Op-ed. Opposite the editorial page. Ελληνιστί άρθρο γνώμης. Εντός αυτού κάποιος αναμένει να διαβάσει διαφορετικές γνώμες, οι οποίες ενδεχομένως και να διαφέρουν κατά πολύ ως προς τις ιδεολογικές τους τοποθετήσεις. Οι γνώμες εμπεριέχουν αξιολογικές πεποιθήσεις/κρίσεις των συντακτών τους και ως τέτοιες τίθενται στην κρίση του αναγνωστικού κοινού.
Η σελίδα των άρθρων γνώμης επιδιώκει να είναι ένα δημόσιο βήμα για την έκφραση ιδεών. Εξάλλου, ο απώτατος στόχος της δημοσιογραφίας είναι να ενισχύει τη δημοκρατία. Η δημοκρατία όχι μόνο προστατεύει έναν ελεύθερο και ανεξάρτητο τύπο, αλλά απαιτεί και μια ενεργή κοινότητα πολιτών που είναι διατεθειμένοι να συμμετέχουν στα δημόσια πράγματα.
Το 1970 η αρχισυνταξία των NYT προσπαθώντας να «σπάσει το μονοπώλιο» των επαγγελματιών συντακτών, εισήγαγε τη σελίδα των άρθρων γνώμης με στόχο «τη μεγαλύτερη ευκαιρία να αναδειχθούν ζητήματα και νέες ιδέες από συγγραφείς και διανοούμενους, οι οποίοι δεν έχουν θεσμική σύνδεση με το μέσο» (Editorial statement, Op-Ed page, NYT, Σεπτέμβριος, 1970).
Εκφράζουν πάντα τα άρθρα τη διεύθυνση του μέσου; Σε μια υγιή κατάσταση, η απάντηση είναι όχι. Η συνήθης, μάλιστα, πρακτική επί χρόνια, είναι μια γενική δήλωση αποποίησης ευθύνης που λέει πως «τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ’ ανάγκη με την άποψη της εφημερίδας».
Ας μην ξεχνάμε ότι υπήρξε η «Ελευθεροτυπία» του Φυντανίδη, η οποία δημοσίευε εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις σε αντικριστές σελίδες, κάνοντας πράξη τον ιδεολογικό πλουραλισμό εντός του ίδιου μέσου, κάτι που είναι και το δυσκολότερο.
Ως εκ τούτου, προκαλεί ανησυχία το γεγονός ότι η σοβαρή «Καθημερινή» επέλεξε να βάλει υποσημείωση κάτω από το άρθρο γνώμης του Νίκου Μαραντζίδη «η μοναξιά του αντιφρονούντος», ότι δηλαδή δεν συμφωνεί με την άποψή του.
Το ατόπημα της εφημερίδας δείχνει ακριβώς το είδος και το μέγεθος του προβλήματος, το οποίο είναι δομικό και σοβαρό. Άλλο ελευθερία και άλλο ανεξαρτησία του τύπου, άλλο εξωτερικός και άλλο εσωτερικός πλουραλισμός.
 |
|
