Η Επιτροπή παρουσίασε το δεύτερο μέρος της φθινοπωρινής δέσμης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Το πρώτο μέρος, που παρουσιάστηκε στις 26 Νοεμβρίου, σηματοδότησε τον πρώτο κύκλο εφαρμογής με βάση το νέο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης. Η δεύτερη αυτή δέσμη βασίζεται στην πρώτη και περιλαμβάνει: την πρόταση της Επιτροπής για σύσταση σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ για το 2025, την έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης 2025 και την πρόταση της Επιτροπής για την κοινή έκθεση για την απασχόληση του 2025.
Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο θα συνεχίσει να εντοπίζει τις κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις και να παρέχει καθοδήγηση σχετικά με τη δράση πολιτικής που απαιτείται για την αντιμετώπισή τους. Για τον σκοπό αυτό, ο κύκλος του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2025 θα βελτιώσει την αναλυτική του βάση και θα ενισχύσει τον διάλογο με τα κράτη μέλη και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με συγκεκριμένες δράσεις πολιτικής. Με βάση τα ανωτέρω, η εαρινή δέσμη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου θα παρέχει ειδικές ανά χώρα συστάσεις (ΣΑΧ) για την αντιμετώπιση των κύριων προκλήσεων που προσδιορίζονται στις εκθέσεις για κάθε χώρα.
Πρόταση σύστασης σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ για το 2025
Η σύσταση για τη ζώνη του ευρώ παρουσιάζει συμβουλές πολιτικής προς τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ σχετικά με θέματα που επηρεάζουν τη λειτουργία της ζώνης του ευρώ στο σύνολό της.
Η φετινή σύσταση για τη ζώνη του ευρώ καλεί τα κράτη μέλη να ενεργήσουν τόσο μεμονωμένα, μεταξύ άλλων μέσω της εφαρμογής των οικείων σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, όσο και συλλογικά στο πλαίσιο της Ευρωομάδας για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, την προώθηση της οικονομική ανθεκτικότητας και τη διασφάλιση μακροοικονομικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
Ειδικότερα, η σύσταση καλεί τα κράτη μέλη:
- να ενισχύσουν την καινοτομία, μεταξύ άλλων σε κρίσιμες τεχνολογίες.
- να βελτιώσουν το επιχειρηματικό περιβάλλον, ενισχύοντας την πρόσβαση σε χρηματοδότηση και μειώνοντας τη διοικητική επιβάρυνση και την κανονιστική πολυπλοκότητα.
- να στηρίξουν τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις σε τομείς κοινών προτεραιοτήτων, όπως η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση και η ανάπτυξη αμυντικών ικανοτήτων.
- να προωθήσουν την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανειδίκευση του εργατικού δυναμικού και παράλληλα να αυξήσουν περαιτέρω τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας.
- να εξασφαλίσουν τη συμμόρφωση με το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο, να βελτιώσουν τη βιωσιμότητα του χρέους και να παρακολουθούν τους κινδύνους για τη μακροοικονομική σταθερότητα.
Έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης
Η έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης (AMR) χρησιμεύει ως εργαλείο ελέγχου για τον εντοπισμό πιθανών μακροοικονομικών ανισορροπιών που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την οικονομία μεμονωμένων κρατών μελών ή της ΕΕ στο σύνολό της. Σηματοδοτεί την έναρξη του ετήσιου κύκλου της διαδικασίας μακροοικονομικών ανισορροπιών, κατά την οποία επισημαίνεται σε ποια κράτη μέλη χρειάζεται εμπεριστατωμένη επισκόπηση για να διαπιστωθεί αν αντιμετωπίζουν ανισορροπίες.
Το 2025 θα εκπονηθούν εμπεριστατωμένες επισκοπήσεις για τις εννέα χώρες για τις οποίες διαπιστώθηκε ότι αντιμετώπιζαν ανισορροπίες ή υπερβολικές ανισορροπίες το 2024: Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Κύπρος, Ουγγαρία, Ρουμανία, Σλοβακία και Σουηδία.
Η φετινή AMR καταλήγει στο συμπέρασμα ότι απαιτείται πρόσθετη εμπεριστατωμένη επισκόπηση για την Εσθονία λόγω των ειδικών κινδύνων εμφάνισης νέων ανισορροπιών. Η χώρα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σωρευτικές απώλειες ανταγωνιστικότητας κόστους λόγω των ισχυρών πιέσεων από πλευράς κόστους, της επιδείνωσης του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, καθώς και της αύξησης των τιμών των κατοικιών και του δανεισμού των νοικοκυριών.
Πρόταση κοινής έκθεσης για την απασχόληση
Η πρόταση κοινής έκθεσης για την απασχόληση (ΚΕΑ) επιβεβαιώνει ότι η αγορά εργασίας της ΕΕ παραμένει εξαιρετικά ανθεκτική. Το ποσοστό απασχόλησης στην ΕΕ έφθασε στο πρωτοφανές υψηλό επίπεδο του 75,3 % το 2023 και αυξήθηκε περαιτέρω σε 75,8 % το δεύτερο τρίμηνο του 2024. Ταυτόχρονα, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 6,1 % το 2023, τάση που συνεχίστηκε το 2024. Η παραγωγικότητα της εργασίας συνέχισε να επιβραδύνεται το 2023, σε συνέχεια της σημαντικής επιβράδυνσής της μεταξύ του 2010 και του 2019. Αυτό θα μπορούσε να βλάψει την ικανότητα της ΕΕ να είναι ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο και να διατηρήσει την οικονομική ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.
Οι πραγματικοί μισθοί άρχισαν να ανακάμπτουν το δεύτερο εξάμηνο του 2023, καθώς οι πληθωριστικές πιέσεις υποχώρησαν. Ωστόσο, τα κέρδη αυτά δεν έχουν οδηγήσει ακόμη σε πλήρη αποκατάσταση της αγοραστικής δύναμης που χάθηκε τα προηγούμενα έτη. Οι επαρκείς κατώτατοι μισθοί παραμένουν απαραίτητοι για την προστασία των χαμηλόμισθων και τη μείωση της φτώχειας των εργαζομένων, την τόνωση της ζήτησης και την ενίσχυση των κινήτρων για εργασία. Οι εκτεταμένες ελλείψεις εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων εξακολουθούν να αποτελούν εμπόδια για την αύξηση της παραγωγικότητας, την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα. Τον Μάρτιο του 2024, η Επιτροπή παρουσίασε σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων, το οποίο βασιζόταν σε υφιστάμενες πρωτοβουλίες και προσδιόριζε νέες δράσεις που πρέπει να υλοποιηθούν από την ΕΕ, τα κράτη μέλη και τους κοινωνικούς εταίρους.
Η κοινή έκθεση για την απασχόληση του 2025 διατηρεί την ισχυρή ειδική ανά χώρα εστίαση στην απασχόληση, στις δεξιότητες και στις κοινωνικές πτυχές με βάση τις αρχές του πλαισίου κοινωνικής σύγκλισης, όπως προβλέπεται στο νέο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης
- Η έκθεση παρακολουθεί επίσης την πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων για το 2030 που καθορίζονται στο σχέδιο δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων
- Η ΕΕ βρίσκεται σε καλό δρόμο για την επίτευξη του πρωταρχικού στόχου της για ποσοστό απασχόλησης 78 % έως το 2030. Ωστόσο, απαιτείται ακόμα σημαντική πρόοδος για να διασφαλιστεί συμμετοχή τουλάχιστον του 60 % όλων των ενηλίκων σε κατάρτιση κάθε χρόνο και να μειωθεί κατά τουλάχιστον 15 εκατομμύρια ο αριθμός των ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού.
Επόμενα βήματα
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί την Ευρωομάδα και το Συμβούλιο να εξετάσουν το δεύτερο μέρος της φθινοπωρινής δέσμης και να εγκρίνουν την καθοδήγηση που προτείνεται σήμερα. Προσβλέπει στην έναρξη εποικοδομητικού διαλόγου με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με το περιεχόμενο της εν λόγω δέσμης μέτρων, καθώς και για κάθε επόμενο στάδιο στον κύκλο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, και σε περαιτέρω συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους και τα ενδιαφερόμενα μέρη.
