•Έκκληση για περισσότερη διαφάνεια, ακεραιότητα και λογοδοσία
•Οι μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να αφήνουν περιθώρια για δημοκρατικό διάλογο με την κοινωνία των πολιτών
•Ανησυχία για δραστηριότητες εκπροσώπων συμφερόντων από το Κατάρ, το Μαρόκο, την Κίνα, την Ρωσία και τα ΗΑΕ στις Βρυξέλλες
Σε έκθεση που ενέκρινε την Πέμπτη, το Κοινοβούλιο ζητά να δημιουργηθούν αποτελεσματικά συστήματα παρακολούθησης και εποπτείας για τον εντοπισμό ξένων παρεμβάσεων στις δραστηριότητές του.
Οι απόπειρες παρέμβασης στη δημοκρατία είναι ένα «ευρέως διαδεδομένο φαινόμενο που πρέπει να αντιμετωπιστεί όσο το δυνατόν πιο αποφασιστικά», προειδοποιούν οι ευρωβουλευτές στις συστάσεις τους σχετικά με τη μεταρρύθμιση των κανόνων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη διαφάνεια, την ακεραιότητα, τη λογοδοσία και την καταπολέμηση της διαφθοράς. Τονίζοντας εκ νέου το «έντονο σοκ και την καταδίκη τους σχετικά με τις καταγγελίες για διαφθορά, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση» εναντίον τριών ευρωβουλευτών, ενός πρώην ευρωβουλευτή και ενός κοινοβουλευτικού βοηθού, ζητούν να ληφθούν μέτρα που θα ενισχύσουν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ απέναντι σε εξωτερικές παρεμβάσεις. Επισημαίνουν ότι υπάρχουν «πολλά κενά όσον αφορά τους κανόνες ακεραιότητας και διαφάνειας του Κοινοβουλίου» και ζητούν να εφαρμοστεί στην πράξη το συντομότερο δυνατό η πρόταση 14 σημείων της προέδρου Roberta Metsola για τη μεταρρύθμιση του κανονισμού λειτουργίας του Κοινοβουλίου.
Αυστηρότερη προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος και πιο σαφείς κανόνες όσον αφορά τις συγκρούσεις συμφερόντων
Σε έκθεση που ενέκριναν την Πέμπτη με 441 ψήφους υπέρ, 70 κατά και 71 αποχές, οι ευρωβουλευτές ζητούν να αναθεωρηθεί άμεσα ο κώδικας δεοντολογίας των βουλευτών, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας να επιβάλλονται αποτελεσματικές κυρώσεις. Ο κώδικας θα πρέπει να προστατεύει αποτελεσματικότερα τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, ενώ, σε ό,τι αφορά τους ευρωβουλευτές, το κείμενο ζητά να γίνουν πιο αυστηροί οι κανόνες σχετικά με τις συγκρούσεις συμφερόντων, τις δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων και τη δημοσιοποίηση παράλληλων εισοδημάτων, καθώς και την απαγόρευση της αμειβόμενης εργασίας για οντότητες που καλύπτονται από το Μητρώο Διαφάνειας.
Τέλος, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τονίζει ότι, αν και ο διάλογος ανάμεσα σε εκπροσώπους ομάδων συμφερόντων και υπεύθυνους λήψης αποφάσεων παραμένει «ζωτικό μέρος της ευρωπαϊκής δημοκρατίας», τα αθέμιτα μέσα επηρεασμού, η δωροδοκία και άλλα ποινικά αδικήματα είναι απαράδεκτα.
Οι ξένες παρεμβάσεις πρέπει να επισύρουν συνέπειες
Οι ευρωβουλευτές σημειώνουν ότι χώρες όπως «το Κατάρ, το Μαρόκο, η Κίνα, η Ρωσία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σερβία και η Τουρκία έχουν επενδύσει σημαντικά σε προσπάθειες άσκησης πίεσης στις Βρυξέλλες». Υπογραμμίζουν ότι οι εξωτερικές παρεμβάσεις «δεν πρέπει να παραμένουν χωρίς συνέπειες», ζητώντας να ανασταλούν όλες οι νομοθετικές και μη νομοθετικές προτάσεις για συνεργασία με αρχές κρατών που επιχειρούν να παρέμβουν στις δημοκρατικές διαδικασίες στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης από την ΕΕ. Το Κοινοβούλιο επισημαίνει, ωστόσο, ότι τα κονδύλια που κατευθύνονται σε οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και σε ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, καθώς και η ανθρωπιστική βοήθεια, θα πρέπει να διατηρηθούν.
Το κείμενο ζητά επίσης να διευρυνθούν το πεδίο εφαρμογής και οι μηχανισμοί παρακολούθησης του Μητρώου Διαφάνειας, ενώ όλοι οι ευρωβουλευτές θα πρέπει να δηλώνουν τις προγραμματισμένες συναντήσεις με εκπροσώπους συμφερόντων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με διπλωματικούς εκπροσώπους από χώρες εκτός ΕΕ.
Έλεγχος των δραστηριοτήτων πρώην ευρωβουλευτών
Ο νέος φορέας δεοντολογίας της ΕΕ θα πρέπει να ελέγχει αν οι πρώην ευρωβουλευτές συμμορφώνονται με την εξάμηνη περίοδο αναμονής, ενώ η πρόσβασή τους στο Κοινοβούλιο θα πρέπει να ανακαλείται, αν διαπιστωθεί ότι ασκούν πιέσεις στο Κοινοβούλιο για λογαριασμό χωρών υψηλού κινδύνου. Οι ευρωβουλευτές εκφράζουν επίσης τη λύπη τους για το γεγονός ότι η Επιτροπή καθυστέρησε να παρουσιάσει την πρότασή της και στερείται φιλοδοξίας για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου φορέα δεοντολογίας της ΕΕ.
Δηλώσεις
Ο συνεισηγητής Vladimír Bilčík (ΕΛΚ, Σλοβακία) δήλωσε: «Το Κοινοβούλιο πρέπει να παραμείνει ένα ανοικτό θεσμικό όργανο, υπερασπιζόμενο ταυτόχρονα τον εαυτό του ενάντια στη διαφθορά και τις κακόβουλες ξένες παρεμβάσεις. Για να επιτευχθεί αυτό, προτείνουμε το προσωπικό που ασχολείται με ευαίσθητα θέματα να λαμβάνει εξουσιοδότηση ασφαλείας, όλες οι συναντήσεις με τρίτους να δημοσιοποιούνται και οι πολιτικές επαφές με τρίτες χώρες να διεξάγονται μόνο μέσω των καθιερωμένων κοινοβουλευτικών διαύλων».
Η συνεισηγήτρια Nathalie Loiseau (Renew, Γαλλία) δήλωσε: «Μετά το σοκ του Qatargate και σε μια εποχή που η Ρωσία, η Κίνα και άλλες χώρες προσπαθούν να διεισδύσουν στο Κοινοβούλιο με σκοπό να μας επηρεάσουν, η ειδική επιτροπή για τις ξένες παρεμβάσεις μόλις ενέκρινε ισχυρές προτάσεις προκειμένου να επιβληθεί μεγαλύτερη διαφάνεια στο Κοινοβούλιο και να διασφαλιστεί η καλύτερη προστασία του έργου μας από τους εχθρούς της ευρωπαϊκής δημοκρατίας.».
Σχετικές πληροφορίες
Η ειδική επιτροπή του ΕΚ για τις εξωτερικές παρεμβάσεις, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία ανέλαβε να συντάξει την παρούσα έκθεση μετά το ψήφισμα που ενέκρινε η ολομέλεια στις 15 Δεκεμβρίου του 2022. Η έκθεση συμπληρώνει το σύνολο των μέτρων που λαμβάνονται και προετοιμάζονται από άλλα όργανα του ΕΚ.
