Ο πρωθυπουργός έκανε ιδιαίτερη μνεία στο σημερινό Υπουργικό Συμβούλιο στο τελικό σχέδιο αναπτυξιακής μετάβασης των περιοχών της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης.
“Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης παρουσίασε το τελικό σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης. Το αντικείμενο του masterplan της απολιγνιτοποίησης είναι η κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου οδικού χάρτη για την Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, σε συνέχεια της απόφασης της Κυβέρνησης για παύση της λειτουργίας όλων των εν λειτουργία λιγνιτικών μονάδων έως το 2023 (και της Πτολεμαΐδας V ως λιγνιτικής μονάδας έως το 2028), στο πλαίσιο των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου και τη μετάβαση σε μια οικονομία κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.
Το Σχέδιο εδράζεται σε πέντε πυλώνες ανάπτυξης: Καθαρή ενέργεια. Βιομηχανία, Βιοτεχνία και Εμπόριο. Έξυπνη αγροτική παραγωγή. Βιώσιμος τουρισμός. Τεχνολογία και εκπαίδευση.
Προτεραιότητα του Σχεδίου είναι η προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων στις λιγνιτικές περιοχές και η δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας, που θα υπερκαλύψουν αυτές που θα χαθούν λόγω της απολιγνιτοποίησης. Το Σχέδιο θέτει τα θεμέλια για τη δημιουργία ενός παραγωγικού μοντέλου που δεν θα εξαρτάται μόνο από την ενέργεια, αλλά και από τη βιομηχανία, τη βιοτεχνία, τον εναλλακτικό τουρισμό και την βιολογική γεωργία Βασικό εργαλείο για την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων αυτών είναι η χρηματοδότηση ύψους 5 δισ. ευρώ από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους, που θα διοχετευθεί στις λιγνιτικές περιοχές έως το 2027.
Στόχος του masterplan είναι η μετάβαση της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης που επί δεκαετίες είχαν υπέρμετρη εξάρτηση από την λιγνιτική δραστηριότητα της Δ.Ε.Η. (και τις συναφείς δραστηριότητες) σε ένα βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο, με ανάπτυξη άλλων δραστηριοτήτων με πράσινο και καινοτόμο πρόσημο και ενίσχυση της απασχόλησης. Σημειώνεται ότι η κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων το 2013 κατέστησε την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη έντονα ζημιογόνα, ενώ η αύξηση των τιμών των δικαιωμάτων ρύπων το 2018, από 5 ευρώ/τόνο στα 30ευρώ/τόνο εκτίναξε το κόστος παραγωγής στα 90 ευρώ/Mεγαβατώρα από 50 ευρώ/Mεγαβατώρα. Η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με τη μείωση των τιμών φυσικού αερίου και της ζήτησης ενέργειας λόγω της οικονομικής κρίσης, συρρίκνωσε την παραγωγή, με πρώτες συνέπειες την αύξηση της ανεργίας και την αδυναμία αδιάλειπτης τροφοδοσίας των τηλεθερμάνσεων”.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης παρουσίασε πρόταση για τροποποίηση της Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου ως προς τη συγκρότηση της Κυβερνητικής Επιτροπής για τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και του Δήμου Μεγαλόπολης στη μεταλιγνιτική εποχή
Η τροποποίηση αφορά τα παρακάτω σημεία:
1. Προσθήκη των Περιφερειών Κρήτης, Βορείου Αιγαίου και Νοτίου Αιγαίου στο αντικείμενο της Επιτροπής, εξαιτίας της ευαισθησίας των νησιών του Αιγαίου και της Κρήτης στην κλιματική αλλαγή και της ανάγκης ενίσχυσής τους για την ενεργειακή μετάβαση, καθώς διαμορφώνεται το κανονιστικό πλαίσιο για την περίοδο 2021-2027 και η λειτουργία του νέου Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης. Για το ίδιο λόγο, προτείνεται προσθήκη του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής ως μέλους της Κυβερνητικής Επιτροπής.
2. Προσθήκη των «Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης (Ε.Σ.Δ.Ι.Μ.)» ως ειδικότερων σχεδίων του Σ.Δ.Α.Μ. για τις αντίστοιχες περιοχές α) της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, β) του Δήμου Μεγαλόπολης και γ) των Νήσων Αιγαίου και Κρήτης.
3. Προσθήκη του Γενικού Γραμματέα Νησιωτικής Πολιτικής και του Γενικού Γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ως μελών της Συντονιστικής Επιτροπής, που έχει ως σκοπό την κατάρτιση και υλοποίηση του Σ.Δ.Α.Μ. και των Ε.Σ.Δ.Ι.Μ. (εκτελεστικό σκέλος της Κυβερνητικής Επιτροπής) και
4. Προσθήκη στο αντικείμενο και τις αρμοδιότητες της ανωτέρω Συντονιστικής Επιτροπής της κατάρτισης και υλοποίησης του «Επιχειρησιακού Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης», των άλλων Επιχειρησιακών Σχεδίων και των πηγών χρηματοδότησης για την υλοποίηση του Σ.Δ.Α.Μ.
