Σαν σήμερα πριν 42 χρόνια, το τραγικό αεροπορικό δυστύχημα στην Κοζάνη

Συμπληρώθηκαν 42 χρόνια απο το τραγικό αεροπορικό δυστύχημα στο Μεταξά. Ακολουθεί απόσπασμα απο το αφιέρωμα του Σωκράτη Μουτίδη στο περιοδικό Omikron.
«Tο δικινητήριο αεροσκάφος της Ολυμπιακής Αεροπορίας τύπου YS-11A με στοιχεία νηολογίου SX-BBR και όνομα «Νήσος Μήλος» απογειώνεται στις 08:35, ώρα τοπική, από το αεροδρόμιο του Ελληνικού. Τελικός του προορισμός είναι το αεροδρόμιο Φίλιππος της Κοζάνης με ενδιάμεσο σταθμό τη Λάρισα.
Στο πιλοτήριο του καινούργιου αεροσκάφους (παραλήφθηκε το 1971 από την Ολυμπιακή) ο έμπειρος κυβερνήτης και πρώην ιπτάμενος της πολεμικής αεροπορίας Κωνσταντίνος Σκιαδάς και συγκυβερνήτης ο Νικόλαος Τάρναρης. Μαζί τους στην καμπίνα επιβατών πετούν οι ιπτάμενοι συνοδοί Σταματία Σταθοπούλου και Γεωργία Τσουκαντά, οι οποίες είχαν ήδη ξεκινήσει να ετοιμάζουν το πρωινό, μόλις το αεροσκάφος οριζοντίωσε στα 10.000 πόδια.
Οι χειριστές είχαν ενημερωθεί από την επιμελητεία των πτήσεων της Ολυμπιακής κατά την πρωινή ενημέρωση ότι στη Λάρισα και στην Κοζάνη οι νεφώσεις εκείνο το πρωινό είχαν την «τιμητική» τους και πως η θερμοκρασία στην Κοζάνη ήταν κοντά στους 50C, δηλαδή «σε φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα». Δύο λεπτά πριν τις 9 το πρωί, το πλήρωμα επικοινωνεί με τον πύργο ελέγχου της Λάρισας και ζητά πλήρες μετεωρολογικό δελτίο τόσο για τη Λάρισα όσο και για την Κοζάνη: «Λάρισα καλημέρα, η Ολυμπιακή 830, επίπεδο πτήσεως 100, αναφέρατε καιρικές συνθήκες …Ολυμπιακή 830 καλημέρα, καιρός νεφελώδης, νέφη στα 4/8, ορατότητα 150 μέτρα, άπνοια, βαρομετρική πίεση 29,63, η θερμοκρασία στο έδαφος στους 80C, αναμείνατε για το μετεωρολογικό της Κοζάνης …Ελήφθη η Ολυμπιακή 830 κατερχόμενοι για τα 8000 και εν συνεχεία για τα 6000, η βάση των νεφών άνω των 10.000 ποδών». Το έμπειρο πλήρωμα καταλαβαίνει γρήγορα ότι έτσι όπως ήταν τα πράγματα, η προσγείωση στο αεροδρόμιο της Λάρισας θα ήταν από δύσκολη έως αδύνατη, αλλά παρ όλα αυτά συνεχίζει την προσέγγιση εξ όψεως λόγω καιρού και αν τα πράγματα ήταν καλύτερα σε περίπου 25 λεπτά που θα έφτανε εκεί, θα επιχειρούσε προσγείωση.
Στις 09:07 η Λάρισα μεταβιβάζει το δελτίο καιρού του αεροδρομίου της Κοζάνης: «Ολυμπιακή 830 ο καιρός στην Κοζάνη νεφοσκεπής 8/8 AC8000 πόδια, 6-8 SCU 3500 πόδια, 2/8 ST 1500 πόδια, θερμοκρασία εδάφους 60C, βαρομετρική 29,62 ορατότητα 8 – 10 χιλιόμετρα, άνεμος 10 κόμβοι …Ευχαριστούμε Λάρισα, ελήφθη ο καιρός από Ολυμπιακή 830, να διαβιβασθεί στην Κοζάνη ότι συνεχίζουμε για εκεί» απαντά το πλήρωμα από το YS-11A, το οποίο εκείνη την ώρα βρισκόταν πάνω από τον ραδιοφάρο της Αγχιάλου και σε 15 λεπτά θα έφθανε στην Λάρισα. Στις 09:18 το αεροσκάφος περνά κοντά από το αεροδρόμιο της Λάρισας και δυο λεπτά αργότερα, αναφέρει πως βρίσκεται 10 μίλια βόρεια της Λάρισας και πως γυρίζει στη συχνότητα της Κοζάνης: «Φίλιππε καλημέρα η Ολυμπιακή 830. Διαβιβάστε το μετεωρολογικό …Ολυμπιακή 830 καλημέρα σας, 2/8 ST 1500 πόδια, 7/8 SCU 3500 πόδια, 8/8 AST 8000 πόδια, θερμοκρασία εδάφους 60C, άνεμος 10 κόμβοι». Το πλήρωμα ζητά να επαναλάβει η Κοζάνη το μετεωρολογικό δελτίο κάτι που ο «Φίλιππος» κάνει ένα λεπτό αργότερα. Το μετεωρολογικό δεν τους λέει πολλά πράγματα, το πλήρωμα του BBR ασφυκτιά μέσα στη «σούπα», πνίγεται στα 6.000 πόδια… θεωρούν ότι η μόνη διέξοδος είναι στα χαμηλότερα… αρχίζουν κάθοδο για τα 3.500 πόδια, κάπου για να βρουν ένα σημάδι…
Δυστυχώς, οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν σε όλη την περιοχή του όρους Μεταξά δεν βοηθούν. Η πυκνή νέφωση που έχει σκεπάσει την περιοχή του Σαρανταπόρου, δεν αφήνει να φανούν οι παγίδες που κρύβονται στα υψώματα που σφίγγουν τον κλοιό γύρω από το YS-11A της Ολυμπιακής. Το έμπειρο πλήρωμα κρίνει ότι δεν μπορεί να συνεχίσει για Κοζάνη. Αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο, στρίβει δεξιά 180 μοίρες και συνεχίζει για δύο λεπτά μια πορεία μεταξύ 214 και 233 μοιρών με ταυτόχρονη άνοδο στο ύψος των 4.500 ποδών. Το βαρύ πέπλο της νέφωσης, δεν λέει να σχιστεί. Αδιέξοδο παντού… Αποφασίζουν ταχεία κάθοδο με βαθμό 1.100 ποδών και οριζοντιώνουν στα 3.880 πόδια. Μένουν εκεί για μόλις 45 δευτερόλεπτα, το πλήρωμα βλέπει από ένα τυχαίο σκίσιμο της ομίχλης ένα διαφορετικό χρώμα από αυτό των νεφών. Η εικόνα στα μάτια του έμπειρου κυβερνήτη δεν είναι άγνωστη, είναι όμως η τελευταία. «Τράβα Νίκο, τράβα να βγούμε…», ίσως ήταν τα τελευταία λόγια προς τον συνάδελφό του. Ενστικτωδώς κολλούν και οι δυο το χειριστήριο στην κοιλιά τους, τραβούν με όση δύναμη έχουν και το «Romeo» σηκώνει μούρη απότομα. Η στάση του αυτή κρατά μόλις 12 δευτερόλεπτα και συνοδεύεται από έντονες ταλαντεύσεις και κραδασμούς. Απώλεια στήριξης; Έτσι φαίνεται μα συνεχίζει να ανεβαίνει παράλληλα με την πλαγιά. Στις 09.37 δεν μπορεί πια. Η κοιλιά του «Νήσος Μήλος» γλύφει την πλαγιά του Μεταξά, το αεροπλάνο γλιστρά, αναπηδά και σχεδόν εφαπτόμενο με το έδαφος συντρίβεται φλεγόμενο σε απόσταση 250 μέτρων από το σημείο της πρώτης επαφής και σε υψόμετρο 4190 ποδών».