, το λιανεμπόριο, τη μεταποίηση και τις εξαγωγές. Μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, το ΑΕΠ υποχώρησε στα 300 εκατομμύρια, ενώ οι εξαγωγές κατρακύλησαν από τα 250 στα 40 εκατομμύρια ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε, ο αριθμός των εργαζομένων στον κλάδο από 5.000 μειώθηκε σε μόλις 750, ενώ από τις 2.000 επιχειρήσεις έχουν απομείνει περίπου 450, χωρίς να είναι όλες ενεργές. «Μιλάμε για μια τεράστια ανατροπή στην οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου, που διέλυσε την παραγωγική βάση σε ελάχιστο χρόνο», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας πως «πάνω από 4.500 συμπολίτες μας μεταναστεύουν κάθε χρόνο».
Στην ίδια κατεύθυνση περιέγραψε και το βαρύ τίμημα της απολιγνιτοποίησης, σημειώνοντας ότι η Δυτική Μακεδονία, η οποία σήκωσε για δεκαετίες το ενεργειακό βάρος της χώρας, εξακολουθεί να πληρώνει το κόστος της ενεργειακής μετάβασης. Ο κ. Κεπαπτσόγλου αναφέρθηκε και στον «λανθασμένο τρόπο υπολογισμού του κύκλου εργασιών της ΔΕΗ», που οδήγησε σε «πλασματικά υψηλό ΑΕΠ» για την περιφέρεια, στερώντας της ουσιαστικά πολύτιμους αναπτυξιακούς πόρους και ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις. «Η περιοχή που στήριξε ενεργειακά τη χώρα για δεκαετίες αισθάνεται εγκαταλελειμμένη. Μετά τον λιγνίτη και τη γούνα, η Δυτική Μακεδονία καλείται για ακόμη μία φορά να παλέψει για να παραμείνει ζωντανή και όρθια», υπογράμμισε, σημειώνοντας πως σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι ηλικίες 19 έως 40 ετών αποτελούν μόλις το 7% του πληθυσμού, ενώ πάνω από 90.000 πολίτες της Δυτικής Μακεδονίας ζουν στο όριο της φτώχειας.
Ο πρόεδρος της ΠΕΔ αναφέρθηκε ακόμη στις συνέπειες της απολιγνιτοποίησης και της υποκατάστασης των παραδοσιακών πυλώνων ανάπτυξης από άναρχες εγκαταστάσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, χωρίς χωρικό και κοινωνικό σχεδιασμό, καθώς και στα σχέδια για μονάδα καύσης απορριμμάτων που προκαλούν ανησυχία στις τοπικές κοινωνίες. «Στη μέση όλων αυτών βρίσκονται και οι αρκούδες, που φτάνουν στις αυλές των σπιτιών και των σχολείων μας», ανέφερε, σχολιάζοντας χαρακτηριστικά το εύρος των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η περιοχή.
«Η κατάσταση στη Δυτική Μακεδονία είναι δύσκολη και πρόκειται για μια εικόνα που δεν μας αξίζει και υποβαθμίζει τον τόπο μας», υπογράμμισε, καλώντας για «δικαιοσύνη, ισότιμη μεταχείριση και ουσιαστική στήριξη, ώστε όσοι απέμειναν να μπορούν να μείνουν, να δημιουργούν και να ζουν με αξιοπρέπεια».
Ο Παναγιώτης Κεπαπτσόγλου τόνισε ότι οι Δήμοι είναι έτοιμοι να συμβάλουν με σχέδιο και συνεργασία, ζητώντας ενίσχυση του ρόλου και των αρμοδιοτήτων τους στη διαχείριση της μετάβασης, θεσμική συμμετοχή στον σχεδιασμό και την υλοποίηση, καθώς και περισσότερα εργαλεία και πόρους.
Ανάμεσα στις προτάσεις τους περιλαμβάνονται η παράταση λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων και η μη μετατροπή της Πτολεμαΐδας 5 σε μονάδα φυσικού αερίου, η αναστολή των αδειοδοτήσεων έργων ΑΠΕ έως την έγκριση του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου, η δέσμευση ενεργειακού χώρου για τους δήμους, η παροχή κινήτρων για νέες επενδύσεις και η θέσπιση δια νόμου της «Ρήτρας Δίκαιης Μετάβασης».
Κλείνοντας την ομιλία του, σημείωσε πως «η Δυτική Μακεδονία δεν ζητά προνόμια. Ζητά δικαιοσύνη, σεβασμό και ίσες ευκαιρίες. Να της δοθούν τα απαραίτητα εργαλεία ώστε να σταθεί ξανά στα πόδια της, να δημιουργήσει και να προχωρήσει με σιγουριά στο μέλλον», κατέληξε ο πρόεδρος της ΠΕΔ Δυτικής Μακεδονίας.
Θένια Βασιλειάδου – www.xronos-kozanis.gr
