Η Ελλάδα έχει υψηλότερο δείκτη από τον μέσο όρο της ΕΕ
Το 2024, οι θάνατοι από τροχαία ατυχήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσίασαν μείωση της τάξης του 3% σε σχέση με το 2023, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία που δημοσιεύει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ωστόσο, παρά τη μείωση αυτή, η πρόοδος παραμένει αργή και τα περισσότερα κράτη-μέλη δεν βρίσκονται σε τροχιά για την επίτευξη του στόχου της ΕΕ: τη μείωση των θανάτων από τροχαία κατά 50% έως το 2030.
Στην Ελλάδα, οι θάνατοι από τροχαία αυξήθηκαν κατά 4% το 2024 σε σχέση με το 2023, φτάνοντας τους 64 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους. Παρόλο που η χώρα έχει σημειώσει συνολική μείωση 3% σε σχέση με το 2019, η πρόσφατη αύξηση δείχνει ότι η κατάσταση παραμένει ανησυχητική δηλαδή βραχυπρόθεσμα η κατάσταση επιδεινώθηκε, αλλά μακροπρόθεσμα η οδική ασφάλεια έχει βελτιωθεί.
Σε σύγκριση με την ΕΕ η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει υψηλότερο δείκτη από τον μέσο όρο της ΕΕ (64 έναντι 44), πράγμα που δείχνει ότι η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρότερα προβλήματα οδικής ασφάλειας από πολλές άλλες χώρες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της EUCARE και εθνικών πηγών (τα πληθυσμιακά δεδομένα προέρχονται από την Eurostat), το 52% των θανάτων καταγράφεται σε επαρχιακούς δρόμους. Το 77% των θυμάτων είναι άνδρες ενώ πεζοί, ποδηλάτες και μοτοσυκλετιστές αποτελούν σχεδόν το 70% των θανάτων στις πόλεις.
Η έκθεση δείχνει πως οι περισσότερες χώρες της ΕΕ κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά υπάρχουν ανησυχητικές εξαιρέσεις όπως η Ισλανδία και η Εσθονία. Χώρες που πέτυχαν σημαντικές μειώσεις πρέπει να γίνουν παράδειγμα για τις υπόλοιπες. Η Ελλάδα παρουσιάζει αυξομειώσεις, κάτι που δείχνει ότι η βελτίωση της οδικής ασφάλειας δεν είναι σταθερή.
Ανισόρροπη πρόοδος μεταξύ των κρατών-μελών
Η βελτίωση της οδικής ασφάλειας δεν είναι ομοιόμορφη σε όλα τα κράτη-μέλη. Αν και χώρες όπως η Βουλγαρία, η Δανία, η Λιθουανία, η Πολωνία και η Σλοβενία σημειώνουν ισχυρή πρόοδο, άλλες, όπως η Ιρλανδία και η Εσθονία, παρουσιάζουν αύξηση στους θανάτους από τροχαία.
Η Σουηδία και η Δανία παραμένουν οι ασφαλέστερες χώρες, με 20 και 24 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους αντίστοιχα. Αντίθετα, η Ρουμανία (77 θάνατοι ανά εκατομμύριο) και η Βουλγαρία (74 θάνατοι ανά εκατομμύριο) έχουν ακόμη από τα υψηλότερα ποσοστά, αν και σημειώνουν σημαντική πρόοδο.
Σύμφωνα με τον πίνακα 1, η γενική τάση στην ΕΕ είναι πως ο συνολικός αριθμός θανάτων ανά εκατομμύριο μειώθηκε κατά 3% από το 2023 στο 2024 και κατά 13% σε σύγκριση με το 2019. Αυτό δείχνει μια σταθερή μακροπρόθεσμη βελτίωση στην οδική ασφάλεια.
Οι χώρες μεγαλύτερη μείωση είναι το Λουξεμβούργο (-31%), η Λιθουανία (-24%), και η Λετονία (-22%) που παρουσίασαν σημαντική μείωση των θανάτων από το 2023 στο 2024. Η Πολωνία (-35%), Λιθουανία (-35%), Βέλγιο (-32%) έχουν τις μεγαλύτερες μειώσεις από το 2019.
Όσον αφορά στις χώρες με τη μεγαλύτερη αύξηση στην πρώτη θέση βρίσκεται η Ισλανδία (+63% από 2023, +117% από 2019) και ακολουθούν η Εσθονία (+17%) και Κύπρος (+21%) που είχαν σημαντική αύξηση σε σχέση με το 2023. Ελβετία (+6%) και Ουγγαρία (+5%) είναι επίσης σε αρνητική πορεία.
Σταθερότητα, μεταξύ 2023 και 2024, παρουσιάζουν η Ιταλία (0%), Πολωνία (0%) και Γαλλία (+1%).
Μέτρα και Πολιτικές της ΕΕ
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει μέτρα όπως η αλλαγές και πιο συχνές ανανεώσεις για τις άδειες οδήγησης, βελτιώσεις στην επιβολή των κανόνων οδικής κυκλοφορίας μεταξύ των χωρών και εισηγήσεις για νέα νομοθεσία για τον τεχνικό έλεγχο των οχημάτων με σκοπό τον περιορισμό των ανασφαλών οχημάτων στους ευρωπαϊκούς δρόμους.
Ο Στόχος «Vision Zero»
Η ΕΕ έχει δεσμευτεί στον στόχο «Vision Zero», που στοχεύει σε μηδενικούς θανάτους από τροχαία έως το 2050. Παρά τη μικρή πρόοδο, ο δρόμος προς την επίτευξη αυτού του στόχου παραμένει δύσκολος.
«Η μείωση των θανάτων κατά 3% είναι ένα θετικό βήμα, αλλά δεν αρκεί. Πρέπει να επιταχύνουμε τις προσπάθειες για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, ειδικά για τις ευάλωτες ομάδες και τις περιοχές υψηλού κινδύνου. Κάθε ζωή που χάνεται είναι μία ζωή παραπάνω», δήλωσε ο Επίτροπος για τις Βιώσιμες Μεταφορές και τον Τουρισμό Απόστολος Τζιτζικώστας.
Σωκράτης Μουτίδης – www.xronos-kozanis.gr
