«οίκαδε τ’ ελθέμεναι και νόστιμον ήμαρ ιδέσθαι»- -Όμηρος, Οδύσσεια ραψωδία ε,220–
(όμως περίσσια λαχταρώ και το ζητώ ολοένα, να πάω στο τόπο να χαρώ του γυρισμού τη μέρα)
Στις 13 Αυγούστου 2024, όπως κάθε χρόνο, έγινε η εκδήλωση του Δήμου Βελβεντού προς τιμήν της ομογένειας στο Πνευματικό Κέντρο του Τόπου. Ήταν μια σεμνή και απλή εκδήλωση όπου οι ξενιτεμένοι Βελβεντινοί, από όλα τα μέρη του κόσμου, μαζευτήκαμε για να θυμηθούμε τα παλιά, να μοιραστούμε τα καινούργια, και να ενημερωθούμε γι’ αυτά που συμβαίνουν στην ιδιαίτερή μας πατρίδα. Ο Δήμαρχος Βελβεντού κ. Μανώλης Στεργίου, μεταξύ άλλων, ανέφερε για τις προσπάθειες που καταβάλλει ο Δήμος ώστε το Βελβεντό να παραμένει νοικοκυρεμένο και ζηλευτό όπως λέει και το τραγούδι «Στο Βελβεντό το ζηλευτό περνάμε λεβεντιά…». Ο ξενιτεμένος πάντα ονειρεύεται το ταξίδι «του νόστου», και χαίρεται όταν κάποια στιγμή έρχεται η μέρα της επιστροφής, «το νόστιμον ήμαρ». Ο Οδυσσέας απαρνείται ακόμα και την αθανασία για τη χαρά του νόστου αναφέρει ο Όμηρος στην Οδύσσεια.
Εδώ γεννάται το ερώτημα, τι είναι εκείνο που έλκει τον ξενιτεμένο να γυρίσει στον τόπο του; Είναι μόνο ο τόπος που γεννήθηκε ή είναι κυρίως ο τρόπος, οι αναμνήσεις και οι βασικές αρχές με τις οποίες έζησε και γαλουχήθηκε στα πρώτα χρόνια της ζωής του; Ίσως είναι και τα δυο. Εκείνο όμως που πρέπει να τονιστεί είναι ότι οι άνθρωποι χαράζουν τις ηθικές αρχές και τις ανθρωπιστικές αξίες στον τόπο που ζουν και όχι το αντίθετο.
Στο Βελβεντό, τις δεκαετίες 1930 – 1950 όλοι μεγαλώσαμε και γαλουχηθήκαμε με τις ίδιες βασικές αρχές. Μεγαλώσαμε με το «Βελβεντινό Πνεύμα» που είναι μίγμα αξιών της Ορθοδοξίας, των κλασσικών Ελληνικών χρόνων, καθώς και των αρχών και παραδόσεων που μας άφησαν οι πρόγονοί μας. Το Βελβεντινό Πνεύμα (οι πνευματικές αξίες γενικά), έχουν μεγαλύτερη αξία από τα υλικά αγαθά τα οποία φθείρονται, χάνονται, καταστρέφονται, εξαφανίζονται. Αντίθετα οι πνευματικές αξίες είναι διαχρονικές και όσο πιο πολύ τις ακολουθείς και τις μεταδίδεις , τόσο πιο πολύ διατηρούνται. Είναι κυρίως οι ηθικές αρχές και οι ανθρωπιστικές αξίες που συμβάλουν στη δημιουργία μιας σταθερής και προοδευτικής κοινωνίας και όχι μόνο τα υλικά αγαθά. Πιστεύω πως η ευτυχία δεν βρίσκεται μόνο στα υλικά αγαθά, αλλά αυτή κυρίως βρίσκεται στη χαρά που πηγάζει από την προσπάθεια για δημιουργία, επιτυχία και κοινωνική προσφορά.
Το «Βελβεντινό Πνεύμα», το οποίο κληρονομήσαμε από τους παππούδες και προπαππούδες μας, χαρακτήριζε τον Βελβεντινό την εποχή του 1930 με 1960 (θέλω να πιστεύω πως το ίδιο ισχύει και σήμερα). Τον Βελβεντινό που είναι τίμιος, φιλότιμος, ταπεινόφρων, ειλικρινής, προοδευτικός, εργατικός και δημιουργικός. Ο Βελβεντινός δουλεύει σκληρά από τα ξημερώματα μέχρι αργά τη νύχτα. Ποτέ δεν σταματά και προπαντός ποτέ δεν το βάζει κάτω όσο δύσκολες κι’ αν είναι οι συνθήκες. Ο Βελβεντινός έχει την ευγενή άμιλλα μέσα του, και αγωνίζεται να διακριθεί και να δημιουργήσει κάτι καλύτερο γι’ αυτόν και τα παιδιά του. Ο Βελβεντινός είναι νομοταγής, σέβεται δε ιδιαίτερα τους άγραφους νόμους. Ο Βελβεντινός έχει έντονα μέσα του το Θρησκευτικό συναίσθημα και το δημοκρατικό πνεύμα. Επιπρόσθετα ο Βελβεντινός ξέρει και να γλεντάει, όχι όμως σε βάρος των άλλων υποχρεώσεων, και χωρίς ποτέ να φτάνει στα άκρα. Αυτός είναι ο Βελβεντινός για τον οποίο είναι περήφανα τα παιδιά μας, τα οποία τα μεγαλώσαμε με τις ίδιες αρχές που εμείς μεγαλώσαμε, και με τις οποίες κι’ αυτά μεγαλώνουν τα δικά τους παιδιά .
Το Βελβεντό έχει πολλές φυσικές ομορφιές, όπως είναι τα Πιέρια, το Σκεπασμένο, η λίμνη και τα άφθονα τρεχούμενα νερά, μεταξύ άλλων. Θέλω όμως να πιστεύω πως το Βελβεντό δεν είναι μόνο η λίμνη, το Σκεπασμένο, το βουνό, αλλά κυρίως είναι οι άνθρωποι που ζουν σ’ αυτό. Γι’ αυτό το λόγο, νομίζω πως η νοσταλγία έχει πιο πολύ σχέση με τον τρόπο που μεγαλώσαμε και γαλουχηθήκαμε στα πρώτα χρόνια της ζωής μας, παρά με τον τόπο αυτό καθαυτό. Προσωπικά είμαι περήφανος που είχα την αγαθή τύχη να γεννηθώ και να μεγαλώσω στο Βελβεντό με το Βελβεντινό Πνεύμα. Το Βελβεντινό Πνεύμα έχει επηρεάσει (όπως και πολλούς άλλους), τη μετέπειτα εξέλιξή μου τόσο πολύ και με τόσους πολλούς τρόπους, ώστε να μου είναι αδύνατο να αναφέρω συγκεκριμένη μόνο επίδραση ή επιδράσεις από αυτό. Το Βελβεντό έχει πετύχει πολλά από τη δεκαετία του 1930 μέχρι σήμερα. Όλα αυτά δεν είναι τυχαία, αλλά οφείλονται κυρίως στο Βελβεντινό Πνεύμα, το οποίο πρέπει να διατηρήσουμε πάση θυσία. Το Βενβεντινό Πνεύμα θα διατηρηθεί μόνον εφόσον συνεχίσουμε να μεταλαμπαδεύουμε τις αρχές που εμείς πήραμε από αυτούς που έφυγαν σ ‘αυτούς που έρχονται.
Χαρίσιος Κ Μπουντούλας, MD, PhD, PhD Hon., Professor of Medicine/Cardiovascular Medicine and Pharmacy (emeritus), The Ohio State University, Columbus Ohio, USA Honorary Professor, Academician (an. mem.)
Φωτογραφίες από ανάρτηση του Δημάρχου Βελβεντού Μανώλη Στεργίου
