Μέσα σε μια σχεδόν κατάμεστη αίθουσα, έγινε την Τετάρτη το απόγευμα η παρουσίαση του βιβλίου της Βεατρίκης Σαΐας – Μαγρίζου «Το βραχιόλι της φωτιάς», στο αμφιθέατρο της Κοβενταρείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης.
Στο βιβλίο εξιστορείται το οδοιπορικό μιας εβραϊκής οικογένειας της Θεσσαλονίκης, από το 1917 όποτε ξέσπασε η μεγάλη πυρκαγιά στην πόλη έως και τις αρχές της δεκαετίας του ’70. Το αφηγηματικό υλικό αποτελεί πραγματική ιστορία καθώς πρόκειται για τα βιώματα του πατέρα της συγγραφέα, ο οποίος ήταν όμηρος στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Άουσβιτς και της τα αφηγήθηκε λίγο πριν τον θάνατο του. Αναφέρεται στη μαρτυρική ιστορία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι και τον αφανισμό τους από τα στρατεύματα των Ναζί.
Το βιβλίο έχει γίνει και ομώνυμη σειρά στην ΕΡΤ1 με πολύ μεγάλη επιτυχία ενώ όπως αποκάλυψε η συγγραφέας του βιβλίου, η σειρά και το βιβλίο θα ταξιδέψουν και στο εξωτερικό με πρώτο σταθμό τη Γαλλία.
«Είμαι πολύ συγκινημένη γιατί η ιστορία του πατέρα μου θα φτάσει και θα μπει στις καρδιές των ανθρώπων, αν και έχει μπει ήδη και έμαθε ο κόσμος το τι συνέβη τότε καθώς για πολλά χρόνια είχε μπει κάτω από το χαλί το θέμα του Ολοκαυτώματος και ειδικότερα των Εβραίων Ελλήνων, γιατί δεν το γνώριζαν, αυτό μου λένε περισσότεροι που διαβάζουν το βιβλίο ή βλέπουν τη σειρά. το μόνο «θέμα» του πατέρα μου ήταν ότι ήταν Εβραίος. Ευτυχώς επέζησε παρόλο που ήταν στα πειραματόζωα. Του έκανα εγχείρηση σκωληκοειδίτιδας χωρίς νάρκωση όταν ήταν 16 ετών παιδί για να δούνε τις αντοχές των ανθρώπων. Με όλο αυτό το βάρος της μνήμης γύρισε στην Ελλάδα και για πολλά χρόνια δε μιλούσε. Κάποια στιγμή πολλά χρόνια μετά, όταν είχα εκδώσει το πρώτο μου βιβλίο και θεώρησε ότι μπορώ να τα γράψω, με φώναξε στη Θεσσαλονίκη και μου τα είπε όλα, ενώ λίγο μετά πέθανε. Το θεώρησα χρέος μου να τα μεταφέρω σε βιβλίο και το έκανα» σημείωσε η συγγραφέας.
Συνέχισε λέγοντας πως είναι πολύ χαρούμενη καθώς το θέμα αυτό το πλησιάζουν και νέα παιδιά καθώς το θέμα του Ολοκαυτώματος αναφέρεται μόνο σε μια παράγραφο στο βιβλίο της Γ’ Λυκείου. «Τα παιδιά δεν ξέρουν και είναι πολύ σημαντικό να μάθουν την ιστορία, να διατηρήσουν τη μνήμη και να μάθουν ότι οι Εβραίοι της Ελλάδας ήταν Έλληνες μέχρι το κόκκαλο που πολέμησαν για την πατρίδα τους και αυτή τους ξέχασε» αναφέρει χαρακτηριστικά. Όσο αναφορά την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου της, δήλωσε εξαιρετικά ευχαριστημένη και ικανοποιημένη.
Η Αγνή Παπακώστα, φιλόλογος, σύμβουλος εκπαίδευσης φιλολόγων νομού Κοζάνης και διδάκτωρ φιλολογίας – ομιλήτρια στην εκδήλωση, ανέφερε πως στο βιβλίο καταγράφεται η θηριωδία του Άουσβιτς με πολύ τραγικό τρόπο και πως υπάρχει έντονο το βιωματικό στοιχείο. Η δική της εισήγηση είχε να κάνει με την εξέταση της έννοιας του «άλλου». Το πως δηλαδή παρουσιάζεται το διαφορετικό και πως μπορούν και συνυπάρχουν μέσα στο βιβλίο οι Εβραίοι με τους τσιγγάνους και πως αυτός ο «άλλος» αποκτά εχθρική διάσταση όταν πρόκειται για τον Γερμανό κατακτητή σκοτώνει ανθρώπους σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης. «Και ο μύθος αλλά και η αφηγηματική τεχνική υπηρετούν αυτή τη σύζευξη του διαφορετικού και είναι ένα ιδιαίτερα γοητευτικό στοιχείο σε όλο το βιβλίο» τόνισε.
Η δεύτερη ομιλήτρια Θεοδώρα Γκουρτζιούμη – Φιλόλογος του 1ου Γ.Ε.Λ. Κοζάνης και υποψήφια Διδάκτωρ Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, στην εισήγηση της στάθηκε στο ιστορικό φόντο του βιβλίου και στα γεγονότα που σημάδεψαν την Εβραϊκή παρουσία στη Θεσσαλονίκη. «Η λογοτεχνία κάνει την ιστορική γνώση προσφορότερη στο κοινό» σημείωσε κλείνοντας.
Η περίληψη του βιβλίου
Το δραματικό οδοιπορικό μιας εβραϊκής οικογένειας στις ζοφερές στιγμές του εικοστού αιώνα. Το χρονικό μιας κοινωνίας που συντρίβεται και αναφύεται μέσα από τα ερείπια της. Η θυελλώδης ιστορία του μικρού Ιωσήφ, όπως την καταγράφει ένα νυχτερινό παραμύθι: Θεσσαλονίκη, 1917. Οι φλόγες ζώνουν την εβραϊκή συνοικία. Η Μπενούτα με τα παιδιά της βρίσκονται στο σπίτι. Ένας Τσιγγάνος, ο Αγγελής, τους διασώζει την τελευταία στιγμή. Τους μεταφέρει στον καταυλισμό του, μακριά απ’τον όλεθρο. Μεγάλο μέρος της πόλης καταστρέφεται. Ένα πολύτιμο κόσμημα σώζεται. Ένα κειμήλιο που συνδέει ανθρώπους και γεγονότα. Εβραίους και Τσιγγάνους. Δύο λαούς με διαφορετική κοσμοαντίληψη αλλά με πεπρωμένο κοινό. Πόλεμος, ναζιστική θηριωδία, Άουσβιτς. Οι σκληρές σελίδες του Ολοκαυτώματος. Η οδύσσεια ενός βραχιολιού.
Θένια Βασιλειάδου
