Ο δεκάλογος του αποκλεισμού και της ευαλωτότητας που καταγράφει η Συνομοσπονδία
Την 3η Δεκεμβρίου 2025, Εθνική και Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία παρουσιάζει, όπως επισημαίνει η ίδια, τη ζοφερή πραγματικότητα που βιώνει περισσότερο από το 10% του πληθυσμού της χώρας. Όπως τονίζει, το 2025 αποδεικνύεται χειρότερο σε σχέση με το 2024 για τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες ή και σπάνιες παθήσεις και για τις οικογένειές τους, παρά τις επιμέρους εξαγγελίες και παρεμβάσεις.
Η Ε.Σ.Α.μεΑ. καταγράφει, χωρίς υπερβολές, όπως τονίζει, αλλά με στοιχεία, την ανάγκη άμεσης εφαρμογής ενός συνολικού πλαισίου μέτρων στήριξης με διάρκεια και συνέπεια, υπογραμμίζοντας πως η συνδυαστική ενίσχυση των ατόμων με αναπηρία είναι πλέον επιβεβλημένη. Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζει τον «Δεκάλογο του αποκλεισμού και της ευαλωτότητας», που αναδεικνύει τις σοβαρές πιέσεις που δέχονται οι πλέον ευάλωτοι πολίτες της χώρας.
Στην κορυφή των προβλημάτων βρίσκεται ο διαρκώς αυξανόμενος κίνδυνος φτώχειας, με το ποσοστό να έχει φτάσει το 33% το 2024 και την τάση να επιδεινώνεται το 2025. Ένα στα τέσσερα άτομα με αναπηρία ζει σε νοικοκυριό με μηνιαίο εισόδημα έως 600 ευρώ (χωρίς τα επιδόματα), δυσκολευόμενο να καλύψει βασικές ανάγκες, την ώρα που οι αυξήσεις στα αναπηρικά επιδόματα χαρακτηρίζονται ανεπαρκείς.
Παράλληλα, αυξάνεται η ιδιωτική δαπάνη για θέματα υγείας, με πολλές ανάγκες να παραμένουν ανικανοποίητες, ενώ η εργασιακή συμπερίληψη προχωρά αργά, αφήνοντας την πλειονότητα εκτός αγοράς εργασίας. Η κοινωνική προστασία παραμένει ασταθής, με τον «Προσωπικό Βοηθό» να λειτουργεί ακόμη πιλοτικά και με ανεπαρκή χρηματοδότηση για ΣΥΔ και ΚΔΑΠ ΑμεΑ.
Σοβαρά προβλήματα καταγράφονται και στην εκπαίδευση, με ελλείψεις σε Παράλληλη Στήριξη, ΕΑΕ, ΕΒΠ, σχολικούς νοσηλευτές και μεταφορές, δημιουργώντας άνισες συνθήκες φοίτησης για μαθητές και μαθήτριες με αναπηρία. Ταυτόχρονα, η προσβασιμότητα σε δημόσιες και ιδιωτικές υποδομές παραμένει ανεπαρκής, ενώ η ψυχολογική επιβάρυνση εντείνεται λόγω οικονομικών δυσκολιών, αποκλεισμού και έλλειψης υπηρεσιών.
Όπως αναφέρει η Συνομοσπονδία, η Ελλάδα καταγράφει το υψηλότερο ποσοστό ληξιπρόθεσμων οφειλών ατόμων με αναπηρία στην ΕΕ (44,5%), ενώ το 33% ζει με υπερβολική επιβάρυνση από το κόστος στέγασης, επίσης το υψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Ε.Σ.Α.μεΑ. επισημαίνει ότι, παρά την ύπαρξη της Εθνικής Στρατηγικής για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024-2030, η υλοποίηση παραμένει αργή και ανεπαρκής, με αποτέλεσμα η κατάσταση το 2025 να εμφανίζεται δυσμενέστερη. Με αφορμή την 3η Δεκέμβρη, καλεί την Πολιτεία να προχωρήσει άμεσα σε ολοκληρωμένες παρεμβάσεις, ώστε να μπει τέλος στον φαύλο κύκλο αποκλεισμού και ευαλωτότητας που βιώνουν χιλιάδες πολίτες.
