Ο κυκλικός κόμβος Βατερού αποτελεί φυσικό αντικείμενο του έργου «Βελτίωση κόμβων Γρεβενών, Καστοριάς, Φλώρινας και Κοζάνης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας», προϋπολογισμού 3.500.000,00€ (με το Φ.Π.Α.) το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0».
Πριν την ένταξη του έργου στο Ταμείο Ανάκαμψης από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών υποβλήθηκε σειρά δικαιολογητικών καθώς και οι μελέτες των έξι κόμβων στην Ειδική Υπηρεσία του Προγράμματος «Ελλάδα 2.0». Μετά την αξιολόγηση της πρότασης το έργο εντάχθηκε στο πρόγραμμα σύμφωνα με την 84454/12-12-2022 απόφαση του Υπουργείου Εσωτερικών.
Η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών εφαρμόζει την εγκεκριμένη μελέτη του έργου ενώ για την εξυπηρέτηση των αναγκών όλων των εμπλεκόμενων προέβη, κατά τη φάση υλοποίησης σε προσαρμογές πάντα σε συνεργασία με τον μελετητή.
Γνώμονας της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών είναι η βελτίωση των συνθηκών οδικής ασφάλειας των χρηστών των Εθνικών Οδών. Για το λόγο αυτό υλοποιεί και το υπόψη έργο.
Στο κείμενο που ακολουθεί παρατίθενται οι επιστημονικές απόψεις σε συνεργασία με τον μελετητή του κυκλικού κόμβου Βατερού κύριο Ηλιού Νικόλαο Πολιτικό Μηχανικό Δρ. Συγκοινωνιολόγο, καθηγητής στο τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ανεξάρτητος ελεγκτής οδικής ασφάλειας.
Για να καταστεί σαφής η μεθοδολογία σχεδιασμού και οι παράμετροι που λήφθηκαν υπόψη ώστε να κατασκευαστεί ένας κυκλικός κόμβος με έμφαση κυρίως στο επίπεδο της Οδικής Ασφάλειας αλλά και στην παρεχόμενη κυκλοφοριακή ικανότητα και το επίπεδο εξυπηρέτησης του.
ΠΡΟΫΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ
Ο κόμβος εισόδου στο Βατερό ήταν πάντοτε διαμορφωμένος ως τρισκελής κόμβος μορφής Τ και όχι ως διασταύρωση. Αυτό ήταν πολύ ορθό δεδομένου ότι η δημοτική οδός πλευρικά του γηπέδου συνέβαλε με σημαντική εκκεντρότητα στον κόμβο και ήταν αδύνατο να σχεδιαστεί διασταύρωση η οποία θα παρείχε ασφάλεια στους κινούμενους.
Σύμφωνα με τις ισχύουσες προδιαγραφές, απαγορεύεται η ανεξάρτητη ύπαρξη πρόσβασης δημοτικής οδού στον κόμβο. Γι αυτό και η δημοτική οδός δίπλα στο γήπεδο μπορούσε μόνο να έχει κατεύθυνση προς Κοζάνη.
Βάσει του σχεδιασμού του απαγορεύονταν οι κινήσεις που φαίνονται στο παρακάτωαπόσπασμα της διαμόρφωσης του κόμβου.
Ήταν έντονο το φαινόμενο πολλοί οδηγοί να καταπατούν την οριζόντια διαγράμμιση και να κινούνται όπως ήθελαν, παραβιάζοντας κάθε νομιμότητα. Προφανώς το «βόλεμά» τους ήταν σημαντικότερο από τη νομιμότητα, με αποτέλεσμα να έχει υποβαθμιστεί σημαντικά το επίπεδο οδικής ασφάλειας.
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΥΚΛΙΚΟΥ ΚΟΜΒΟΥ
Ο κυκλικός κόμβος διαμορφώθηκε σύμφωνα με τις προδιαγραφές ΟΜΟΕ-Κ3 με χρηματοδότηση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας από το Υπουργείο Εσωτερικών, που αφορούσε κατασκευή «Έργων Οδικής Ασφάλειας». Είναι αυταπόδεικτο ότι ο προτεινόμενος σχεδιασμός θα έπρεπε να παρέχει υψηλότατο επίπεδο οδικής ασφάλειας.
Η Έκκεντρη πρόσβαση της Δημοτικής οδού δεν επέτρεπε τον, σύμφωνα με τις προδιαγραφές, σχεδιασμό κυκλικού κόμβου που θα την περιλάμβανε, γιατί οι προσβάσεις στον κυκλικό κόμβο, αφενός μεν θα πρέπει να απέχουν κάποια απόσταση μεταξύ τους, αφετέρου δε να μη συμβάλουν λοξά στον κύκλο.
Εάν ήταν επιθυμητή η συμβολή της δημοτικής οδού στον κυκλικό κόμβο, θα έπρεπε, για να τηρηθούν οι κανονισμοί, να απαλλοτριωθεί είτε τμήμα του περιβάλλοντος χώρου του γηπέδου είτε τμήμα του απέναντι γωνιακού οικοπέδου. Δυστυχώς το πρόγραμμα χρηματοδότησης του Υπουργείου Εσωτερικών δεν χρηματοδοτούσε απαλλοτριώσεις.
Στον αρχικό σχεδιασμό του κυκλικού κόμβου, τηρήθηκαν οι δεσμεύσεις που υπήρχαν και ουσιαστικά ο τρισκελής ισόπεδος κόμβος μετεξελίχτηκε σε τρισκελή κυκλικό κόμβο, παρέχοντας πολύ υψηλότερο επίπεδο οδικής ασφάλειας. Όσον αφορά την κίνηση από τη δημοτική οδό προς Κοζάνη, προτάθηκε να διευθετηθεί μέσω της κυκλοφοριακής σύνδεσης του πρατηρίου καυσίμων, όπως φαίνεται στο παρακάτω απόσπασμα της μελέτης.
Αρχικός Σχεδιασμός Κυκλικού Κόμβου
Μετά από απαίτηση των κατοίκων οι οποίοι ζητούσαν να δοθεί πρόσβαση της δημοτικής οδού στον κυκλικό κόμβο, ο μόνος τρόπος να γίνει αυτό κατά παρέκκλιση των κανονισμών, ήταν να αποδειχθεί ότι είναι εφικτή και ασφαλής, μόνο μετά από προσομοίωση της κίνησης οχημάτων από τη δημοτική οδό στον κύκλο και το αντίστροφο. Η προσομοίωση έπρεπε να γίνει για βαρέα οχήματα (επικαθήμενο 16,5m μήκους).
Με εντολή της Δ.Τ.Υ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας έγινε αυτή η προσομοίωση και διαπιστώθηκε ότι μπορούν να κινηθούν (είσοδος-έξοδος) τα βαρέα οχήματα και διαπιστώθηκε ο χώρος που απαιτείται γι’ αυτό.
Στο παρακάτω απόσπασμα της μελέτης φαίνεται αυτή η προσομοίωση η οποία νομιμοποιεί την πρόσθετη είσοδο έξοδο, χωρίς να δημιουργεί προβλήματα οδικής ασφάλειας. Στο πλαίσιο αυτής της προσομοίωσης διευθετήθηκε και η κυκλοφοριακή σύνδεση του πρατηρίου καυσίμων.
Προσομοίωση κίνησης βαρέων οχημάτων στον πρόσθετο κλάδο
(Δημοτική Οδός)
Στη συνέχεια υπεβλήθη επικαιροποιημένη μελέτη Οδοποιίας – Σήμανσης – Ασφάλισης απόσπασμα της οποίας φαίνεται στην επόμενη εικόνα. Έγινε επίσης συνεννόηση με τον μελετητή της κυκλοφοριακής σύνδεσης του πρατηρίου καυσίμων ώστε να διευθετηθούν και οι τελευταίες λεπτομέρειες.
Τελικός Σχεδιασμός Κυκλικού Κόμβου
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Ο Κυκλικός Κόμβος σχεδιάστηκε τόσο αρχικά, όσο και στη τελική του μορφή με έμφαση στην ΟΔΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ αποτρέποντας την παραβατική συμπεριφορά πολλών συμπολιτών μας.
Άλλωστε το έργο χρηματοδοτήθηκε αφού πρώτα αξιολογήθηκε και ελέγχθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών αλλά και την Αποκεντρωμένη Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου, ότι συμβάλει σημαντικά στην αναβάθμιση του επιπέδου της Οδικής Ασφάλειας.
Η παρέκκλιση που εφαρμόστηκε τελικά είναι απόλυτα σύννομη, όπως τεκμηριώνεται από τις σχετικές προσομοιώσεις κίνησης βαρέων οχημάτων. Η παρέκκλιση δεν βασίστηκε στην εμπειρική προσέγγιση αλλά στο πνεύμα των κανονισμών και οδηγιών που αφορούν στα συγκοινωνιακά έργα.
Μολαταύτα, θα πρέπει οι πολίτες να δείχνουν μεγαλύτερο σεβασμό για το έργο των Υπηρεσιών και των Μελετητών οι οποίοι έχουν σημαντική εμπειρία (Ελληνική και διεθνή) στο σχεδιασμό των συγκοινωνιακών δικτύων και έργων με ιδιαίτερη έμφαση στην Οδική Ασφάλεια. Η απαξίωσή των ιδίων και του έργου τους με απαράδεκτες εκφράσεις και μάλιστα από γνώστες του αντικειμένου, δείχνει εμπάθεια και δυσκολία αντίληψης στοιχειωδών διαδικασιών σχεδιασμού συγκοινωνιακών έργων και Οδικής Ασφάλειας.
Δεδομένου ότι ακολουθούν και άλλα συναφή έργα στη Δυτική Μακεδονία, οι πολίτες θα πρέπει να συνεχίσουν να εμπιστεύονται τις Τεχνικές Υπηρεσίες για την Τεχνική τους αρτιότητα και τον επαγγελματισμό τους.
Είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία.
Ο Προϊστάμενος Τμήματος Συγκοινωνιακών Έργων, Αθανάσιος Βούρας – Τοπογράφος Μηχανικός με Α’ β
Ο Προϊστάμενος Τμήματος Ωρίμανσης Έργων και Μελετών, Σπυρίδωνας Μπατσιώλας – Ηλεκτρολόγος Μηχανικός με Α’ β
Ο Αναπληρωτής Διευθυντής Τεχνικών Υπηρεσιών, Ηλίας Γιαννόπουλος – Ηλεκτρολόγος Μηχανικός με Α’ β
