Ως την πρώτη μεγάλη θεσμική μεταρρύθμιση του 2021 χαρακτήρισε την αλλαγή στον εκλογικό νόμο για την αυτοδιοίκηση ο πρωθυπουργός στην εισαγωγική του τοποθέτηση στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε πως από τις τοπικές εκλογές του 2023 οι περιφερειάρχες και οι δήμαρχοι θα υπηρετούν και πάλι για πενταετή θητεία προσθέτοντας πως αυτό θα το κάνουν με εξασφαλισμένη πλειοψηφία στα περιφερειακή και δημοτικά συμβούλια.
Έκανε γνωστό πως δήμαρχοι και περιφερειάρχες θα μπορούν να εκλέγονται απο τον πρώτο γύρο αν συγκεντρώσουν ποσοστό 43% και θα εξασφαλίζουν τα 3/5 των εδρών στα συμβούλια.
Επίσης μπαίνει πλαφόν 3% που πρέπει να συγκεντρώσει ένας συνδυασμός για να εκπροσωπηθεί στα περιφερειακή και δημοτικά συμβούλια ενώ μειώνεται ο αριθμός των μελών των συμβουλιών. Ενδεικτικά στο δήμο Αθήνας απο 49 μειώνονται σε 41.
Αναλυτικά οι αλλαγές
-Επανέρχεται η 5ετής θητεία για τους Δημάρχους και Περιφερειάρχες που θα εκλεγούν τον Οκτώβριο του 2023.
-Μειώνεται οριακά ο αριθμός των μελών του Δημοτικού και του Περιφερειακού Συμβουλίου.
-Το όριο εκλογής από τον πρώτο γύρο τίθεται στο 43%, 1% μεγαλύτερο από αυτό που ίσχυσε στις εκλογές του 2006.
-Εξασφαλίζεται κατά κανόνα τουλάχιστον η εκλογή των 3/5 των μελών του Συμβουλίου στον νικητή των εκλογών.
-Τίθεται όριο 3% για τη εκλογή Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβούλου, το οποίο είναι ευθυγραμμισμένο με το ισχύον στις βουλευτικές εκλογές.
-Καταργείται η ξεχωριστή κάλπη για την εκλογή των «κοινοτικών Αρχών» η οποία δημιούργησε έναν de facto τρίτο βαθμό αυτοδιοίκησης παρά τη ρητή πρόβλεψη του Συντάγματος.
-Εναρμονίζεται η πλειοψηφία του Δημάρχου στα Συμβούλια Δημοτικών Κοινοτήτων με πληθυσμό μεγαλύτερο των 500 κατοίκων.
-Σε μικρότερες Δημοτικές Κοινότητες ο εκπρόσωπός τους εκλέγεται από ενιαία λίστα υποψηφίων και εκτός συνδυασμών.
-Τίθεται καταληκτική ημερομηνία η 30η Ιουνίου για την κατάρτιση των συνδυασμών, ώστε να υπάρχει πλήρης έλεγχος των εκλογικών δαπανών και να είναι εγκαίρως γνωστοί στο εκλογικό Σώμα οι υποψήφιοι.
