Την ιστορία των Gastarbeiter αναζητούν ερευνήτριες από της Γερμανία, προκειμένου να συνθέσουν την εικόνα της μετανάστευσης των Ελλήνων της Γερμανίας. Από το Σάββατο 19 Αυγούστου έως και σήμερα μια ομάδα φοιτητών με επικεφαλής τις καθηγήτριες Nicole Immig και Μαρία Οικονόμου έχουν στήσει έκθεση στην κεντρική πλατεία της Κοζάνης, με στόχο να ενημερώσουν τον κόσμο για το έργο τους, αλλά και να ακούσουν και να καταγράψουν ιστορίες Ελλήνων μεταναστών κυρίως της πρώτης γενιάς στη Γερμανία. Πρόκειται για ένα ελληνογερμανικό πρόγραμμα ερευνητικού χαρακτήρα με θέμα τη μετανάστευση.«Ενδιαφερόμαστε περισσότερο για την πρώτη γενιά που έχει φύγει, δηλαδή τους ανθρώπους που είναι τώρα στα γεράματα και φοβόμαστε πολύ πως οι αναμνήσεις τους και οι εμπειρίες που έχουν ζήσει στη Γερμανία, αλλά και του επαναπατρισμού τους θα χαθούν», τόνισε η Nicole Immig καθηγήτρια – ιστορικός στο Justus Liebig University στο Giessen της Γερμανίας.
Η Κοζάνη είναι ο πρώτος τους σταθμός, ενώ στη συνέχεια θέλουν να επισκεφθούν και άλλες περιοχές της χώρας κυρίως της Βόρειας Ελλάδας και νησιά όπου το μεταναστευτικό κύμα ήταν μεγαλύτερο. «Μας έχει φοβίσει λίγο το ότι ο κόσμος φεύγει πλέον και από την Κοζάνη. Η Κοζάνη είναι ειδική περίπτωση. Ακούσαμε πως έχουν φύγει πάρα πολλά άτομα από τα χωριά». Επόμενος σταθμός θα είναι η Θάσος την επόμενη εβδομάδα και το Νοέμβριο η Θεσσαλονίκη.
Οι ερευνήτριες ακούν και καταγράφουν τις ιστορίες των ανθρώπων και συλλέγουν φωτογραφικό υλικό, αλλά και προσωπικά αντικείμενα από όσους θέλουν να μοιραστούν την εμπειρία τους με τον υπόλοιπο κόσμο. Σύμφωνα με την κα. Immig, από το προηγούμενο Σάββατο που άρχισε η έκθεση υπάρχει μεγάλη ανταπόκριση και ο κόσμος ενδιαφέρεται να μάθει, αλλά και να μοιραστεί την ιστορία του, έχοντας κάνει ήδη αρκετές ηχογραφήσεις. «Ηχογραφούμε τις αναμνήσεις τους, μας ενδιαφέρει η οικογενειακή όψη της μετανάστευσης ή πως το έζησε το χωριό, όπως και το τι έγινε όταν γύρισαν από τη Γερμανία και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή» τόνισε η ίδια και συνέχισε λέγοντας πως η πλειοψηφία του κόσμου που τους έχει πλησιάσει και μιλήσει είναι άνθρωποι που μένουν σε χωριά της Κοζάνης.
Η κ. Immig συνέχισε λέγοντας πως η ελληνική μετανάστευση δεν έχει ερευνηθεί τόσο πολύ και τόσο συστηματικά όσο άλλες, όπως είναι η ιστορία της μετανάστευσης των Ιταλών και των Τούρκων στη Γερμανία.
Η συγκεκριμένη έκθεση είναι ουσιαστικά η εργασία φοιτητών, αποτέλεσμα ενός σεμιναρίου στο Giessen. Το ερευνητικό πρόγραμμα γίνεται σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και θα κρατήσει τουλάχιστον μια πενταετία. Το αποτέλεσμα της έρευνας θα αρχειοθετηθεί και πιθανότατα θα εκδοθεί.
Η Άρτεμις Τζουβαλέκη, φοιτήτρια και υποψήφια διδάκτωρ στο τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ανέφερε πως συλλέγουν ιστορίες μετανάστευσης από τη δεκαετία του ’60 έως και τη δεκαετία του ’80 από τους λεγόμενους «Gastarbeiter» δηλαδή τους «φιλοξενούμενους εργάτες». Η ίδια σημείωσε πως αυτή είναι μια πολύ ωραία εμπειρία και τη βλέπει σαν πρακτική άσκηση που τη βοηθάει να έρθει σε επαφή με την κοινωνία, με πολύ κόσμο, να πάρει συνεντεύξεις και να δει κάτι άλλο πέρα από τις σπουδές της και τη θεωρία. «Με έχει βοηθήσει πολύ ως φοιτήτρια, χαίρομαι πάρα πολύ που είμαι μέρος αυτού του προγράμματος και εύχομαι να συνεχιστεί».
Μιλώντας για την εμπειρία της η υποψήφια διδάκτωρ ανέφερε πως στην αρχή μέχρι να τους γνωρίσει ο κόσμος υπήρχε μια απορία και μια αμηχανία για το τι συμβαίνει στην κεντρική πλατεία, αλλά σιγά σιγά ο κόσμος και η ομάδα της, αισθάνθηκαν πιο άνετα και άκουσαν πολύ όμορφες και ξεχωριστές ιστορίες. «Τις περισσότερες φορές ο κόσμος που καθόταν και κοιτούσε πολύ ώρα τα πάνελ, ήταν και αυτοί που είχαν να μοιραστούν κάτι μαζί μας, ήταν ίσως οι ίδιοι Gastarbeiter που είχαν γυρίσει ξανά στην Ελλάδα, είχαν συγγενείς εκεί και ήταν περιπτώσεις από άτομα που είχαν φύγει οι γονείς τους στο εξωτερικό και οι ίδιοι έμειναν πίσω και μεγάλωσαν με τους παππούδες τους. Ακούσαμε πολλές ιστορίες τις οποίες δεν είχαμε ακούσει ξανά στο παρελθόν».
Τέλος, ανέφερε πως της έχουν κάνει εντύπωση οι διαφορετικές οπτικές των ανθρώπων στις ιστορίες τους καθώς κάποιοι έχουν πει πολύ θετικά πράγματα, ενώ κάποιοι άνθρωποι όχι και τόσο διότι κάποιοι μετάνιωσαν που έφυγαν και κάποιοι άλλοι μετάνιωσαν που γύρισαν. «Η κάθε ιστορία κρύβει κάτι διαφορετικό και η κάθε οικογένεια το έζησε διαφορετικά».
«Αν έχετε να μοιραστείτε μια ιστορία μαζί μας, θα χαρούμε πολύ να ακούσουμε τι έχετε να μας πείτε, να μας δείξετε κάποια αντικείμενα ή κάποια ενθύμια από αυτή την εποχή και να δούμε τι έχουμε να μοιραστούμε μέσα από αυτή την εμπειρία» τόνισε η ίδια, κλείνοντας.
Θένια Βασιλειάδου– www.xronos-kozanis.gr
