Μέσα στη μιζέρια της ελληνικής οικονομικής πραγματικότητας και την κόλαση της εισερχόμενης προσφυγιάς είναι πράγματι δύσκολο να ασχολείται κανείς με τις τρέχουσες νομικές εξελίξεις. Πόσο μάλλον από τη στιγμή που οι δικηγόροι έχουμε συμπληρώσει δύο μήνες απεργίας, διαμαρτυρόμενοι για την επερχόμενη λαίλαπα του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου.
Κι όμως, τα πρόσφατα Δικαστικά νέα αξίζουν μελέτης. Προσφέρουν ελπίδα και κουράγιο σε όλους τους εξαθλιωμένους από την κρίση Έλληνες. Δίνουν μια χαρά σε όλους τους αγωνιζόμενους, απεργούς και μη (αγρότες, δικηγόρους, μηχανικούς, συνταξιούχους), ότι οι αγώνες τους δεν πάνε χαμένοι. Ότι υπάρχουν Δικαστές που αφουγκράζονται τον παλμό και τον πόνο της ελληνικής κοινωνίας.
Mε πρόσφατη απόφασή της η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου κρίνει ως αντισυνταγματικές τις «μνημονιακές» περικοπές που έγιναν στους μισθούς των εν ενεργεία και στις συντάξεις των συνταξιούχων ιατρών του ΕΣΥ.
Η απόφαση αφορά σε προσφυγή μίας συνταξιούχου ιατρού και ουσιαστικά παράγει νομολογιακό δεδικασμένο για όλες τις αντίστοιχες περιπτώσεις.
Συγκεκριμένα, η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου έκρινε σχεδόν ομόφωνα ότι είναι αντισυνταγματική η αναδρομική μείωση των συντάξεων που έγινε στους συνταξιούχους γιατρούς του ΕΣΥ αναδρομικά από τον Αύγουστο του 2012, σύμφωνα με το νόμο 4093/2012 (Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016), αλλά και τους προγενέστερους μνημονιακούς νόμους.
Αυτό που αξίζει περισσότερο απ` όλα, πάντως, είναι το σχετικό της Απόφασης.
Οι ανώτατοι Δικαστές του Ελεγκτικού Συνεδρίου αποφάνθηκαν, ότι οι περικοπές των συντάξεων παραβιάζουν τις διατάξεις του Συντάγματος που κατοχυρώνουν την ισότητα, την αναλογικότητα και την αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου.
Οι λόγοι δημοσίου συμφέροντος, που επικαλέστηκε το υπουργείο Οικονομικών για να δικαιολογήσει τις περικοπές των συντάξεων, δηλαδή την επίτευξη των μνημονιακών στόχων του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, δεν αρκούν για να καταστήσουν συνταγματικά ανεκτές τις συγκεκριμένες περικοπές.
Οι περικοπές αυτές των συντάξεων παραβιάζουν τη συνταγματική υποχρέωση του άρθρου 25 για εκπλήρωση του χρέους της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης
Η δυνατότητα του νομοθέτη να θεσπίζει μέτρα περιστολής των δημοσίων δαπανών που συνεπάγονται σοβαρή οικονομική επιβάρυνση μεγάλων κατηγοριών του πληθυσμού και ιδίως όσων λαμβάνουν μισθό ή σύνταξη από το δημόσιο ταμείο, δεν μπορεί να είναι απεριόριστη, αλλά έχει ως όριο τις αρχές της αναλογικότητας, της ισότητας στην κατανομή των δημοσίων βαρών και του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Οι αρχές αυτές επιτάσσουν το βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής να κατανέμεται μεταξύ όλων των κατηγοριών των απασχολουμένων τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, όπως και των ασκούντων ελευθέριο επάγγελμα, δεδομένου μάλιστα ότι η βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών είναι προς όφελος όλων.
Παράλληλα, οι επίμαχες περικοπές των συντάξεων των γιατρών είναι αντίθετες στο πρώτο πρόσθετο πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), το οποίο προστατεύει την περιουσία των πολιτών, στην έννοια της οποίας περιλαμβάνονται τόσο ο μισθός όσο και η σύνταξη.
Το σκεπτικό αυτό δείχνει μία νομολογιακή κατεύθυνση, η οποία σηματοδοτεί μία σαφή στροφή των ανωτάτων Δικαστών κατά των μνημονίων και υπέρ των πολιτών. Μακάρι να έχει συνέχεια !
* Ο κ. Καραλίγκας είναι Δικηγόρος παρ` Αρείω Πάγω. Κατάγεται από την Κοζάνη, ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη
