Ο αγροτικός κόσμος δεν ζητά προνόμια. Ζητά στοιχειώδη συνέπεια. Κι όμως, αυτό ακριβώς είναι που του αρνείται η κυβέρνηση, υπονομεύοντας καθημερινά την αξιοπιστία της μέσα από ανεκπλήρωτες δεσμεύσεις, καθυστερήσεις και αποσπασματικές πληρωμές.
Η αξιοπιστία της κυβέρνησης απέναντι στον αγροτικό κόσμο βρίσκεται πλέον στο ναδίρ. Όχι εξαιτίας πολιτικής αντιπαράθεσης, αλλά λόγω μιας αλυσίδας γεγονότων που έχουν αφήσει χιλιάδες παραγωγούς χωρίς οικονομικό έδαφος κάτω από τα πόδια τους.
Ανακοινώσεις για πληρωμές που δεν έγιναν ποτέ, υποσχέσεις που υλοποιήθηκαν αποσπασματικά και αποζημιώσεις που αποδείχθηκαν ελλιπείς, έχουν διαμορφώσει ένα κλίμα βαθιάς δυσπιστίας. Την ίδια στιγμή, ο ΕΛΓΑ προχώρησε σε αφαίμαξη των τραπεζικών λογαριασμών των αγροτών, ενώ όφειλε να βεβαιωθεί πρώτα για την ολοκλήρωση των πληρωμών και στη συνέχεια να εισπράξει. Το κράτος λειτούργησε ως εισπρακτικός μηχανισμός απέναντι σε ανθρώπους που ήδη βρίσκονται σε οικονομικό αδιέξοδο.
Το αποτέλεσμα ήταν οδυνηρό: οικογένειες έμειναν χωρίς χρήματα μέσα στις γιορτινές ημέρες, με υποχρεώσεις να συσσωρεύονται και με το μέλλον να φαντάζει αβέβαιο. Σε έναν κλάδο που βασίζεται στη ρευστότητα και στον προγραμματισμό, η οικονομική ασφυξία μετατρέπεται σε υπαρξιακή απειλή.
Παρά τα εμπόδια, οι αγρότες συνεχίζουν δυναμικά τις κινητοποιήσεις τους, δηλώνοντας αποφασισμένοι να φτάσουν μέχρι τέλους. Και δεν είναι μόνοι. Ένα ευρύ τμήμα της κοινωνίας στέκεται στο πλευρό τους, αναγνωρίζοντας ότι το πρόβλημα δεν αφορά μια επαγγελματική ομάδα, αλλά το σύνολο της κοινωνίας. Υπάρχει, βέβαια, και μια μικρή μερίδα πολιτών που αντιδρά, κυρίως με έντονα πολιτικοποιημένα αντανακλαστικά, χωρίς να αντιλαμβάνεται το εύρος και τις συνέπειες της κρίσης που έρχεται.
Την ίδια στιγμή, η αντιπολίτευση αποδεικνύεται ανεπαρκής των περιστάσεων. Αντί να αρθρώσει έναν σαφή, τεκμηριωμένο και πειστικό λόγο για το μέλλον του αγροτικού τομέα, περιορίζεται σε αποσπασματικές καταγγελίες χωρίς στρατηγικό βάθος. Αδυνατεί να μετατρέψει τη δίκαιη αγανάκτηση των αγροτών σε ολοκληρωμένη πολιτική πρόταση, αφήνοντας ένα επικίνδυνο κενό εκπροσώπησης.
Στο ευρωπαϊκό επίπεδο, η συμφωνία ΕΕ–Mercosur έρχεται να εντείνει τους φόβους. Η επικύρωση της ανοίγει τον δρόμο για μαζικές εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από τη Νότια Αμερική — βοδινό κρέας, ζάχαρη, ρύζι, μέλι, σόγια — προϊόντα φθηνότερα, που παράγονται με όρους διαφορετικούς από τα αυστηρά ευρωπαϊκά πρότυπα. Για χώρες όπως η Ελλάδα, αυτό ισοδυναμεί με σταδιακή αποδόμηση της εγχώριας παραγωγής και απώλεια της διατροφικής κυριαρχίας.
Η εικόνα είναι σαφής: από τη μία, ένα κράτος που δεν τηρεί τις δεσμεύσεις του· από την άλλη, μια αντιπολίτευση που αδυνατεί να αρθρώσει αξιόπιστη εναλλακτική. Και στη μέση, ένας αγροτικός τομέας που οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στην εξάντληση.
Η ανάγκη για ριζικές αλλαγές είναι πλέον επιτακτική. Όχι διορθωτικές κινήσεις και επικοινωνιακές εξαγγελίες, αλλά βαθιές θεσμικές και πολιτικές τομές: διαφάνεια στις πληρωμές, δίκαιες αποζημιώσεις, ουσιαστική προστασία της εγχώριας παραγωγής και σοβαρή εθνική στρατηγική για τον πρωτογενή τομέα.
Το ζήτημα δεν αφορά μόνο τους αγρότες. Αφορά το σύνολο της κοινωνίας, την αυτάρκεια της χώρας και το μέλλον της ελληνικής υπαίθρου. Όσο οι αποφάσεις λαμβάνονται χωρίς σχέδιο και χωρίς κοινωνική ευθύνη, το κόστος δεν θα το πληρώνει μόνο ο αγρότης — θα το πληρώνουμε όλοι.
Τάνια Ώττα
