Με αφορμή την εκκίνηση της κατασκευής της νέας λιγνιτικής μονάδας V του ατμοηλεκτρικού σταθμού Πτολεμαΐδας, οι βουλευτές του Ποταμιού Γιώργος Μαυρωτάς (Αττικής), Γιώργος Αμυράς (Β’ Αθήνας), Σπύρος Δανέλλης (Ηρακλείου) και Γρηγόρης Ψαριανός (Β’ Αθήνας) κατέθεσαν Ερώτηση προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ζητώντας ενημέρωση για την οικονομική βιωσιμότητα της μεγάλης αυτής ενεργειακής επένδυσης.
Λαμβάνοντας υπόψη τις νέες εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση για το καθεστώς λειτουργίας της επόμενης περιόδου του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών, οι βουλευτές του Ποταμιού ρωτούν αν και πόσο αναμένεται να επηρεάσει η άνοδος των τιμών αγοράς των δικαιωμάτων εκπομπών CO2, το διάστημα 2021-2030, το κόστος ηλεκτροπαραγωγής της νέας λιγνιτικής μονάδας.
Αν και για το άμεσο μέλλον ο λιγνίτης θα εξακολουθήσει να έχει σημαντικό μερίδιο στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής, πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο η νέα μονάδα να χαρακτηρίζεται από τέτοιο κόστος λειτουργίας, που να την καθιστά μη ελκυστική σε σύγκριση με άλλες μονάδες του συστήματος όπως αυτές του φυσικού αερίου. Μαζί με τις εύλογες απορίες για την πορεία της απόσβεσης μιας επένδυσης ύψους 1,4 δισεκατομμυρίων ευρώ και το ενδεχόμενο ρίσκο της οικονομικής βιωσιμότητάς της, ρωτούν επίσης το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εάν έχει μελετήσει και ιεραρχήσει εναλλακτικές ενεργειακές επενδύσεις, οι οποίες να είναι συμφέρουσες συγχρόνως οικονομικά, ενεργειακά και περιβαλλοντικά σε σχέση με τις σύγχρονες μονάδες καύσης λιγνίτη, στο πλαίσιο της σταδιακής μετάβασης της Ελλάδας στη μετα-λιγνιτική εποχή.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
“Η διαδικασία κατασκευής της νέας λιγνιτικής μονάδας V του ατμοηλεκτρικού σταθμού Πτολεμαΐδας έχει ξεκινήσει, με τη διαμόρφωση του εργοταξίου, την ανέγερση ορισμένων κτιρίων, την ανάθεση κατασκευής γραμμής μεταφοράς στον Α.Δ.Μ.Η.Ε. και τον διαγωνισμό για την κατασκευή του κέντρου υπερυψηλής τάσης. Σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές η μονάδα «Πτολεμαΐδα V» θα διαθέτει ονομαστική ισχύ 660 MWel (καθαρή ισχύ 617 MW) για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και 140 MWth θερμικής ενέργειας για τηλεθέρμανση, με το συνολικό κόστος της επένδυσης να ανέρχεται σε 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ περίπου. Παρόλο που πρόκειται για μία λιγνιτική μονάδα σύγχρονης τεχνολογίας με υψηλότερο βαθμό ηλεκτρικής απόδοσης και χαμηλότερους εκπεμπόμενους ρύπους σε σχέση με τις πεπαλαιωμένες λιγνιτικές μονάδες της Δ.Ε.Η, το κόστος λειτουργίας της για τα τουλάχιστον 30 έως 40 χρόνια χρόνου ζωής θα επηρεάζεται σημαντικά από την εξέλιξη των τιμών των δικαιωμάτων εκπομπών CO2.
Οι εξελίξεις στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (Ε.Σ.Ε.Δ.Ε.) κατά τη 4η φάση λειτουργίας του, το διάστημα 2021-2030, φαίνονται να μην είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές για την οικονομική βιωσιμότητα της μονάδας «Πτολεμαΐδας V». Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι εν εξελίξει, ωστόσο υπάρχει μια διαφαινόμενη σύγκλιση προς τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μεγαλύτερη μείωση των δικαιωμάτων εκπομπών CO2 κάθε έτος, με δυνατότητα μετά από αξιολόγηση των αποτελεσμάτων, για περαιτέρω μεγαλύτερο ρυθμό μείωσης εντός του 2023-2030, επίσης υπάρχει αναφορά για απόσυρση των δικαιωμάτων πεπαλαιωμένων συμβατικών μονάδων οι οποίες σταματούν τη λειτουργία τους, αλλά και έκτακτα μέτρα για μείωση των κυκλοφορόντων στην αγορά δικαιωμάτων CO2.
Οι αλλαγές αυτές αναμένεται να αυξήσουν το κόστος των δικαιωμάτων εκπομπών CO2 από 5-6 €/tn CO2 που είναι σήμερα, έως και 30 €/tn CO2 εντός της δεκαετίας του 2021-2030, δηλαδή κατά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της νέας λιγνιτικής μονάδας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις και υπολογισμούς στελεχών της Δ.Ε.Η. αλλά και άλλων μελετητών, προκύπτει ότι όσο η τιμή αγοράς δικαιωμάτων CO2 πλησιάζει τα 30€/tn CO2, η «Πτολεμαΐδα V» λόγω υψηλού κόστους παραγωγής θα εκτοπίζεται από μονάδες φυσικού αερίου στην ημερήσια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Μια τέτοια πιθανή κατάσταση θα έχει ως αποτέλεσμα η νέα μονάδα συχνά να λειτουργεί πολύ λιγότερες ώρες με βάση τις σχεδιαζόμενες 6.500-7.000 ώρες/έτος, και συνεπώς να αποφέρει αρκετά λιγότερα από τα αναμενόμενα, έσοδα στη Δ.Ε.Η. αλλά και να μην είναι σε θέση να παρέχει την απαιτούμενη θερμική ενέργεια για την αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος τηλεθέρμανσης.
Δεδομένης μια τέτοιας εξέλιξης προκαλούνται εύλογες αμφιβολίες για την οικονομική βιωσιμότητα της μεγαλύτερης ενεργειακής επένδυσης που έχει αρχίσει να υλοποιείται στη χώρα.
Με βάση τα παραπάνω ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1) Ποια είναι η εκτίμηση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη διαμόρφωση του κόστους ηλεκτροπαραγωγής της σχεδιαζόμενης μονάδας «Πτολεμαΐδα V» υπό τα διάφορα σενάρια εξέλιξης των τιμών αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών CO2; Υπάρχει και αν ναι, ποια μεταβολή σε σχέση με το μεσοσταθμικό κόστος παραγωγής βάσει του οποίου έγινε η οικονομική αξιολόγηση των προσφορών;
2) Ποια συγκεκριμένα σενάρια εξέλιξης των τιμών CO2 έχουν εξεταστεί για την περίοδο μέχρι το 2050; Μετά από ποια μέση τιμή CO2 προκύπτει πρόβλημα για την ελκυστικότητα και την επιλεξιμότητα της μονάδας για έγχυση ηλεκτρικής ενέργειας στην ημερήσια αγορά;
3) Έχουν ληφθεί υπόψη οι προαναφερθείσες αλλαγές στο Ε.Σ.Ε.Δ.Ε. οι οποίες επηρεάζουν την οικονομική βιωσιμότητα της νέας λιγνιτικής μονάδας;
4) Σύμφωνα με την αναμενόμενη διείσδυση των Α.Π.Ε. στο ενεργειακό μίγμα της χώρας, εκτιμάτε ότι θα διατηρηθεί ο μέσος συντελεστής φόρτισης της μονάδας πλησίον του 75% στα 30 χρόνια λειτουργίας της (2020-2050); Σε περίπτωση μικρότερων απολήψεων ηλεκτρικής ενέργειας από την εν λόγω μονάδα, τι κίνδυνος υπάρχει για την απόσβεση της αρχικής επένδυσης;
5) Ποιο είναι το τρέχον αναθεωρημένο σενάριο εξέλιξης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα και ποιο είναι το επικαιροποιημένο πρόγραμμα αποσύρσεων των πεπαλαιωμένων μονάδων συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ; Σύμφωνα με τα παραπάνω δεδομένα διασφαλίζεται η βιωσιμότητα της νέας λιγνιτικής μονάδας;
6) Θεωρείτε ότι επηρεάζεται η ενεργειακή συνεισφορά και η οικονομική απόδοση μιας μονάδας όπως η «Πτολεμαΐδα V» από την καθυστερούμενη εδώ και πολλά χρόνια ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης και του συμπλέγματος νησιών του Βόρειου Αιγαίου;
7) Έχετε εκπονήσει νεότερη συγκριτική οικονομική αξιολόγηση επενδυτικών σχεδίων για την υλοποίηση μονάδων ηλεκτροπαραγωγής οι οποίες κάνουν χρήση εμπορικά ώριμες και διαθέσιμες τεχνολογίες και οι οποίες είναι κατάλληλες για την ιδιαίτερη περίπτωση του ελληνικού τομέα ηλεκτρικής ενέργειας; Υπάρχει κάποιος τύπος επένδυσης ο οποίος να προκύπτει πλέον συμφέρον συνολικά και οικονομικά, και ενεργειακά και περιβαλλοντικά σε σχέση με τις σύγχρονες μονάδες καύσης λιγνίτη;”
