Τώρα, όπως είδαμε στο προηγούμενο, οι διαχειριστές των δικτύων αλλά ακόμα και οι ίδιοι οι «επενδυτές» ΑΠΕ, εκτιμούν πως ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για να σκάσει αυτή η τεράστια «φούσκα». Κάποιοι «παράγοντες της αγοράς» μάλιστα, δηλώνουν πως «όσο νωρίτερα σπάσει η φούσκα των ΑΠΕ τόσο καλύτερα».
Συμπερασματικά:
Η Ελλάδα χωρίς δίκτυα και εξαγωγές βρίσκεται 2η στον κόσμο στη διείσδυση των Φωτοβολταϊκών και 7η στον κόσμο στην αξιοποίηση ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα.
Αν υλοποιηθούν όλα τα έργα ΑΠΕ που βρίσκονται σε εξέλιξη σήμερα, το 2030 θα έχουμε πάνω από 72 GW εγκατεστημένη ισχύ ΑΠΕ ενώ το ΕΣΕΚ προβλέπει 50,4 GW το 2050!
Μέσα στο 2023 «πετάχτηκαν στα σκουπίδια» 228.500 «πράσινες μεγαβατώρες» ενώ μόνο στο πρώτο τετράμηνο του 2024 πήγαν στα αζήτητα 308.000 ΜW/h. Οι διαχειριστές υπολογίζουν ότι το 2030 θα «πετιούνται στα σκουπίδια» περίπου 20.000.000 πράσινες μεγαβατώρες (20 TW/h).
Αφού λοιπόν έκοψαν χιλιάδες στρέμματα δάσους για να περάσουν και να εγκατασταθούν χιλιάδες ανεμογεννήτριες, αφού ξεχέρσωσαν τη βλάστηση, στέρησαν χιλιάδες στρέμματα χορτολιβαδικών εκτάσεων από τους κτηνοτρόφους, αφαίρεσαν χιλιάδες στρέμματα γόνιμης γης από την αγροτική παραγωγή, έδιωξαν τους μελισσοκόμους, έδιωξαν τα άγρια ζώα από τα βουνά και τα έστειλαν στα χωριά και στις πόλεις, τώρα «ανακάλυψαν ότι δημιούργησαν μια «φούσκα» που πρέπει να σπάσει!
Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι πολλά αλλά ας δούμε τα κυριότερα:
1). Πως δημιουργήθηκε η «φούσκα» των ΑΠΕ στην Ελλάδα;
Πρώτα απ` όλα δεν υπήρξε ποτέ σοβαρός προγραμματισμός. Ο Εθνικός σχεδιασμός (ΕΣΕΚ) τροποποιείται και παραβιάζεται μονίμως από αυτούς που τον εκπονούν. Δεν πήραν υπόψη την κατανάλωση ρεύματος της Χώρας. Δεν λογάριασαν ότι οι ΑΠΕ επειδή είναι στοχαστικές και ασταθείς είναι συνάρτηση των σταθερών μονάδων βάσης που διαθέτουμε. Δεν υπολόγισαν τις τεχνικές δυνατότητες του Ηλεκτρικού συστήματος σήμερα (δίκτυα, διεθνείς διασυνδέσεις, αποθήκευση κλπ). Μιλούσαν γενικά για εξαγωγές αλλά «ξέχασαν» ότι δεν είχαμε δίκτυα και ότι όλες οι Χώρες της Ευρώπης έχουν φθηνότερο ρεύμα από εμάς. Αν παρακολουθούσαν το ισοζύγιο εξαγωγές- εισαγωγές θα έβλεπαν ότι μονίμως κυριαρχούν οι εισαγωγές και μάλιστα από χώρες τις Βαλκανικής που ο ανεκδιήγητος πρωθυπουργός μας δηλώνει ότι «εκεί θα εξάγουμε το πλεόνασμα της πράσινης ενέργειας».
Και το σπουδαιότερο είναι οι αθρόες επιδοτήσεις από Ευρωπαϊκούς και Εθνικούς πόρους (άρα από το λαό) τόσες που κανένας από τους κατ` ευφημισμό «επενδυτές» δεν έβαλε ποτέ «το χέρι στη τσέπη του». Επίσης η επιδότηση και του «προϊόντος» (το ρεύμα, το μοναδικό «προϊόν» που έχει εγγυημένες τιμές και επιδοτείται) μέσω των καταναλωτών από το ΕΤΜΕΑΡ, το εμπόριο του διοξειδίου κ.α
Ποιοι δημιούργησαν τη «φούσκα»; Το μεγάλο Κεφάλαιο που με την «Απελευθέρωση της Ενέργειας» και τις ιδιωτικοποιήσεις των δημόσιων εταιρειών ενέργειας βρήκε νέο πεδίο τεράστιας και ανεξέλεγκτης κερδοφορίας. Φυσικά και οι πολιτικοί του εκπρόσωποι (ΕΕ, Κυβέρνηση) που δημιούργησαν το νομικό και διοικητικό πλαίσιο της ΑΠΕραντης λεηλασίας της φύσης και του λαϊκού εισοδήματος. Συνένοχοι είναι και τα αστικά κόμματα της αντιπολίτευσης τα οποία ουδέποτε μίλησαν για όρια στην εγκατάσταση ΑΠΕ και παπαγαλίζουν γενικώς για «πράσινη μετάβαση», για «χωροταξικό», «ενεργειακή δημοκρατία», «φορολόγηση υπερκερδών» κ.α
2). Γιατί βγήκαν τώρα λαλίστατοι διαχειριστές και εκπρόσωποι των Εταιριών να μιλήσουν για τη «φούσκα» αυτοί που στην ουσία τη δημιούργησαν; Δεν γνώριζαν τι θα συμβεί; Δεν παρακολουθούσαν τη γιγάντωση των εγκαταστάσεων;
Φυσικά και τα γνώριζαν όλοι απλώς καθένας κοιτούσε «την πάρτι του». Να προχωρήσει η δική του Εταιρεία να έχει περισσότερες ΑΠΕ από τους άλλους για να είναι μέσα στους κυρίαρχους της αγοράς. Αυτό που έχουν συνειδητοποιήσει σήμερα είναι ότι δεν έχει δυνατότητες ο λαός να τους πληρώσει από πάνω και το περίσσευμα της ενέργειας που τους περικόπτουν οι διαχειριστές των δικτύων. Ο ίδιος ο ΥΠΕΝ κ. Σκυλακάκης δήλωσε πρόσφατα από την Κοζάνη: «Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η περίοδος των επιδοτήσεων στις ΑΠΕ έχει τελειώσει. Δεν υπάρχει η δυνατότητα ο καταναλωτής να πληρώνει, ήδη έχουμε ένα λογαριασμό της τάξης των 800 εκατ. ευρώ τον χρόνο, που θα πληρώνουμε για χρόνια, για τις «παλιές» ΑΠΕ».
Έχοντας πλέον οι ίδιοι αρκετή ηλεκτρική ισχύ στο «portofolio» τους, ωρύονται για να σταματήσουν «οι άλλοι» και κυρίως οι μικροί! Καταλαβαίνουν πλέον ότι η αγορά των ΑΠΕ καταρρέει και «ο σώζων ευατόν σωθήτω»
3). Αφού πρόκειται για «φούσκα» γιατί επιμένουν ακόμα και σήμερα να τη «φουσκώνουν» κι άλλο με χιλιάδες μεγαβάτ; Γιατί δεν ακυρώνουν όλες τις νέες εγκαταστάσεις ΑΠΕ που εκτός των άλλων καταστρέφουν το περιβάλλουν και ενισχύουν την κλιματική κρίση; Γιατί δεν δίνουν σημασία στα κινήματα και τους κατοίκους που αγωνίζονται σε όλη τη Χώρα για να σώσουν τον τόπο τους και το κλίμα από την καταστροφική επέλαση των ΑΠΕ;
Οι λόγοι είναι αρκετοί αλλά για την οικονομία του χώρου ξεχωρίζουμε δυο.
1ον Διότι έτσι προτάσσει η ΕΕ, η κομισιόν που όλα της τα στελέχη είναι διορισμένα από τους Μεγάλους Ενεργειακούς και βιομηχανικούς ομίλους και αποτελούν τα «Λόμπυ» που όπως μάθαμε «στην ΕΕ είναι θεσμοθετημένα και ασκούν εξουσία». Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι τις λεγόμενες «οδηγίες», βασικά τις εκπονεί το Γερμανικό Κεφάλαιο, ηγέτιδα δύναμη της ΕΕ, που πλέον η μόνη «ανθούσα» βιομηχανία του είναι η παραγωγή εξαρτημάτων ΑΠΕ και κυρίως ανεμογεννητριών. Καθόλου τυχαία το επόμενο διάστημα θα δούμε στροφή προς τις ανεμογεννήτριες αντί των φωτοβολταϊκών στα οποία έχουν επικρατήσει και στην Ευρωπαϊκή αγορά οι κινέζοι με ποσοστό 95%.
2ον Είναι ο ανταγωνισμός των μεγάλων Ελληνικών και ξένων «ενεργειακών Ομίλων» που διαγκωνίζονται αναμεταξύ τους για να αποκτήσουν «δεσπόζουσα» θέση στην αγορά προσθέτοντας όλο και μεγαλύτερη ηλεκτρική ισχύ (ΑΠΕ και ορυκτών καυσίμων) στο δικό τους «portofolio» (χαρτοφυλάκιο).
4). Ποιοι θα πληρώσουν τα «σπασμένα»; Ρητορικό το ερώτημα αφού γνωρίζουμε όλοι εκ των προτέρων ποιος πληρώνει πάντα «τα σπασμένα» σ αυτή την έρμη Χώρα….
Πρώτο από όλα την πλήρωσε και συνεχίζει να την πληρώνει το περιβάλλον και η γεωργοκτηνοτροφική παραγωγή. Τα δάση, τα ποτάμια, οι λίμνες, η βιοποικιλότητα, χορτολιβαδικές και γεωργικές εκτάσεις υψηλής παραγωγικότητας. Τεράστια καταστροφή και περιβαλλοντική υποβάθμιση σε όλη τη Χώρα με κέρδη μόνο για το Κεφάλαιο.
Δεύτερον: Θα την πληρώσει το γνωστό «υποζύγιο» που πλήρωσε ήδη πανάκριβα τις «πράσινες» μπίζνες της Κυβέρνησης της ΕΕ και του Κεφαλαίου, δηλαδή ο Ελληνικός λαός και ως φορολογούμενος και ως καταναλωτής ρεύματος. Πρώτα απ όλα με τις τιμές του ρεύματος που εκτινάσσονται στα ύψη, χωρίς κανέναν προφανή λόγο, από τα αρπαχτικά του Χρηματιστηρίου και τους εμπόρους των τιμολογίων. Θα την πληρώσει και με νέα ακρίβεια στα αγαθά πρώτης ανάγκης που είναι βέβαιο ότι θα «ξαναπετάξουν στον ουρανό» με αφορμή τις νέες, μεγάλες αυξήσεις του ρεύματος. Όμως θα την πληρώσει και με μεγάλες αυξήσεις που έρχονται στις «ρυθμιζόμενες χρεώσεις», χαράτσια στον λογαριασμό ρεύματος που παρότι αναγράφονται στους λογαριασμούς μας, πολλοί αγνοούν την επιβάρυνση που προσθέτουν αλλά ακόμα και την ύπαρξή τους. Εδώ η Κυβέρνηση μελετά την αύξηση κατά 30% του ΕΤΜΕΑΡ που «τροφοδοτεί» τον ΕΛΑΠΕ (Ειδικός Λογαριασμός ΑΠΕ) μέσα από τον οποίο χρηματοδοτείτε το ρεύμα που παράγουν οι κρατικοδίαιτοι «επενδυτές» των ΑΠΕ. Πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι ήδη στις «ρυθμιζόμενες χρεώσεις» έχουν αυξηθεί τρεις φορές και τα «Τέλη Δικτύου» των ΑΔΜΗΕ- ΔΕΔΔΗΕ. Σχεδόν έναν ακόμα λογαριασμό ρεύματος πληρώνουν οι Λαϊκοί καταναλωτές μέσα από τα χαράτσια των «ρυθμιζόμενων χρεώσεων»!
Τρίτον: θα την πληρώσουν και πολύ ακριβά μάλιστα οι λεγόμενοι «μικροί επενδυτές» ΑΠΕ, οι «Ενεργειακές κοινότητες» και οι παραγωγοί ρεύματος ΑΠΕ για αυτοκατανάλωση αφού οι «μεγάλοι παραγωγοί», με τις πλάτες της Κυβέρνησης, αποφάσισαν να τελειώνουν με τις αυταπάτες του «Λαϊκού καπιταλισμού» στην ενέργεια. Ο Κωστής Χατζηδάκης γνωστός προστάτης των μεγάλων συμφερόντων και διεκπεραιωτής όλων των αντιλαϊκών μέτρων το είχε πει ακόμα όταν ήταν στο ΥΠΕΝ: «Τα έργα ΑΠΕ είναι μόνο για μεγάλους παίκτες»!!!
Επειδή το ζήτημα αυτό, της αλλαγής πολιτικής για τους μικρούς, είναι μεγάλο αλλά έχει και πολλές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις θα αναλυθεί στο 3ο και τελευταίο μέρος αυτού του άρθρου.
Κοζάνη25/6/2024
Στέφανος Πράσσος*
Πρώην Περιφερειακός Σύμβουλος, Επικεφαλής της «Αριστερής Συμπόρευσης για την Ανατροπή στη Δυτική Μακεδονία»
