Δεσμευτικοί στόχοι για ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση
Στην Ολομέλεια του Σεπτεμβρίου στο Στρασβούργο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο άναψε το «πράσινο φως» για ένα φιλόδοξο πλαίσιο κανονισμών που αφορά ολόκληρο τον κύκλο ζωής των αυτοκινήτων, από τον σχεδιασμό τους έως την τελική επεξεργασία όταν φτάνουν στο τέλος χρήσης τους. Με 431 ψήφους υπέρ, 145 κατά και 76 αποχές, οι ευρωβουλευτές στήριξαν ένα πακέτο μέτρων που στοχεύει στην επιτάχυνση της μετάβασης της αυτοκινητοβιομηχανίας προς την κυκλική οικονομία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, στους δρόμους της ΕΕ κυκλοφορούν 285,6 εκατομμύρια μηχανοκίνητα οχήματα και περίπου 6,5 εκατομμύρια φτάνουν κάθε χρόνο στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Τα νέα μέτρα επιδιώκουν να περιορίσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της παραγωγής και της απόσυρσης οχημάτων, ενισχύοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα της βιομηχανίας ανακύκλωσης στην Ευρώπη.
Ανακυκλωμένα υλικά και βελτιωμένος σχεδιασμός
Στο επίκεντρο του κανονισμού βρίσκεται η υποχρέωση οι κατασκευαστές να σχεδιάζουν τα οχήματα έτσι ώστε να διευκολύνεται η αποσυναρμολόγηση και η επαναχρησιμοποίηση εξαρτημάτων. Εντός έξι ετών από την έναρξη ισχύος των κανόνων, το πλαστικό σε κάθε νέο τύπο οχήματος θα πρέπει να περιέχει τουλάχιστον 20% ανακυκλωμένο υλικό, με τον στόχο να αυξηθεί στο 25% μέσα σε μια δεκαετία, εφόσον υπάρχουν επαρκείς ποσότητες στην αγορά σε λογικό κόστος.
Παράλληλα, οι ευρωβουλευτές ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θεσπίσει αντίστοιχους στόχους για τον ανακυκλωμένο χάλυβα και αλουμίνιο, προκειμένου να μειωθεί περαιτέρω το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του κλάδου.
Ευθύνη παραγωγού και περιορισμός εξαγωγών
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται και στη διαχείριση των οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Τρία χρόνια μετά την έναρξη ισχύος των νέων κανόνων, οι κατασκευαστές θα πρέπει να καλύπτουν το κόστος συλλογής και επεξεργασίας των οχημάτων που αποσύρονται, στο πλαίσιο της διευρυμένης ευθύνης παραγωγού. Προβλέπεται επίσης καλύτερη διάκριση ανάμεσα σε μεταχειρισμένα οχήματα και όσα θεωρούνται απόβλητα, με απαγόρευση εξαγωγής για τη δεύτερη κατηγορία ώστε να αποφεύγεται η παράνομη διάθεση εκτός ΕΕ.
«Ρεαλιστικοί στόχοι»
Οι εισηγητές Jens Gieseke (ΕΛΚ, Γερμανία) και Paulius Saudargas (ΕΛΚ, Λιθουανία) τόνισαν ότι το νέο πλαίσιο συνδυάζει περιβαλλοντικές φιλοδοξίες με την ανάγκη για ισορροπία. «Το Κοινοβούλιο στηρίζει την κυκλική οικονομία στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Προωθούμε την ασφάλεια των πόρων, προστατεύουμε το περιβάλλον και διασφαλίζουμε τη βιωσιμότητα. Για να αποφευχθεί η υπερβολική επιβάρυνση του κλάδου, εξασφαλίσαμε ρεαλιστικούς στόχους, λιγότερη γραφειοκρατία και θεμιτό ανταγωνισμό», ανέφεραν.
Καθώς το Συμβούλιο έχει ήδη εγκρίνει τη θέση του από το καλοκαίρι, οι τριμερείς διαπραγματεύσεις (τρίλογος) αναμένεται να ξεκινήσουν άμεσα, με στόχο να οριστικοποιηθεί ο νέος κανονισμός μέσα στους επόμενους μήνες.
