Στο Στρασβούργο, στο πλαίσιο της δεύτερης Ολομέλειας του Οκτωβρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το Πρόγραμμα Εργασίας της για το 2026 με τίτλο «Europe’s Independence Moment» (Η στιγμή της ανεξαρτησίας της Ευρώπης). Πρόκειται για έναν οδικό χάρτη πολιτικών και νομοθετικών πρωτοβουλιών που φιλοδοξεί να ενισχύσει την ευρωπαϊκή κυριαρχία στους κρίσιμους τομείς της οικονομίας, της ενέργειας, της άμυνας, της τεχνολογίας και της κοινωνικής συνοχής.
Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι η Ευρώπη καλείται να λειτουργήσει σε ένα διεθνές περιβάλλον αστάθειας, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να συνεχίζεται, με αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις και με την ανάγκη θωράκισης της δημοκρατίας και της ασφάλειας να είναι πιο επιτακτική από ποτέ.
Όπως αναφέρεται στο πρόγραμμα, «αυτό πρέπει να είναι η στιγμή ανεξαρτησίας της Ευρώπης – η στιγμή που θα αναλάβει τον έλεγχο της μοίρας της».
1. Ανάπτυξη, Ανταγωνιστικότητα και Πράσινη Μετάβαση
Ο πυρήνας του προγράμματος αφορά την ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικονομίας μέσα από μια νέα βιομηχανική στρατηγική και μέτρα για την ενίσχυση της καινοτομίας και των επενδύσεων. Η Κομισιόν ανακοινώνει:
- Ευρωπαϊκή Πράξη Καινοτομίας και «28ο καθεστώς» για νεοφυείς και καινοτόμες επιχειρήσεις.
- Νέα νομοθεσία για τεχνητή νοημοσύνη, κβαντικές τεχνολογίες και προηγμένα υλικά.
- Circular Economy Act για ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας και μείωση της εξάρτησης από κρίσιμες πρώτες ύλες.
- Δημιουργία Κέντρου Κρίσιμων Πρώτων Υλών για κοινή παρακολούθηση και στρατηγικά αποθέματα.
- Νέο ενεργειακό πακέτο για τον εκσυγχρονισμό του Ενεργειακού Συστήματος της ΕΕ: ενίσχυση ηλεκτροπαραγωγής, απλοποίηση αδειοδοτήσεων, υποδομές υδρογόνου και σχέδια για τα πρώτα εργοστάσια σύντηξης.
2. Άμυνα και Ασφάλεια
Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στην ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία στον τομέα της άμυνας. Το πρόγραμμα προβλέπει:
- Απλοποίηση διαδικασιών προμηθειών και ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.
- Νέες πρωτοβουλίες για κοινή προμήθεια οπλικών συστημάτων και στρατηγικών τεχνολογιών, με τη συμμετοχή της Ουκρανίας.
- Ενίσχυση Frontex, Europol και νέες δράσεις κατά του οργανωμένου εγκλήματος και της εμπορίας ανθρώπων.
- Δημιουργία ευρωπαϊκού συστήματος κρίσιμων επικοινωνιών για συντονισμό σωμάτων ασφαλείας και πολιτικής προστασίας.
- Νέα στρατηγική αντιμετώπισης της παράτυπης μετανάστευσης με έμφαση στις επιστροφές και στην πάταξη των δικτύων διακινητών.
3. Κοινωνική Συνοχή και Προσιτή Διαβίωση
Η Επιτροπή δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση του κοινωνικού μοντέλου της ΕΕ, με:
- Quality Jobs Act για τη βελτίωση της ποιότητας της εργασίας.
- Πακέτο για κινητικότητα εργαζομένων και φορητότητα δεξιοτήτων.
- Στρατηγική κατά της φτώχειας και ενίσχυση της Εγγύησης για το Παιδί.
- Στρατηγικές για τις παραμεθόριες, νησιωτικές και απομακρυσμένες περιοχές.
- Πρωτοβουλίες για προσιτή στέγη και αντιμετώπιση της κρίσης κόστους διαβίωσης.
4. Αγροδιατροφή, Νερό και Φύση
Η διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας αποτελεί κεντρική προτεραιότητα:
- Στρατηγική για την κτηνοτροφία και ενίσχυση της ανθεκτικότητας του αγροδιατροφικού τομέα.
- Ocean Act για τη βιώσιμη διαχείριση θαλάσσιων πόρων και αλιείας.
- Επικαιροποίηση κανόνων κατά των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών στην αλυσίδα τροφίμων.
- Προώθηση της σήμανσης «buy European food» για ευρωπαϊκά αγροτικά προϊόντα.
- Στρατηγική ανθεκτικότητας υδάτων και ψηφιακό σχέδιο δράσης για τη διαχείριση υδάτινων πόρων.
5. Δημοκρατία, Δικαιοσύνη και Αξίες
Σε μια περίοδο αυξημένων απειλών για τη δημοκρατία, η Επιτροπή ανακοινώνει:
- Νέο Media Resilience Programme για στήριξη της ανεξάρτητης δημοσιογραφίας.
- Digital Fairness Act για προστασία των καταναλωτών στο διαδίκτυο.
- Σχέδιο δράσης κατά του cyberbullying.
- Στρατηγική κατά της διαφθοράς και ενίσχυση των μηχανισμών κατά της απάτης.
- Νέα στρατηγική για ισότητα των φύλων και δικαιώματα των ΑμεΑ.
6. Η Ευρώπη στον Κόσμο
- Η ΕΕ στοχεύει να ενισχύσει τον ρόλο της στη διεθνή σκηνή:
- Εμβάθυνση στρατηγικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ μέσω του νέου εμπορικού πλαισίου.
- Διεύρυνση δικτύου εμπορικών συμφωνιών με Ινδία, Μαλαισία, Ταϊλάνδη, ΗΑΕ και Φιλιππίνες.
- Μεσογειακό Σύμφωνο Συνεργασίας για ενέργεια, ασφάλεια και ανάπτυξη.
- Στρατηγική για τη Μέση Ανατολή με έμφαση στη σταθεροποίηση Συρίας και Λιβάνου.
- Στήριξη της Ουκρανίας και της Μολδαβίας στη διαδικασία ευρωπαϊκής ένταξης.
7. Απλούστεροι κανόνες – Ισχυρότερη εφαρμογή
Η Επιτροπή θέτει ως στόχο μείωση γραφειοκρατικού βάρους κατά 25% για τις επιχειρήσεις (και 35% για τις ΜμΕ), με νέες πρωτοβουλίες «omnibus» και αναθεωρήσεις κανονισμών σε τομείς όπως η ενέργεια, η βιομηχανία και η φορολογία.
Επόμενα βήματα
Το πρόγραμμα θα αποτελέσει τη βάση της νομοθετικής ατζέντας για το 2026 και θα συζητηθεί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη-μέλη. Στόχος της Επιτροπής είναι να διαμορφώσει μια πιο κυρίαρχη, ενωμένη και ανταγωνιστική Ευρώπη, ικανή να αντιμετωπίσει τις παγκόσμιες προκλήσεις με δική της φωνή και στρατηγική.
Σωκράτης Μουτίδης – www.xronos-kozanis.gr
