Κανένα σωματείο ΑμεΑ, χαμηλό ποσοστό αθλητών και περιορισμένες δράσεις
Η Δυτική Μακεδονία εμφανίζεται για ακόμη μια χρονιά ουραγός στον αθλητισμό, σύμφωνα με τα στοιχεία του e-Κούρος για το 2024. Η Περιφέρεια συνεχίζει να καταγράφεται ως η μοναδική στη χώρα χωρίς ούτε ένα σωματείο ΑμεΑ, ενώ το ποσοστό των τυπικών αθλητών στον πληθυσμό της φτάνει μόλις στο 3,6%, το δεύτερο χαμηλότερο στην Ελλάδα μετά το 3,4% της Δυτικής Ελλάδας, και χαμηλότερο από τον εθνικό μέσο όρο του 4,13%.
Το συνολικό αθλητικό δυναμικό αριθμεί 9.165 άτομα και παρουσιάστηκε μια αύξηση 13,6% σε σχέση με το 2023 (+1.100 αθλητές). Στο μητρώο αναφέρονται 181 σωματεία, που αντιστοιχούν μόλις στο 2,9% του συνόλου, ενώ στα Προγράμματα Άθλησης για Όλους καταγράφηκαν δράσεις μόνο σε Εορδαία, Βελβεντό, Φλώρινα και Πρέσπες, με τον Δήμο Κοζάνης να απουσιάζει.
Το 2024 τα σωματεία – μέλη των Ομοσπονδιών που είναι εγγεγραμμένα στο Μητρώο ανήλθαν σε 6.374, αριθμός μειωμένος κατά 2,4% σε σχέση με το 2023, όταν είχαν φτάσει τα 6.533. Η διαφορά αυτή μεταφράζεται σε 159 λιγότερα σωματεία μέσα σε έναν χρόνο. Από τις Ομοσπονδίες, οι 20 κατέγραψαν αύξηση του δυναμικού τους, 25 παρουσίασαν μείωση, ενώ 12 παρέμειναν σταθερές. Η μεγαλύτερη απώλεια σημειώθηκε στην Ελληνική Ομοσπονδία Τροχοσανίδας, η οποία έχασε το 46,2% της δύναμής της, δηλαδή 12 σωματεία, ενώ στον αντίποδα η Ελληνική Γυμναστική Ομοσπονδία είχε τη μεγαλύτερη άνοδο με 11,3% και 28 νέα σωματεία. Ιδιαίτερη δυναμική παρουσίασαν τα μαχητικά αθλήματα, όπου συνολικά προστέθηκαν 45 νέα σωματεία σε κλάδους όπως το Ταεκβοντό, η Πάλη, το Κικ Μπόξινγκ, το Ζίου Ζίτσου, το Γου Σου Κουνγκ Φου, το Μουάι Τάι και το Σούμο, επιβεβαιώνοντας την αυξητική τάση τους τα τελευταία χρόνια.
Στο e-Kouros καταγράφεται επίσης το ενεργό αθλητικό δυναμικό της χώρας, το οποίο συνολικά ανέρχεται σε 432.854 αθλητές. Από αυτούς, οι 304.382 είναι άνδρες, που αντιστοιχούν στο 70,3%, ενώ οι γυναίκες είναι 128.472, ποσοστό 29,7%.
Αθλητικά σωματεία ανά περιφέρεια
Σύνολο 6.374 σωματεία – μέλη των Ομοσπονδιών είναι εγγεγραμμένα στο Μητρώο, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση παρατηρείται στην Αττική με 1.809 σωματεία, που αντιστοιχούν στο 28,8%. Ακολουθεί η Κεντρική Μακεδονία με 1.129 σωματεία και ποσοστό 17,9%, ενώ η Θεσσαλία καταγράφει 453 σωματεία με ποσοστό 7,2%.
Στη Δυτική Ελλάδα βρίσκονται 418 σωματεία (6,6%), στη Στερεά Ελλάδα 406 (6,5%) και στην Πελοπόννησο 411 (επίσης 6,5%). Η Κρήτη καταγράφει 371 σωματεία με ποσοστό 5,9%, ενώ στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη υπάρχουν 360 (5,7%). Στην Ήπειρο καταγράφονται 232 σωματεία (3,7%), στη Δυτική Μακεδονία 181 (2,9%), στα Ιόνια Νησιά 167 (2,7%), στο Νότιο Αιγαίο 188 (3%) και στο Βόρειο Αιγαίο 166 (2,6%).
Αθλητικό δυναμικό ανά περιφέρεια
Το συνολικό ενεργό αθλητικό δυναμικό της χώρας ανέρχεται σε 432.854 άτομα. Η Αττική συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ποσοστό, φτάνοντας το 37,2% με 160.915 αθλητές, ενώ ακολουθεί η Κεντρική Μακεδονία με 76.255 αθλητές και ποσοστό 17,6%.
Η Κρήτη καταγράφει 31.185 αθλητές (7,2%), η Θεσσαλία 25.945 (6%), η Πελοπόννησος 22.827 (5,3%) και η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 22.566 (5,2%). Στη Δυτική Ελλάδα βρίσκονται 22.118 αθλητές (5,1%), στη Στερεά Ελλάδα 20.087 (4,7%), ενώ στο Νότιο Αιγαίο ο αριθμός φτάνει τους 13.481 (3,1%).
Στην Ήπειρο καταγράφονται 13.061 αθλητές (3%), στο Βόρειο Αιγαίο 9.541 (2,2%), στα Ιόνια Νησιά 9.376 (2,2%) και στη Δυτική Μακεδονία 9.165 (2,1%).
Αυξομείωση αθλητικού δυναμικού ανά περιφέρεια
Σημαντικές διαφοροποιήσεις καταγράφονται στο ενεργό αθλητικό δυναμικό των περιφερειών, με τα στοιχεία να δείχνουν τόσο αυξήσεις όσο και μειώσεις στον αριθμό των αθλητών σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα.
Η μεγαλύτερη αύξηση σε απόλυτους αριθμούς εμφανίζεται στην Αττική, με 30.393 περισσότερους αθλητές, που αντιστοιχεί σε άνοδο 23,3%. Ακολουθεί η Κεντρική Μακεδονία με αύξηση 13,1% και 8.818 νέους αθλητές, ενώ η Κρήτη καταγράφει άνοδο 22,2% με 5.673 περισσότερους. Στη Θεσσαλία η αύξηση ανέρχεται στο 10% (+2.367), στην Ήπειρο στο 21,5% (+2.307) και στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη στο 9,7% (+1.999).
Στη Δυτική Ελλάδα σημειώνεται άνοδος 6,9% με 1.419 περισσότερους αθλητές, στη Δυτική Μακεδονία 13,6% (+1.100), στην Πελοπόννησο 5,5% (+1.192) και στο Νότιο Αιγαίο 6% (+765). Στο Βόρειο Αιγαίο η αύξηση φτάνει το 7,8% με 691 νέους αθλητές, ενώ η μοναδική μείωση καταγράφεται στα Ιόνια Νησιά με -57 άτομα, που αντιστοιχεί σε πτώση 0,6%.
Ποσοστό αθλητών στον πληθυσμό ανά περιφέρεια
Με βάση την απογραφή του 2021, ο πληθυσμός της χώρας ανέρχεται σε 10.482.487 κατοίκους και το ενεργό αθλητικό δυναμικό σε 432.854 άτομα. Αυτό αντιστοιχεί σε μέσο όρο 4,13% του πληθυσμού που συμμετέχει οργανωμένα στον αθλητισμό.
Την υψηλότερη αναλογία παρουσιάζει η Κρήτη με ποσοστό 4,99%, όπου 31.185 άτομα σε πληθυσμό 624.408 είναι ενεργοί αθλητές. Ακολουθεί το Βόρειο Αιγαίο με 4,89% (9.541 αθλητές σε πληθυσμό 194.943) και τα Ιόνια Νησιά με 4,58% (9.376 αθλητές σε 204.532). Πάνω από τον εθνικό μέσο όρο βρίσκονται επίσης η Κεντρική Μακεδονία με 4,25% (76.255 αθλητές σε 1.795.669), η Πελοπόννησος με 4,23% (22.827 σε 539.535) και η Αττική με 4,22% (160.915 σε 3.814.064).
Κοντά στον μέσο όρο, αλλά χαμηλότερα, βρίσκεται η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη με 4,1% (22.566 αθλητές σε 562.201), η Ήπειρος με 4,08% (13.061 σε 319.991), το Νότιο Αιγαίο με 4,11% (13.481 σε 327.820) και η Στερεά Ελλάδα με 3,95% (20.087 σε 508.254). Χαμηλότερα ποσοστά καταγράφονται στη Θεσσαλία με 3,77% (25.945 σε 688.255), στη Δυτική Μακεδονία με 3,6% (9.165 σε 254.595) και στη Δυτική Ελλάδα με 3,41% (22.185 σε 648.220).
Σωματεία και αθλητές ΑμεΑ ανά περιφέρεια
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία που αναδεικνύονται στα φετινά δεδομένα είναι ότι η Δυτική Μακεδονία παραμένει η μοναδική περιφέρεια σε ολόκληρη τη χώρα χωρίς ούτε ένα αθλητικό σωματείο ΑμεΑ. Συνολικά, σε εθνικό επίπεδο, έχουν καταγραφεί 83 σωματεία ΑμεΑ, κατανεμημένα σε πέντε Ομοσπονδίες. Από αυτά, τα 74 είναι εγγεγραμμένα αποκλειστικά στις συγκεκριμένες Ομοσπονδίες ή σε συνδυασμό τους.
Η γεωγραφική κατανομή δείχνει ότι στην Αττική λειτουργούν 34 σωματεία, στην Κεντρική Μακεδονία 18, στην Κρήτη 8, στη Θεσσαλία 5, στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 4, στην Ήπειρο και στη Δυτική Ελλάδα από 3, ενώ στην Πελοπόννησο, στη Στερεά Ελλάδα, στο Βόρειο Αιγαίο, στο Νότιο Αιγαίο και στα Ιόνια Νησιά καταγράφονται από 1 έως 2 σωματεία. Η συνολική δύναμη των Ομοσπονδιών στις περιφέρειες φτάνει τα 96, αριθμός μεγαλύτερος από τα 83 σωματεία, καθώς υπάρχουν περιπτώσεις διπλής ή πολλαπλής εγγραφής σωματείων σε περισσότερες από μία Ομοσπονδίες ΑμεΑ.
Το σύνολο των ατόμων με αναπηρία που αθλούνται αγωνιστικά ανέρχεται σε 2.483, εκ των οποίων οι 1.884 είναι άνδρες (75,9%) και οι 599 γυναίκες (24,1%). Σε σχέση με το προηγούμενο έτος, τα σωματεία αυξήθηκαν ελαφρά, από 80 το 2023 σε 83 το 2024. Ωστόσο, το αθλητικό δυναμικό παρουσίασε σημαντική μείωση της τάξης του 17,2%, με τους άνδρες να μειώνονται κατά 16,7% και τις γυναίκες κατά 18,7%.
Προγράμματα και εκδηλώσεις Άθλησης για Όλους
Τα Προγράμματα και οι Εκδηλώσεις Άθλησης για Όλους (Π.Α.γ.Ο. και Ε.Α.γ.Ο.) αποτελούν βασικό αθλητικό πυλώνα, που συμπληρώνει τη σχολική φυσική αγωγή και τον αγωνιστικό αθλητισμό, με στόχο τη δια βίου άθληση των πολιτών. Σκοπός τους είναι η βελτίωση του βιολογικού επιπέδου, η καλλιέργεια αθλητικού χαρακτήρα και συνείδησης, ενώ υλοποιούνται υπό την ευθύνη του Υπουργείου Αθλητισμού σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αθλητικές Ομοσπονδίες, σωματεία, πολιτιστικούς συλλόγους και άλλους φορείς. Οι Εκδηλώσεις Άθλησης για Όλους έχουν κοινή φιλοσοφία με τα προγράμματα, απευθύνονται σε όλους τους πολίτες ανεξάρτητα από τη συμμετοχή τους στα Π.Α.γ.Ο. και προσφέρουν ευκαιρίες άθλησης και ψυχαγωγίας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας καταγράφηκαν συνολικά 80 Προγράμματα Άθλησης για Όλους. Αναλυτικά, πραγματοποιήθηκαν 18 στον Δήμο Εορδαίας, 8 στον Δήμο Βελβεντού, 39 στον Δήμο Φλώρινας και 15 από την Κοινωφελή Επιχείρηση Πρεσπών. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι υπόλοιποι δήμοι της Περιφέρειας, ανάμεσά τους και ο Δήμος Κοζάνης, απουσίασαν από τη συγκεκριμένη δράση.
Η εικόνα που προκύπτει για τη Δυτική Μακεδονία μέσα από τα στοιχεία του e-Κούρος για το 2024 είναι ιδιαίτερα ανησυχητική. Παρά την αύξηση του αθλητικού δυναμικού σε σχέση με το 2023, η Περιφέρεια εξακολουθεί να βρίσκεται στην τελευταία θέση πανελλαδικά, με το χαμηλότερο ποσοστό αθλητών στον πληθυσμό και με μόλις το 2,9% των σωματείων της χώρας.
Η απουσία σωματείων ΑμεΑ, αλλά και η περιορισμένη συμμετοχή στους θεσμούς Άθλησης για Όλους, με χαρακτηριστική την απουσία του Δήμου Κοζάνης, αναδεικνύουν ένα σύνολο προβλημάτων που κρατούν τον τοπικό αθλητισμό καθηλωμένο. Χωρίς ουσιαστικό σχεδιασμό και στήριξη, η Δυτική Μακεδονία κινδυνεύει να παραμείνει ουραγός, τη στιγμή που άλλες περιφέρειες καταγράφουν ανάπτυξη και νέες προοπτικές.
Θένια Βασιλειάδου – www.xronos-kozanis.gr
