Του Γεώργιου Μ. Μπόντα*
Η Σιάτιστα είναι ένας υποδειγματικός τόπος για τον Ελληνισμό, ένας τόπος που συνδυάζει την παραγωγικότητα και την πνευματικότητα με τρόπο θαυμαστό.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα των κατοίκων της Σιάτιστας, είναι η προσήλωση στα έθιμα της, τα οποία παραμένουν αμετάβλητα και συνεχίζονται με την ίδια χαρούμενη διάθεση, πατροπαράδοτη ευγένεια, λεβεντιά και αρχοντιά.
Το Δεκαπενταύγουστο οι Σιατιστινοί δίνουν εξαιρετική σημασία στο έθιμο των καβαλάρηδων, με κέντρο το Μοναστήρι της Παναγίας Μικροκάστρου, που κτίστηκε το 1603 στα μέσα του 18 αιώνα ανακαινίστηκε ή ξαναχτίστηκε στην ίδια θέση και αγιογραφήθηκε το 1797.
Οι καβαλάρηδες για την Σιάτιστα αποτελούν σταθμό στην πολιτιστική ιστορία της πόλης μας, ένα γεγονός που μόνο εδώ συμβαίνει και η διατήρηση του οφείλεται στα αγνά αισθήματα του κάθε Σιατιστινού που συνέβαλε αποφασιστικά εδώ και πολλά χρόνια στη διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ταυτότητας.
Το θέαμα των καβαλάρηδων της Σιάτιστας είναι μεγαλόπρεπο και συναρπαστικό, είναι μια από τις πιο ξέχωρες κορυφαίες εκδηλώσεις που έγινε θεσμός από τους πλέον δημοφιλείς, για τους κατοίκους της Σιάτιστας και της περιοχή της.
Οι καβαλάρηδες είναι συνδεδεμένοι με την ιστορία και συνταυτισμένοι με την θρησκεία. Είναι ένα κομμάτι της ζωής μας παρελθόν και παρόν, οι ρίζες βαθιές στο χρόνο και στην ιστορία της Σιάτιστας.
Το έθιμο των καβαλάρηδων, κατάλοιπο από την εποχή της Τουρκοκρατίας διατηρείται αναλλοίωτο από την φθορά του χρόνου και συνεχίζεται κάθε χρόνο με τον ίδιο ζήλο, το ίδιο κέφι και την ίδια πίστη στην παράδοση. Μένει ως τα σήμερα δείγμα του γνήσιου αισθήματος και της βουνίσιας λεβεντιάς του Σιατιστινού λαού και αναπόσπαστο κομμάτι της αστείρευτης παράδοσης και ιστορικής πορείας του.
Σε πολύ λίγους τόπους της Ελλάδας τα ήθη και τα έθιμα διατηρούνται με τόση ζωντάνια και συμμετοχικότητα όσο στη Σιάτιστα.
Πρόκειται για εκδηλώσεις που στοχεύουν στη διατήρηση των ηθών, εθίμων και των άξων του λαού μας.
Η Σιάτιστα είναι αστείρευτη πηγή πολιτισμού και παράδοσης. Στη Σιάτιστα η παράδοση και ο πολιτισμός παραμένουν ακόμα ζωντανά.
Ο Γεώργιος Μ. Μπόντας είναι τέως Δ/ντής της Μανούσειας Δημόσιας Βιβλιοθήκης Σιάτιστας – Λαογράφος
