Στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO εντάχθηκε το έθιμο του Τρανού Χορού της Βλάστης. Ο Τρανός Χορός αναβιώνει κάθε 15 Αυγούστου στην τοποθεσία Λιβάδια του χωριού με τον γηραιότερο να σέρνει τον χορό και να τραγουδούν όλοι μαζί.
Ο Τρανός Χορός είναι ένα χορευτικό δρώμενο με δομικά στοιχεία το δίπτυχο «τραγούδι-κίνηση» (φωνητικό τραγούδι-χορός), χωρίς τη συνοδεία μουσικών οργάνων. Έχει τελετουργικό χαρακτήρα και μεταδίδεται από γενιά σε γενιά κυρίως με τη συμμετοχή στο δρώμενο. Ο όρος «τρανός» υποδηλώνει τη σχεδόν καθολική συμμετοχή στην επιτέλεσή του και τη μεγάλη σημασία του για την Κοινότητα. Για όλους τους Βλατσιώτες αποτελεί τον «τρανό», δηλαδή τον σημαίνοντα, τον σπουδαίο χορό, το σύμβολο της πολιτισμικής τους ταυτότητας.
Αξίζει να σημειωθεί πως το δελτίο εγγραφής του Τρανού Χορού στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς συντάχθηκε το 2018 από τον Δημήτρη Μπάγκαβο, (Γλωσσολόγο, Δρ. της Ιστορίας της Ελληνικής Γλώσσας, Επιστημονικό Συνεργάτη του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας) και την Γλυκερία Πατσίκα (Φιλόλογο, Msc. Λαογραφίας-Κοινωνικής Ανθρωπολογίας).
Ο φάκελος υποψηφιότητας συντάχθηκε από τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού για την εφαρμογή της Σύμβασης στην Ελλάδα, σε στενή συνεργασία με την Κοινότητα Βλάστης και το Δήμο Εορδαίας.
Πριν λίγα χρόνια στον κατάλογο εντάχθηκε και το ποντιακό έθιμο των «Μωμόγερων» που αναβιώνει το 12ημερο.
Κατερίνα Κοζιάκη
